وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا نَظَرَ إِلَي الْهِلَالِ
دعاء هنگام ديدن هلال
﴿1﴾
أَيُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِيعُ ، الدَّائِبُ السَّرِيعُ ، الْمُتَرَدِّدُ فِي مَنَازِلِ التَّقْدِيرِ ، الْمُتَصَرِّفُ فِي فَلَكِ التَّدْبِيرِ .
(1) خطاب به هلال مىفرمايد اى مخلوق مطيع و پيروى كه در انجام وظيفه خود كوشيده و در رفتار با انضباط و وظيفهشناس و از ميزان و دايرهى وظيفه خويش نه خسته مىشوى و نه تخطى مىكنى و نه منحرف مىگردى با سرعت منظم و مرتب در گردشى تا دوران حركات خود را به اتمام رسانى تو آن موجودى هستى كه در هر ماه بايد منازلى را در روزهاى معين به پيمائى و ساعات و دقايق گردش تو در تقدير و سرنوشت ساير موجودات عامل موثرى است تو از وسايط پيدايش شب و روزى و مقدرات ساير موجودات روى حساب گردش تو تنظيم مىگردد.
﴿2﴾
آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِكَ الظُّلَمَ ، وَ أَوْضَحَ بِكَ الْبُهَمَ ، وَ جَعَلَكَ آيَةً مِنْ آيَاتِ مُلْكِهِ ، وَ عَلَامَةً مِنْ عَلَامَاتِ سُلْطَانِهِ ، وَ امْتَهَنَكَ بِالزِّيَادَةِ وَ النُّقْصَانِ ، وَ الطُّلُوعِ وَ الْأُفُولِ ، وَ الْإِنَارَةِ وَ الْكُسُوفِ ، فِي كُلِّ ذَلِكَ أَنْتَ لَهُ مُطِيعٌ ، وَ إِلَى إِرَادَتِهِ سَرِيعٌ
(2) ايمان آوردم به خداى تعالى كه به وسيلهى تو جهان را روشن ساخت و تاريكى عالم را برطرف فرمود آنچه ناپيدا و مبهم بود به نور تو روشن گشت، ايمان به خدائى آوردم كه تو را از آيات و نشانههاى سلطنت و پادشاهى و عزت و قدرت خود قرار داد.
اى هلال تو را همچون بندگان جفا كش در تطوراتى قرار داده كه گاهى به فزونى و گاهى به كاستن و بدر شدن و هلال گشتن و طلوع گشتن و غروب و روشن شدن، باريك گشتن به كاستن نور از خسوف در تحولات دوران زندگى در گردش و تغيير و تعبير باشى.
﴿3﴾
سُبْحَانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ فِي أَمْرِكَ وَ أَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِي شَأْنِكَ جَعَلَكَ مِفْتَاحَ شَهْرٍ حَادِثٍ لِأَمْرٍ حَادِثٍ
(3) پاك و منزه است آن پروردگار عالميان كه در آفرينش و به حركت انداختن تو چه نيكو تدبير فرمود و چه قدرت و صنعتى لطيف و دقيق در كار تو كرده است. اى هلال تو كليد ماهى تو را براى كارى قرار داده و حالات تازه براى جهان تازه بخشيد (اين تشبيه چقدر لطيف است) شاعر مىگويد:
هلال عيد به صحن افق هويدا شد
كليد ميكده گم گشته بود پيدا شد
﴿4﴾
فَأَسْأَلُ اللَّهَ رَبِّي وَ رَبَّكَ ، وَ خَالِقِي وَ خَالِقَكَ ، وَ مُقَدِّرِي وَ مُقَدِّرَكَ ، وَ مُصَوِّرِي وَ مُصَوِّرَكَ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَنْ يَجْعَلَكَ هِلَالَ بَرَكَةٍ لَا تَمْحَقُهَا الْأَيَّامُ ، وَ طَهَارَةٍ لَا تُدَنِّسُهَا الآْثَامُ
(4) هر ماه كه تازه و نو مىشود از پروردگار عظيمالشان مسئلت و تقاضا مىكنم كه پروردگار و آفرينندهى من توئى مقدرات و سرنوشت من به دست تو مىباشد تو اين صورت را به من بخشيدى و اين سيرت را به من عطا كردى. اينك رحمت بر روان پاك محمد و آل او بفرست و اين ماه نو و هلال نو را كليد خير و بركت و موجب فضل و كرامت قرار ده آن چنان بركت و كرامتى كه نقصان نپذيرد و ليالى و ايام از آن نكاهد، طهارت و پاكيزگى ببخش كه پليدى گناهان آن را آلوده نسازد.
﴿5﴾
هِلَالَ أَمْنٍ مِنَ الآْفَاتِ ، وَ سَلَامَةٍ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، هِلَالَ سَعْدٍ لَا نَحْسَ فِيهِ ، وَ يُمْنٍ لَا نَكَدَ مَعَهُ ، وَ يُسْرٍ لَا يُمَازِجُهُ عُسْرٌ ، وَ خَيْرٍ لَا يَشُوبُهُ شَرٌّ ، هِلَالَ أَمْنٍ وَ إِيمَانٍ وَ نِعْمَةٍ وَ إِحْسَانٍ وَ سَلَامَةٍ وَ إِسْلَامٍ .
(5) هلالى كه از آفتها و بديها ايمن باشد و در سلامت بماند، هلالى كه سعد و خوش يمن باشد، و نحوست در آن راه نيابد، هلالى كه به ميمنت مشحون باشد و سختى و تعب در آن راه نيابد، هلالى كه راحتى و آرامش در آن باشد نه سختى و عسرت. هلالى كه خير و بركت و احسان و سلامت اسلام در آن باشد،
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ طَلَعَ عَلَيْهِ ، وَ أَزْكَى مَنْ نَظَرَ إِلَيْهِ ، وَ أَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِلتَّوْبَةِ ، وَ اعْصِمْنَا فِيهِ مِنَ الْحَوْبَةِ ، وَ احْفَظْنَا فِيهِ مِنْ مُبَاشَرَةِ مَعْصِيَتِكَ
(6) خدايا رحمت فرست بر محمد و آل او و ما را از مرضىترين بندگان خود قرار ده كه تو از او راضى باشى (و او از خود و ديگران و تو راضى باشد) اين هلال را پاكيزهترين منظرى قرار ده كه به او نظر افكنند و نيكبختترين مردم كسانى باشند كه در اين ماه عبادت تو را كرده باشند.
﴿7﴾
وَ أَوْزِعْنَا فِيهِ شُكْرَ نِعْمَتِكَ ، وَ أَلْبِسْنَا فِيهِ جُنَنَ الْعَافِيَةِ ، وَ أَتْمِمْ عَلَيْنَا بِاسْتِكْمَالِ طَاعَتِكَ فِيهِ الْمِنَّةَ ، إِنَّكَ الْمَنَّانُ الْحَمِيدُ ، وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ .
(7) خدايا توفيق ده ما را در توبه و استغفار و نگاهدار ما را از گناهان، نگاهدار ما را، در اين ماه از مباشرت معصيت و از نعم خود نصيب گردان و توفيق ده تا شكر نعمت گوئيم، خدايا ما را در اين راه لباس عافيت بپوشان و با سپر دعا از بلا نگاهدار و بر ما نعم خود را تمام گردان و توفيق ده تا طاعت و عبادت تو كنيم، الهى تو بخشايندهاى تو بىمنت دهندهاى، تو ستودهاى و حمد و ستايشى رحمت تو بر محمد و آل او باد كه پاك و منزهاند.
آن كس كه تو را شناخت جان را چه كند
فرزند و عيال و خانمان را چه كند
ديوانه كنى و هر دو جهانش بخشى
ديوانهى تو هر دو جهان را چه كند