اخلاق خوبان، ص: 198

و می بيند كه بازَنده كسی است كه دل به چنين بازی دهد.

دورنگری

اينكه قرآن كريم به گونه های گونه گون عاقبت را از آنِ متقيان می دانسته در حقيقت اشارت به همين حقيقت است، زيرا كه متقيان از آن رو كه ژرف انديش و دورنگرند از دنيا پرهيز می كنند، از اين رو پايان كار به سود ايشان می انجامد، اما ديگران كه چنين ژرف نگری را نداشته و پرهيز نمی كنند، بل به طلب و تمنای آن می روند، و پيوسته آسيب ها می بينند.

اين كه سطحی نگری و ژرف ناانديشی مايه بلاست و رنج و محنت ها را در پی دارد، در سخن جلال الدين در قالب حكايت زيبا تصوير شده است، می گويد:

استری شتری را گفت: دوست من می بينی كه پيوسته بر زمين می افتم. و می بينم كه همواره به سلامت می روی. راز اين ماجرا چيست؟ مگر نه اينكه هر دو بر يك جاده می رويم، پس لغزش من از چيست؟ و چرا تو هيچ نمی لغزی؟ اگر راه رفتن را شيوه ای ديگر است و من آن را نمی دانم مرا باخبر كن!