وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا حَزَنَهُ أَمْرٌ وَ أَهَمَّتْهُ الْخَطَايَا
«نيايش آن حضرت عليهالسلام، هنگامى كه چيزى او را غمگين مىساخت، و خطاها وى را نگران مىنمود»
﴿1﴾
اللَّهُمَّ يَا كَافِيَ الْفَرْدِ الضَّعِيفِ ، وَ وَاقِيَ الْأَمْرِ الَْمخُوفِ ، أَفْرَدَتْنِي الْخَطَايَا فَلَا صَاحِبَ مَعِي ، وَ ضَعُفْتُ عَنْ غَضَبِكَ فَلَا مُؤَيِّدَ لِي ، وَ أَشْرَفْتُ عَلَى خَوْفِ لِقَائِكَ فَلَا مُسَكِّنَ لِرَوْعَتِي
(1) خدايا! اى بىنياز سازندهى بندهى بىكس و ناتوان! و (اى) نگاهدارندهى (ماسواى خود) از گزند امر هراسانگيز (و حوادث سهمگين زمان). (يا: اى بازدارندهى امر هراسانگيز... و مانع از حدوث آن. مترجم) خطاها مرا به بىكسى و تنهايى كشيده و يار و ياورى ندارم، و از تحمل خشمت ناتوان و فروماندهام و مددكارى نمىيابم، و به پرتگاه ترس از لقاى تو نزديك شدهام و تسكين دهندهاى براى وحشتم نمىبينم،
﴿2﴾
وَ مَنْ يُؤْمِنُنِي مِنْكَ وَ أَنْتَ أَخَفْتَنِي ، وَ مَنْ يُسَاعِدُنِي وَ أَنْتَ أَفْرَدْتَنِي ، وَ مَنْ يُقَوِّينِي وَ أَنْتَ أَضْعَفْتَنِي
(2) و چه كس در برابرت ايمنم مىسازد؟ در حالى كه تو مرا ترساندهاى، و كيست كه به يارىام بپردازد؟ در صورتى كه تو تنهايم گذاردهاى، و كدام كسم نيرو مىبخشد؟ در جايى كه تو ناتوانم ساختهاى. پناه نمىدهد،
﴿3﴾
لَا يُجِيرُ ، يَا إِلَهِي ، إِلَّا رَبٌّ عَلَى مَرْبُوبٍ ، وَ لَا يُؤْمِنُ إِلَّا غَالِبٌ عَلَى مَغْلُوبٍ ، وَ لَا يُعِينُ إِلَّا طَالِبٌ عَلَى مَطْلُوبٍ .
(3) اى معبود من! پروردهاى را مگر پروردگار، و امان نمىبخشد مغلوبى را مگر غلبهكنندهى صاحب اقتدار، و يارى نمىدهد فرارى مورد تعقيبى را جز تعقيبكنندهى بزرگوار،
﴿4﴾
وَ بِيَدِكَ ، يَا إِلَهِي . جَمِيعُ ذَلِكَ السَّبَبِ ، وَ إِلَيْكَ الْمَفَرُّ وَ الْمَهْرَبُ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَجِرْ هَرَبِي ، وَ أَنْجِحْ مَطْلَبِي .
(4) و همه اين وسائل- اى معبود من!- به دست تو است، و پناه و گريز به سوى تو مىباشد، پس بر محمد و آل او رحمت فرست، و گريزم را، به پناهت منتهى ساز، و حاجتم را روا فرما.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ إِنْ صَرَفْتَ عَنِّي وَجْهَكَ الْكَرِيمَ أَوْ مَنَعْتَنِي فَضْلَكَ الْجَسِيمَ أَوْ حَظَرْتَ عَلَيَّ رِزْقَكَ أَوْ قَطَعْتَ عَنِّي سَبَبَكَ لَمْ أَجِدِ السَّبِيلَ إِلَى شَيْءٍ مِنْ أَمَلِي غَيْرَكَ ، وَ لَمْ أَقْدِرْ عَلَى مَا عِنْدَكَ بِمَعُونَةِ سِوَاكَ ، فَاِنِّي عَبْدُكَ وَ فِي قَبْضَتِكَ ، نَاصِيَتِي بِيَدِكَ .
(5) خدايا! اگر تو روى نيكويت را از من بگردانى، يا از فضل و احسان عظيمت محرومم فرمايى، يا روزىات را از من، مضايقه نمايى، يا رشتهى مهر و رحمتت را از من بگسلى، غير از (لطف) تو راهى به هيچ يك از آرزوهايم نخواهم يافت، و بر آنچه نزد تو است، به كمك غير تو، توانايى نخواهم داشت، زيرا من، بندهى تو و در پنجهى قدرت توام، اختيارم به دست تو است (در دعا اظهار داشتند: «ناصيهى من، به دست تو است»، ناصيه، در اصل، به معناى قسمت جلوى سر است، و در زبان معمولى عرب، به معنى موى جلوى سر نيز مىآيد، و مقصود از اينكه جلوى سرم يا موى جلوى سرم در دست تو است، همان است كه ترجمه نموديم، يعنى: «اختيارم به دست تو است، و مغلوب توام». مترجم)،
﴿6﴾
لَا أَمْرَ لِي مَعَ أَمْرِكَ ، مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ ، عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْخُرُوجِ مِنْ سُلْطَانِكَ ، وَ لَا أَسْتَطِيعُ مُجَاوَزَةَ قُدْرَتِكَ ، وَ لَا أَسْتَمِيلُ هَوَاكَ ، وَ لَا أَبْلُغُ رِضَاكَ ، وَ لَا أَنَالُ مَا عِنْدَكَ إِلَّا بِطَاعَتِكَ وَ بِفَضْلِ رَحْمَتِكَ .
(6) با فرمان و امرت مرا فرمانى نيست، حكم تو بر من، جارى است، و دستورت دربارهام به آئين عدل است، و از قلمرو سلطه و سلطنتت بيرون نمىتوانم رفت، و از دايرهى قدرتت تجاوز نمىتوانم نمود، و به جلب محبتت قادر نيستم و به خوشنودىات نمىرسم و به خزانههاى الطافت دست نمىيابم مگر به مدد طاعتت و رحمت سرشارت.
﴿7﴾
إِلَهِي أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَيْتُ عَبْداً دَاخِراً لَكَ ، لَا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً وَ لَا ضَرّاً إِلَّا بِكَ ، أَشْهَدُ بِذَلِكَ عَلَى نَفْسِي ، وَ أَعْتَرِفُ بِضَعْفِ قُوَّتِي وَ قِلَّةِ حِيلَتِي ، فَأَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي ، وَ تَمِّمْ لِي مَا آتَيْتَنِي ، فَإِنِّي عَبْدُكَ الْمِسْكِينُ الْمُسْتَكِينُ الضَّعِيفُ الضَّرِيرُ الْحَقِيرُ الْمَهِينُ الْفَقِيرُ الْخَائِفُ الْمُسْتَجِيرُ .
(7) خدايا! شب را به صبح آوردم و روز را به شب رساندم در حالى كه بندهى ذليل توام، كه جز به مدد تو، بر جلب نفعى و دفع ضررى، توانايى ندارم، من دربارهى خود، به اين ذلت و مسكنت، گواهى مىدهم، و به ضعف نيرو و بيچارگىام، اعتراف مىنمايم، پس به آنچه مرا وعده دادهاى، وفا كن، و آنچه را كه عطا فرمودهاى، برايم كامل ساز، زيرا من، بندهى بينوا، زار، ناتوان، دردمند، خوار، بىمقدار، نيازمند، ترسان و پناهندهى توام.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ لَا تَجْعَلْنِي نَاسِياً لِذِكْرِكَ فِيما أَوْلَيْتَنِي ، وَ لَا غَافِلًا لِإِحْسَانِكَ فِيما أَبْلَيْتَنِي ، وَ لَا آيِساً مِنْ إِجَابَتِكَ لِي وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّي ، فِي سَرَّاءَ كُنْتُ أَوْ ضَرَّاءَ ، أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ ، أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ بَلَاءٍ ، أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ ، أَوْ جِدَةٍ أَوْ لَأْوَاءَ ، أَوْ فَقْرٍ أَوْ غِنًى .
(8) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و چنانم دار تا در نعمتى كه به من عطا نمودى، فراموشت نكنم، و از احسانت، در موردى كه آزمايشم فرمودى، غافل نباشم، و از استجابت دعايم و گرچه به تاخير افتد، نااميد نگردم، چه در خوشى باشم چه در ناخوشى، در سختى يا رفاه، در سلامت يا بلاء، در شدت حاجت يا در آغوش نعمت، در وقت تمكن يا تنگدستى، در نياز يا توانگرى.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْ ثَنَائِي عَلَيْكَ ، وَ مَدْحِي إِيَّاكَ ، وَ حَمْدِي لَكَ فِي كُلِّ حَالَاتِي حَتَّى لَا أَفْرَحَ بِمَا آتَيْتَنِي مِنَ الدُّنْيَا ، وَ لَا أَحْزَنَ عَلَى مَا مَنَعْتَنِي فِيهَا ، وَ أَشْعِرْ قَلْبِي تَقْوَاكَ ، وَ اسْتَعْمِلْ بَدَنِي فِيما تَقْبَلُهُ مِنِّي ، وَ اشْغَلْ بِطَاعَتِكَ نَفْسِي عَنْ كُلِّ مَا يَرِدُ عَلَيَّ حَتَّى لَا اُحِبَّ شَيْئاً مِنْ سُخْطِكَ ، وَ لَا أَسْخَطَ شَيْئاً مِنْ رِضَاكَ .
(9) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و مرا در همه احوالم، به ثنا و مدح و ستايشت مشغول ساز تا به بهرهاى كه از دنيا به من دادهاى، فرحناك نگردم، و بر آنچه از من، در دنيا باز داشتهاى، غمگين نشوم، و دلم را به خلعت تقواى حضرتت بپوشان، و بدنم را در آنچه از من مىپذيرى (و مقبول تو است) بگمار، و نفسم را از هر چه بر من وارد مىشود، منصرف گردان و به طاعتت سرگرم بدار، تا هيچ مقدار از خشم تو را دوست نداشته باشم، و در برابر هيچ مرتبه از رضاى تو خشمگين نگردم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ فَرِّغْ قَلْبِي لَِمحَبَّتِكَ ، وَ اشْغَلْهُ بِذِكْرِكَ ، وَ انْعَشْهُ بِخَوْفِكَ وَ بِالْوَجَلِ مِنْكَ ، وَ قَوِّهِ بِالرَّغْبَةِ إِلَيْكَ ، وَ أَمِلْهُ إِلَى طَاعَتِكَ ، وَ أَجْرِ بِهِ فِي أَحَبِّ السُّبُلِ إِلَيْكَ ، وَ ذَلِّلْهُ بِالرَّغْبَةِ فِيما عِنْدَكَ أَيَّامَ حَيَاتِي كُلِّهَا .
(10) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و «دلم» را براى محبتت فارغ، و به يادت مشغول دار، و به يمن بيم و هراس از ذات اقدست، سر زنده و سرافرازش فرما، و به بركت رغبت به سويت، نيرومندش كن، و به فرمانبرىات متمايل نما، و در خوش آيندترين راهها به جانبت روانه ساز، و آن را در سراسر ايام زندگىام، به رغبت در آنچه نزد تو است رام گردان،
﴿11﴾
وَ اجْعَلْ تَقْوَاكَ مِنَ الدُّنْيَا زَادِي ، وَ إِلَى رَحْمَتِكَ رِحْلَتِي ، وَ فِي مَرْضَاتِكَ مَدْخَلِي ، وَ اجْعَلْ فِي جَنَّتِكَ مَثْوَايَ ، وَ هَبْ لِي قُوَّةً أَحْتَمِلُ بِهَا جَمِيعَ مَرْضَاتِكَ ، وَ اجْعَلْ فِرَارِيَ إِلَيْكَ ، وَ رَغْبَتِي فِيما عِنْدَكَ ، وَ أَلْبِسْ قَلْبِيَ الْوَحْشَةَ مِنْ شِرَارِ خَلْقِكَ ، وَ هَبْ لِيَ الْأُنْسَ بِكَ وَ بِأَوْلِيَائِكَ وَ أَهْلِ طَاعَتِكَ .
(11) و تقوايت را از دنيا، توشهام قرار ده، و سفرم را به جانب رحمتت، و ورودم را به سرمنزل خوشنودىات، و مسكنم را در بهشتت مقرر فرما، و مرا نيروئى ببخش كه بار تمامى رضاى تو را بر دوش كشم، و فرارم را به سويت، و رغبتم را در آنچه نزدت مىباشد مقدر گردان، و دلم را در جامهى رميدگى از آفريدگان بد و شريرت بپوشان، و انس با خودت و با دوستانت و اهل طاعتت را به من ارزانى دار،
﴿12﴾
وَ لَا تَجْعَلْ لِفَاجِرٍ وَ لَا كَافِرٍ عَلَيَّ مِنَّةً ، وَ لَا لَهُ عِنْدِي يَداً ، وَ لَا بِي إِلَيْهِمْ حَاجَةً ، بَلِ اجْعَلْ سُكُونَ قَلْبِي وَ أُنْسَ نَفْسِي وَ اسْتِغْنَائِي وَ كِفَايَتِي بِكَ وَ بِخِيَارِ خَلْقِكَ .
(12) و چنين مقدر مفرما كه ستمكار و كافرى، بر من منتى گذارد، و مرا رهين نعمتش سازد، و مپسند كه به آنان نيازى داشته باشم، بلكه آرامش دلم و انس و راحت جانم و بىنيازىام و انجام كارم را به عهدهى لطفت و به نيكان از خلق حضرتت واگذار.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْنِي لَهُمْ قَرِيناً ، وَ اجْعَلْنِي لَهُمْ نَصِيراً ، وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِشَوْقٍ إِلَيْكَ ، وَ بِالْعَمَلِ لَكَ بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ، وَ ذَلِكَ عَلَيْكَ يَسِيرٌ .
(13) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و مرا در جوار ايشان قرار ده، و لياقت نصرت و يارى آنان را نصيبم فرما، و بر من منت بنه كه به تو مشتاق گردم، و هر چه را دوست مىدارى و مىپسندى، انجام دهم، زيرا تو بر هر چيز، كمال قدرت را دارى، و اين كار، براى تو آسان است.