وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي دِفَاعِ كَيْدِ الْأَعْدَاءِ ، وَ رَدَّ بَأْسِهِمْ
حضرت به اين دعا جهت دفع كيد و مكر دشمنان به درگاه خدا راز و نياز مىكرد
﴿1﴾
إِلَهِي هَدَيْتَنِي فَلَهَوْتُ ، وَ وَعَظْتَ فَقَسَوْتُ ، وَ أَبْلَيْتَ الْجَمِيلَ فَعَصَيْتُ ، ثُمَّ عَرَفْتُ مَا أَصْدَرْتَ إِذْ عَرَّفْتَنِيهِ ، فَاسْتَغْفَرْتُ فَأَقَلْتَ ، فَعُدْتُ فَسَتَرْتَ ، فَلَكَ إِلَهِي الْحَمْدُ .
(1) اى خداى من تو مرا هدايت فرمودى (و به نور هدايت دلم را روشن ساختى) باز غفلت كردم به لهو و لعب پرداختم تو مرا پند و اندرز دادى و من پند (مشفقانهى تو را) از سخت دلى نپذيرفتم تو با من بخشش و نيكوئيها كردى و باز نافرمانى كردم سپس شناختم آنچه تو شناسانيدى به من از بازگشتت به عفو و بخشش باز از تو آمرزش طلبيدم از لغزش خود به توبه برگشتم ديگر بار (به وسوسه نفس و شيطان) به سوى گناه و نافرمانى بازگشتم باز هم تو به كرمت پردهپوشى كردى پس بارى اى خداى (مهربان من) تو را حمد و ستايش مىكنم
﴿2﴾
تَقَحَّمْتُ أَوْدِيَةَ الْهَلَاكِ ، وَ حَلَلْتُ شِعَابَ تَلَفٍ ، تَعَرَّضْتُ فِيهَا لِسَطَوَاتِكَ وَ بِحُلُولِهَا عُقُوبَاتِكَ .
(2) منم كه خود را سخت در وادى هلاكتها در افكندم و در پرتگاه تلف و نابودى درافتادم و خود را در معرض قهر و سطوتت و به عقوبات و انتقامت درآوردم
﴿3﴾
وَ وَسِيلَتِي إِلَيْكَ التَّوْحِيدُ ، وَ ذَرِيعَتِي أَنِّي لَمْ أُشْرِكْ بِكَ شَيْئاً ، وَ لَمْ أَتَّخِذْ مَعَكَ إِلَهاً ، وَ قَدْ فَرَرْتُ إِلَيْكَ بِنَفْسِي ، وَ إِلَيْكَ مَفَرُّ الْمُسيءِ ، وَ مَفْزَعُ الْمُضَيِّعِ لِحَظِّ نَفْسِهِ الْمُلْتَجِىِ .
(3) و باز وسيله من به درگاهت (براى عذر گناهان) توحيدم (و ايمانم بيگانه و يكتائى تو) بود و دستآويزم (براى عفو و بخششت) اين بود كه هرگز به ذات يكتاى تو شرك نياوردم (و چيزى را شريك تو نشمردم) و با تو احدى را به خدائى اتخاذ نكردم و از همه (معاصى و مهالك) به سوى تو فرار كردم كه توئى (اى خدا) مفر و ملجا گنهكاران و پناه آنكه در معرض فنا و تباهى حظ و بهرهى نفس خود درآيد
﴿4﴾
فَكَمْ مِنْ عَدُوٍّ انْتَضَى عَلَيَّ سَيْفَ عَدَاوَتِهِ ، وَ شَحَذَ لِي ظُبَةَ مُدْيَتِهِ ، وَ أَرْهَفَ لِي شَبَا حَدِّهِ ، وَ دَافَ لِي قَوَاتِلَ سُمُومِهِ ، وَ سَدَّدَ نَحْوِي صَوَائِبَ سِهَامِهِ ، وَ لَمْ تَنَمْ عَنِّي عَيْنُ حِرَاسَتِهِ ، وَ أَضْمَرَ أَنْ يَسُومَنِي الْمَكْرُوهَ ، وَ يُجَرِّعَنِي زُعَاقَ مَرَارَتِهِ .
(4) اى خدا اى (مهربان) من چه بسيار دشمنى كه شمشير عداوت بر من كشيد و خنجر كين تيز كرد و نيزه و سنان از خشم من تند نمود و سمومات كشنده بر قتلم آماده ساخت و با تيرهائى كه به هدف مىرسيد مرا نشانه كرد و چشمش از مراقبت من به خواب نمىرفت و در دل داشت كه مرا آماج هر رنج و شكنجه قرار دهد و شربت ناگوار مرگ را به من بچشاند
﴿5﴾
فَنَظَرْتَ يَا إِلَهِي إِلَى ضَعْفِي عَنِ احْتَِمالِ الْفَوَادِحِ ، وَ عَجْزِي عَنِ الِانْتِصَارِ مِمَّنْ قَصَدَنِي بِمُحَارَبَتِهِ ، وَ وَحْدَتِي فِي كَثِيرِ عَدَدِ مَنْ نَاوَانِي ، وَ أَرْصَدَ لِي بِالْبَلَاءِ فِيما لَمْ أُعْمِلْ فِيهِ فِكْرِي .
(5) و تو (اى خداى مهربان) (از لطف) نظر به ضعف و ناتوانى من از تحمل بار گران ستمهاى دشمن كردى و از مدد جستن بر آنكه با من به جنگ و خصومت برساخته عاجز يافتى و تنها (و بىياور) در مقابل بسيارى از آنچه او در كار هلاك من مىانديشيد و در كمين من بود مشاهده كردى و ديدى كه فكر و تدبير من مقابل آنها به جائى نمىرسد
﴿6﴾
فَابْتَدَأْتَنِي بِنَصْرِكَ ، وَ شَدَدْتَ أَزْرِي بِقُوَّتِكَ ، ثُمَّ فَلَلْتَ لِي حَدَّهُ ، وَ صَيَّرْتَهُ مِنْ بَعْدِ جَمْعٍ عَدِيدٍ وَحْدَهُ ، وَ أَعْلَيْتَ كَعْبِي عَلَيْهِ ، وَ جَعَلْتَ مَا سَدَّدَهُ مَرْدُوداً عَلَيْهِ ، فَرَدَدْتَهُ لَمْ يَشْفِ غَيْظَهُ ، وَ لَمْ يَسْكُنْ غَلِيلُهُ ، قَدْ عَضَّ عَلَى شَوَاهُ وَ أَدْبَرَ مُوَلِّياً قَدْ أَخْلَفَتْ سَرَايَاهُ .
(6) پس تو (به لطف و كرم) و به قوت و قدرت ازلى مرا يارى كردى و در مقابل دشمن پشت مرا محكم (و بازويم را توانا) فرمودى آنگاه تندى تيغ دشمن را بر من كند كردى (و با آن همه تهيه و تجهيز) آن دشمن را با عده سپاه لشگرى تنها گذاردى و مرا به شرف و بزرگوارى بر او قدرت و برترى دادى و آنچه از مكر و حيلتش كار بر من محكم كرد همه را بر عليه او (و بر دفع او) به او برگردانيدى و شعله كينه او خاموش نشد و آتش غضبش (به انتقام از من) فروننشست و كينه درونيش آرامش نيافت (و از شعله عطش ظلم و بيدادش دلش خنك نگرديد) و از شدت كينه بر من لب به دندان مىگزيد و سپاهش غنيمت جنگى نيافت (و به مقصود نرسيده با شكست مواجه گرديد)
﴿7﴾
وَ كَمْ مِنْ بَاغٍ بَغَانِي بِمَكَايِدِهِ ، وَ نَصَبَ لِي شَرَكَ مَصَايِدِهِ ، وَ وَكَّلَ بِي تَفَقُّدَ رِعَايَتِهِ ، وَ أَضْبَأَ إِلَيَّ إِضْبَاءَ السَّبُعِ لِطَرِيدَتِهِ انْتِظَاراً لِانْتِهَازِ الْفُرْصَةِ لِفَرِيسَتِهِ ، وَ هُوَ يُظْهِرُ لِي بَشَاشَةَ الْمَلَقِ ، وَ يَنْظُرُنِي عَلَى شِدَّةِ الْحَنَقِ .
(7) و اى خدا چه بسيار ستمگر كه در پى آزار من مكرها انديشيد و دامها براى شكارم گسترد و از پى جستجويم موكل و ديدهبانانش را برانگيخت و مانند سبع و درندهاى كه براى شكار خود كمين كرده در كمينگاه من به انتظار فرصت بود و براى فريب من متملقانه رخسارهى بشاش نشان مىداد و از دل به چشم كينه به من مىنگريست
﴿8﴾
فَلَمَّا رَأَيْتَ يَا إِلَهِي تَبَاركْتَ وَ تَعَالَيْتَ دَغَلَ سَرِيرَتِهِ ، وَ قُبْحَ مَا انْطَوَى عَلَيْهِ ، أَرْكَسْتَهُ لِأُمِّ رَأْسِهِ فِي زُبْيَتِهِ ، وَ رَدَدْتَهُ فِي مَهْوَى حُفْرَتِهِ ، فَانْقَمَعَ بَعْدَ اسْتِطَالَتِهِ ذَلِيلًا فِي رِبَقِ حِبَالَتِهِ الَّتِي كَانَ يُقَدِّرُ أَنْ يَرَانِي فِيهَا ، وَ قَدْ كَادَ أَنْ يَحُلَّ بِي لَوْ لَا رَحْمَتُكَ مَا حَلَّ بِسَاحَتِهِ .
(8) اى خداى بزرگوار متعالى چون خيانت و خبث سريرتش را ديدى و قبح و زشتى نيت شومش را توهم (به قهر و غضب) از مغز سر سرنگون به چاه هلاكش كردى و او را به گودال عميق (كه خود كنده بود) درافكندى و پس از همه سركشى و سربلندى (ذليل گرديد و) در طنابهاى مكر و تزويرى كه در آن مرا روز قدرتش انتظار داشت اسير ببيند خود اسير و دستگير شد كه (اى خداى مهربان) اگر رحمتت شامل حال من نمىشد آن رنج و بلا كه به او رسيد بر سر من وارد مىشد
﴿9﴾
وَ كَمْ مِنْ حَاسِدٍ قَدْ شَرِقَ بِي بِغُصَّتِهِ ، وَ شَجِيَ مِنِّي بِغَيْظِهِ ، وَ سَلَقَنِي بِحَدِّ لِسَانِهِ ، وَ وَحَرَنِي بِقَرْفِ عُيُوبِهِ ، وَ جَعَلَ عِرْضِي غَرَضاً لِمَرَامِيهِ ، وَ قَلَّدَنِي خِلَالًا لَمْ تَزَلْ فِيهِ ، وَ وَحَرَنِي بِكَيْدِهِ ، وَ قَصَدَنِي بِمَكِيدَتِهِ .
(9) و باز (اى خداى من) چه بسيار حسود و بدخواه كه از شدت غصه و كينه قلبى حسدش را بر من كاملا آشكار كرد و غيظ و غضبش بر من به هيجان مىآمد و زبانش مانند تير (زهرآلود) مرا آماج بدگوئى و زخم زبان مىكرد و به گوشهى چشم خشمگين به من مىنگريست و غرض و آبرويم را هدف تهمتهايش قرار مىدهد و خلل و عيوبى كه هميشه در خود او بود به گردن من مىانداخت و از كيد و كينه به من طعن مىزد و به مكر و حيله قصد هلاكم داشت
﴿10﴾
فَنَادَيْتُكَ يَا إِلَهِي مُسْتَغِيثاً بِكَ ، وَاثِقاً بِسُرْعَةِ إِجَابَتِكَ ، عَالِماً أَنَّهُ لَا يُضْطَهَدُ مَنْ أَوَى إِلَى ظِلِّ كَنَفِكَ ، وَ لَا يَفْزَعُ مَنْ لَجَأَ إِلَى مَعْقِلِ انْتِصَارِكَ ، فَحَصَّنْتَنِي مِنْ بَأْسِهِ بِقُدْرَتِكَ .
(10) و من اى خدا هميشه تو را به دادخواهى و يارى خواندم و به سوى تو (از شر و ستمهايش) پناه جستم و به سرعت اجابت و يارى تو اطمينان كامل داشتم و محققا مىدانستم كه هر كس در سايهى حمايت تو درآيد هرگز مغلوب نخواهد شد و آنكه در حصن و سنگر يارى جستن از تو درآيد هرگز سر شراسنگ حوادث نشكند پس اى خدا مرا (كه به تو پناه آوردم) به قدرت كاملهات از شر جور و ستم دشمن پناه ده (و از مكر و كينه و فتنه و فسادشان محفوظ دار)
﴿11﴾
وَ كَمْ مِنْ سَحَائِبِ مَكْرُوهٍ جَلَّيْتَهَا عَنِّي ، وَ سَحَائِبِ نِعَمٍ أَمْطَرْتَهَا عَلَيَّ ، وَ جَدَاوِلِ رَحْمَةٍ نَشَرْتَهَا وَ ، عَافِيَةٍ أَلْبَسْتَهَا ، وَ أَعْيُنِ أَحْدَاثٍ طَمَسْتَهَا ، وَ غَوَاشِيَ كُرُبَاتٍ كَشَفْتَهَا .
(11) و (باز اى خداى مهربان من) چه بسيار ابر تيره كه برطرف كردى و از آسمان نعمت باران مرحمت نازل كردى و در جويبار كرمت آب رحمت جارى ساختى و (به بندگان از كرمت لباس عافيت پوشانيدى و حوادث و مصائب سخت را محو كردى و رنج و غم و اندوهها را برطرف ساختى)
﴿12﴾
وَ كَمْ مِنْ ظَنٍّ حَسَنٍ حَقَّقْتَ ، وَ عَدَمٍ جَبَرْتَ ، وَ صَرْعَةٍ أَنْعَشْتَ ، وَ مَسْكَنَةٍ حَوَّلْتَ .
(12) اى خدا چه بسيار حسن ظنى به تو داشتم تو (از لطف و كرم) واقع گردانيدى و فقر و بينوائيم را جبران كردى و از لغزشها محافظتم فرمودى. درماندگيهايم برطرف ساختى
﴿13﴾
كُلُّ ذَلِكَ إِنْعَاماً وَ تَطَوُّلًا مِنْكَ ، وَ فِي جَمِيعِهِ انْهِمَاكاً مِنِّي عَلَى مَعَاصِيكَ ، لَمْ تَمْنَعْكَ إِسَاءَتِي عَنْ إِتْمَامِ إِحْسَانِكَ ، وَ لَا حَجَرَنِي ذَلِكَ عَنِ ارْتِكَابِ مَسَاخِطِكَ ، لَا تُسْأَلُ عَمَّا تَفْعَلُ .
(13) همه اين محبتها صرف انعام و احسان و كرم ذاتى تو بود و باز در مقابل همهى اين نعمتها كه به من عطا كردى با آنكه من فرورفتهى در قعر معاصى و نافرمانى تو بودم باز اعمال بد و افعال زشتم تو را از تكميل احسانت در حق من باز نداشت و مرا از ارتكاب عملى كه موجب سخط و غضب تست منع نكرد اى خدا تو هر چه كنى (همه طبق نظام احسن و افضل و اشرف است و خير و مصلحت بندگان) ابدا كسى را در فعلت حق سئوال و مواخذه نخواهد بود
﴿14﴾
وَ لَقَدْ سُئِلْتَ فَأَعْطَيْتَ ، وَ لَمْ تُسْأَلْ فَابْتَدَأْتَ ، وَ اسْتُمِيحَ فَضْلُكَ فَمَا أَكْدَيْتَ ، أَبَيْتَ يَا مَوْلَايَ إِلَّا إِحْسَاناً وَ امْتِنَاناً وَ تَطَوُّلًا وَ إِنْعَاماً ، وَ أَبَيْتُ إِلَّا تَقَحُّماً لِحُرُمَاتِكَ ، وَ تَعَدِّياً لِحُدُودِكَ ، وَ غَفْلَةً عَنْ وَعِيدِكَ ، فَلَكَ الْحَمْدُ إِلَهِي مِنْ مُقْتَدِرٍ لَا يُغْلَبُ ، وَ ذِي أَنَاةٍ لَا يَعْجَلُ .
(14) و همانا تو هر چه بندگان حاجتمند از حضرتت درخواست كردند عطا كردى و اگر درخواست (حوائج) نكردند باز (به لطف و كرم ذاتى خود) بىسابقه تقاضاى خلق عطا فرمودى و هميشه درگاه فضل و احسانت به روى خلق باز بود و بر هيچ كس بخل نفرمودى (جميع نيك و بد خلائق را به رحمت واسعهى عام و اهل ايمان را به رحمت خاص طبق عدل و احسان بهرهمند فرمودى) اى مولاى من (تو به حسن ذاتى خويش) ابا دارى جز اينكه در حق بندگان نيكوئى و جود و احسان كنى و من (بندهى نادان) هم ابا دارم جز آنكه (از جهل و غفلت) هتك احترام اوامرت كنم و تجرى و بىباكى در معصيتت و تعدى و تجاوز از حدود فرمانت روا دارم و از وعدههاى قهر و عذابت تغافل كنم باز (با همه عصيان و طغيان) اى خداى من تو را حمد و ثنا مىگويم كه همان خداى مقتدر (قاهر غالبى) كه هيچ كس بر تو غلبه نتواند كرد و آن بردبارى كه شتاب (در عذاب بدكاران) نكند
﴿15﴾
هَذَا مَقَامُ مَنِ اعْتَرَفَ بِسُبُوغِ النِّعَمِ ، وَ قَابَلَهَا بِالتَّقْصِيرِ ، وَ شَهِدَ عَلَى نَفْسِهِ بِالتَّضْيِيعِ.
(15) اين است مقام كسى كه معترف است كه تو نعمتت را بر او تمام كردى (در حد كامل به او احسان فرمودى) و او در مقابل نعمتها (به جاى اداى شكر و سپاس) تقصير و ناسپاسى كرد و گواهى مىدهد (نزد حضرتت) كه در حق خود ظلم نمود و نفس (قدسى خويش را به واسطه ترك طاعتت) ضايع و باطل ساخت (و از راه سعادت منحرف گرديد)
﴿16﴾
اللَّهُمَّ فَإِنِّي أَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ بِالُْمحَمَّدِيَّةِ الرَّفِيعَةِ ، وَ الْعَلَوِيَّةِ الْبَيْضَاءِ ، وَ أَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِهِمَا أَنْ تُعِيذَنِي مِنْ شَرِّ كَذَا وَ كَذَا ، فَإِنَّ ذَلِكَ لَا يَضِيقُ عَلَيْكَ فِي وُجْدِكَ ، وَ لَا يَتَكَأَّدُكَ فِي قُدْرَتِكَ وَ أَنْتَ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
(16) اى خداى من اينك با توسل به محمد مصطفى (ص) كه مقامش نزد حضرتت بسى رفيع و منيع است و با توسل به على مرتضى كه روشنىبخش (قلوب اهل ايمان) است به درگاه حضرتت تقرب مىجويم و به واسطه اين دو بزرگوار رو به سوى تو آوردم كه مرا از شر نفس و شيطان و فساد و فتنه آخر زمان و ظلم و حسد و كينه شرار خلق) در امان خود پناه بخشى كه اين پناه دادن من بر تو آسان است كارى مشكل در جنب قدرت كامل و گران در برابر توانائى بىحد و پايان حضرتت نخواهد بود كه تو را بر هر چيز و همهى امور عالم قدرت توانائى است
﴿17﴾
فَهَبْ لِي يَا إِلَهِي مِنْ رَحْمَتِكَ وَ دَوَامِ تَوْفِيقِكَ مَا أَتَّخِذُهُ سُلَّماً أَعْرُجُ بِهِ إِلَى رِضْوَانِكَ ، وَ آمَنُ بِهِ مِنْ عِقَابِكَ ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ .
(17) بارى اى خداى من از رحمت نامنتهايت و توفيق بخشى پاينده ابديت چيزى به من عطا فرما كه آن وسيله عروج و صعود من به مقام رضا و خشنودى تو گردد (و به بهشت قدس رضوان و مقام رضا و تسليم برساند) و از قهر و عقابت مرا ايمن سازد اى مهربانترين مهربانان عالم.