اخلاق خوبان، ص: 211
سخن خدا
خاك های زمين يكسان و يكدست نبوده، بل پاره ای نرم و پاره ای خشن، و قسمتی شيرين و قسمتی شوره زار می نمايد، و اين تفاوت و اختلاف، گياهان و نباتات را متاثر ساخته تا آنجا كه دانه ای در خاك سرزمينی ثمراتی همچون شهد، شيرين و خوشگوار به بار می آورد، حال آنكه همان دانه، در خاك دياری ديگر طعمی چندان دلچسب و خوشايند ندارد.
و البته، تنها گياهان نيستند كه روييده از دل خاك بوده و از خاك تاثر می يابند، بلكه آدميان نيز برآمده از خاكند و ايشان نيز از تاثيرات خاك بی نصيب نبوده، و از همين روست كه پاره ای ترش و روی درهم كشيده، و برخی ديگر نيز تُركِ شيرينِ شهر آشوب می شوند، و يا جمعی تند و تلخ و شور و دلخراش و جماعی نيز بسان «مخمل» نرم و همچون «نسيم» ملايم و به مانند «گل» لطيف و دلربا می نمايند.
اينگونه تفاوت ها در ميان انسان ها چيزی نيست كه مورد انكار كسی
