وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا حَزَنَهُ أَمْرٌ وَ أَهَمَّتْهُ الْخَطَايَا
هنگام اندوه و نگرانى از گناه
﴿1﴾
اللَّهُمَّ يَا كَافِيَ الْفَرْدِ الضَّعِيفِ ، وَ وَاقِيَ الْأَمْرِ الَْمخُوفِ ، أَفْرَدَتْنِي الْخَطَايَا فَلَا صَاحِبَ مَعِي ، وَ ضَعُفْتُ عَنْ غَضَبِكَ فَلَا مُؤَيِّدَ لِي ، وَ أَشْرَفْتُ عَلَى خَوْفِ لِقَائِكَ فَلَا مُسَكِّنَ لِرَوْعَتِي
(1) پروردگارا، اى كفايت كنندهى فرد ناتوان، و اى نگهدارندهى امر وحشتناك، گناهانم مرا بىكس و تنها كرده است و هيچ يار و همراهى جز تو ندارم، و از خشم و غضب تو، ناتوان شدهام و كسى كه از من پشتيبانى كند جز تو نيست، و مىدانم كه به زودى به سوى تو بازخواهم گشت و از لقاى تو مىترسم و در هراسم و هيچ تسكين دهندهاى براى ترسم وجود ندارد.
﴿2﴾
وَ مَنْ يُؤْمِنُنِي مِنْكَ وَ أَنْتَ أَخَفْتَنِي ، وَ مَنْ يُسَاعِدُنِي وَ أَنْتَ أَفْرَدْتَنِي ، وَ مَنْ يُقَوِّينِي وَ أَنْتَ أَضْعَفْتَنِي
(2) و كيست كه از تو ايمنام سازد در حالى كه تو مرا ترساندهاى، و كيست مرا يارى دهد هنگامى كه تو مرا بىكس و تنها گذاردهاى، و كيست به من توانايى بخشد در جايى كه تو مرا ناتوان ساختهاى؟
﴿3﴾
لَا يُجِيرُ ، يَا إِلَهِي ، إِلَّا رَبٌّ عَلَى مَرْبُوبٍ ، وَ لَا يُؤْمِنُ إِلَّا غَالِبٌ عَلَى مَغْلُوبٍ ، وَ لَا يُعِينُ إِلَّا طَالِبٌ عَلَى مَطْلُوبٍ .
(3) اى خداى من، جز پروردگارا، پروردهى خود را پناه نمىدهد، و جز چيره و غالب، شكست خورده را ايمنى نمىبخشد. و جز جوينده و طالب، مطلوب را يارى نمىكند.
﴿4﴾
وَ بِيَدِكَ ، يَا إِلَهِي . جَمِيعُ ذَلِكَ السَّبَبِ ، وَ إِلَيْكَ الْمَفَرُّ وَ الْمَهْرَبُ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَجِرْ هَرَبِي ، وَ أَنْجِحْ مَطْلَبِي .
(4) اى خداى من، همهى آن اسباب بدست تواناى تو است، و فرار و گريز به سوى تو است، پس بر محمد و آل او درود فرست، بدرگاه خويش پناهم ده و آرزويم را برآور.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ إِنْ صَرَفْتَ عَنِّي وَجْهَكَ الْكَرِيمَ أَوْ مَنَعْتَنِي فَضْلَكَ الْجَسِيمَ أَوْ حَظَرْتَ عَلَيَّ رِزْقَكَ أَوْ قَطَعْتَ عَنِّي سَبَبَكَ لَمْ أَجِدِ السَّبِيلَ إِلَى شَيْءٍ مِنْ أَمَلِي غَيْرَكَ ، وَ لَمْ أَقْدِرْ عَلَى مَا عِنْدَكَ بِمَعُونَةِ سِوَاكَ ، فَاِنِّي عَبْدُكَ وَ فِي قَبْضَتِكَ ، نَاصِيَتِي بِيَدِكَ .
(5) پروردگارا، اگر روى كريم خويش را از من برگردانى يا از فضل و احسان بزرگ محرومم دارى يا روزيت را بر من دريغ نمايى، يا اگر وسيله و سبب رحمتت را از من قطع كنى جز تو راهى به سوى چيزى از آرزويم نمىيابم، و توان رسيدن به آنچه نزد تو است به كمك غير تو ندارم، زيرا، من بندهى تو و در مشت توام، موى پيشانى من در دست تواناى تو است.
﴿6﴾
لَا أَمْرَ لِي مَعَ أَمْرِكَ ، مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ ، عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْخُرُوجِ مِنْ سُلْطَانِكَ ، وَ لَا أَسْتَطِيعُ مُجَاوَزَةَ قُدْرَتِكَ ، وَ لَا أَسْتَمِيلُ هَوَاكَ ، وَ لَا أَبْلُغُ رِضَاكَ ، وَ لَا أَنَالُ مَا عِنْدَكَ إِلَّا بِطَاعَتِكَ وَ بِفَضْلِ رَحْمَتِكَ .
(6) براى من هيچ امرى با بودن فرمان تو نيست. فرمان تو دربارهى من جارى است و قضا و قدر تو دربارهى من عين عدالت است، و من توانايى بيرون رفتن از سلطنت تو را ندارم، و نمىتوانم از حيطهى قدرت تو فراتر روم، و نيز نمىتوانم محبت و دوستى تو را متوجه خود كنم، و به خشنوديت نمىرسم، و به آنچه نزد تو است جز با اطاعت و فرمانبريت و فزونى رحمتت نمىرسم.
﴿7﴾
إِلَهِي أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَيْتُ عَبْداً دَاخِراً لَكَ ، لَا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً وَ لَا ضَرّاً إِلَّا بِكَ ، أَشْهَدُ بِذَلِكَ عَلَى نَفْسِي ، وَ أَعْتَرِفُ بِضَعْفِ قُوَّتِي وَ قِلَّةِ حِيلَتِي ، فَأَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي ، وَ تَمِّمْ لِي مَا آتَيْتَنِي ، فَإِنِّي عَبْدُكَ الْمِسْكِينُ الْمُسْتَكِينُ الضَّعِيفُ الضَّرِيرُ الْحَقِيرُ الْمَهِينُ الْفَقِيرُ الْخَائِفُ الْمُسْتَجِيرُ .
(7) پروردگارا من، شب را به روز مىآورم و روز را به شب مىرسانم در حالى كه بندهى خوار توام، نمىتوانم جز با كمك تو نفعى به خويشتن برسانم و ضررى را از خويشتن دور كنم دربارهى خودم با آنچه گفتم گواهى مىدهم و به ناتوانى و بيچارگى خويشتن اعتراف مىكنم، پس تو اى خداى بزرگ! آنچه را به من وعده دادهاى وفا كن و نعمتهايى را كه به من ارزانى داشتهاى به كمال و تمام برسان، زيرا، من، بندهى بىچيز فروتن، ناتوان، بدحال، كوچك، خوار، فقير، ترسان و پناهندهى تو هستم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ لَا تَجْعَلْنِي نَاسِياً لِذِكْرِكَ فِيما أَوْلَيْتَنِي ، وَ لَا غَافِلًا لِإِحْسَانِكَ فِيما أَبْلَيْتَنِي ، وَ لَا آيِساً مِنْ إِجَابَتِكَ لِي وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّي ، فِي سَرَّاءَ كُنْتُ أَوْ ضَرَّاءَ ، أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ ، أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ بَلَاءٍ ، أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ ، أَوْ جِدَةٍ أَوْ لَأْوَاءَ ، أَوْ فَقْرٍ أَوْ غِنًى .
(8) پروردگارا، بر محمد و آل او درود فرست، و نگذار كه ياد تو از ياد برم و نعمتهاى تو را فراموش كنم و نپسند كه از احسان تو در مورد آنچه به من بخشيدهاى غفلت كنم، و روا مدار كه از روا ساختن و اجابت تو نسبت به خودم هر چند ديرتر مرا دريابد نوميد شوم خواه در آسايش باشم و خواه در رنج، خواه در سختى و خواه در خوشگذرانى، در تندرستى باشم يا در گرفتارى و بيمارى، نيازمند و بدحال باشم يا در نعمت، خواه در توانگرى باشم و خواه در درويشى، نيازمند باشم يا بىنياز
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْ ثَنَائِي عَلَيْكَ ، وَ مَدْحِي إِيَّاكَ ، وَ حَمْدِي لَكَ فِي كُلِّ حَالَاتِي حَتَّى لَا أَفْرَحَ بِمَا آتَيْتَنِي مِنَ الدُّنْيَا ، وَ لَا أَحْزَنَ عَلَى مَا مَنَعْتَنِي فِيهَا ، وَ أَشْعِرْ قَلْبِي تَقْوَاكَ ، وَ اسْتَعْمِلْ بَدَنِي فِيما تَقْبَلُهُ مِنِّي ، وَ اشْغَلْ بِطَاعَتِكَ نَفْسِي عَنْ كُلِّ مَا يَرِدُ عَلَيَّ حَتَّى لَا اُحِبَّ شَيْئاً مِنْ سُخْطِكَ ، وَ لَا أَسْخَطَ شَيْئاً مِنْ رِضَاكَ .
(9) پروردگارا، بر محمد و آل او درود فرست، و چنان كن كه سپاس و ستايشم ويژهى تو باشد و تنها تو را نيايش كنم و تنها به سپاسگزارى تو در همهى احوالم لب بگشايم، تا به آنچه از دنيا به من دادهاى شاد نشوم و بر آنچه از آن بازم داشتهاى و از كف دادهام اندوهگين نگردم، در دلم پرهيزكارى از خودت را الهام كن و بدنم را در آنچه مقبول تو است بكار گمار و نفس مرا از هرچه به من رو آورد به طاعت خويش مشغول ساز تا آنچه تو را به خشم مىافكند دوست نداشته باشم و آنچه رضاى تو را تامين كند منفور ندارم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ فَرِّغْ قَلْبِي لَِمحَبَّتِكَ ، وَ اشْغَلْهُ بِذِكْرِكَ ، وَ انْعَشْهُ بِخَوْفِكَ وَ بِالْوَجَلِ مِنْكَ ، وَ قَوِّهِ بِالرَّغْبَةِ إِلَيْكَ ، وَ أَمِلْهُ إِلَى طَاعَتِكَ ، وَ أَجْرِ بِهِ فِي أَحَبِّ السُّبُلِ إِلَيْكَ ، وَ ذَلِّلْهُ بِالرَّغْبَةِ فِيما عِنْدَكَ أَيَّامَ حَيَاتِي كُلِّهَا .
(10) پروردگارا، بر محمد و آل او درود فرست و قلب مرا از هرچه جز محبت تو است خالى كن، و به ياد خود مشغول گردان و از خوف و ترس خويش بلندمرتبه و بيدارش ساز و با رغبت و عشق به سوى خويش توانايش كن، و به طاعت خويش روى آورنما، و در خوشايندترين راههاى به سوى خودت روانهاش فرما، و با رغبت و اشتياق در آنچه نزد تو است در همهى روزهاى زندگيم رام و خوارش كن.
﴿11﴾
وَ اجْعَلْ تَقْوَاكَ مِنَ الدُّنْيَا زَادِي ، وَ إِلَى رَحْمَتِكَ رِحْلَتِي ، وَ فِي مَرْضَاتِكَ مَدْخَلِي ، وَ اجْعَلْ فِي جَنَّتِكَ مَثْوَايَ ، وَ هَبْ لِي قُوَّةً أَحْتَمِلُ بِهَا جَمِيعَ مَرْضَاتِكَ ، وَ اجْعَلْ فِرَارِيَ إِلَيْكَ ، وَ رَغْبَتِي فِيما عِنْدَكَ ، وَ أَلْبِسْ قَلْبِيَ الْوَحْشَةَ مِنْ شِرَارِ خَلْقِكَ ، وَ هَبْ لِيَ الْأُنْسَ بِكَ وَ بِأَوْلِيَائِكَ وَ أَهْلِ طَاعَتِكَ .
(11) خداى من، چنان كن كه تقواى تو توشهى من از دنيا باشد. و سفر من به سوى رحمت واسعهى تو گردد و در خشنوديت مرا داخل كن، و جايگاهم را در بهشت قرار بده و به من توانى عنايت فرما تا با آن همهى خشنودى تو را بدست آورم. گريزم را بسوى خودت و اشتياق و خواهشم را به آنچه نزد تو است قرار ده. خداى من، بر قامت دلم، از آفريدگان بد و شريرت، لباس ترس بپوشان و بر من دوستى و انس با خودت و با دوستان و اهل طاعتت را ارزانى دار.
﴿12﴾
وَ لَا تَجْعَلْ لِفَاجِرٍ وَ لَا كَافِرٍ عَلَيَّ مِنَّةً ، وَ لَا لَهُ عِنْدِي يَداً ، وَ لَا بِي إِلَيْهِمْ حَاجَةً ، بَلِ اجْعَلْ سُكُونَ قَلْبِي وَ أُنْسَ نَفْسِي وَ اسْتِغْنَائِي وَ كِفَايَتِي بِكَ وَ بِخِيَارِ خَلْقِكَ .
(12) روا مدار آنان كه معصيت تو مىكنند و تو را به يكتايى نمىپرسند بر من منت گذارند و بر من دستى داشته باشند، و نخواه كه من دست نياز به سوى آنها بگشايم، بلكه چنان كن كه آرامش دل و الفت جان و بىنيازى و كفايتم به تو و نيكان خلق تو بسته باشد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْنِي لَهُمْ قَرِيناً ، وَ اجْعَلْنِي لَهُمْ نَصِيراً ، وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِشَوْقٍ إِلَيْكَ ، وَ بِالْعَمَلِ لَكَ بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ، وَ ذَلِكَ عَلَيْكَ يَسِيرٌ .
(13) پروردگارا بر محمد و آل او درود فرست و مرا همنشين آنها قرارم ده و لياقت يارى آنها نصيبم كن و با شوق و دلباختگى به سوى خودت و با انجام آنچه دوست دارى و خوشنود مىگردى بر من منت گزار، زيرا تو بر هر چيز توانايى و خواسته من براى تو آسان است.