وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي التَّضَرُّعِ وَ الاِسْتِكَانَةِ
زارى و اظهار فروتنى
دعاى آن حضرت عليه السلام است در زارى و اظهار فروتنى
﴿1﴾
إِلَهِي أَحْمَدُكَ وَ أَنْتَ لِلْحَمْدِ أَهْلٌ عَلَى حُسْنِ صَنِيعِكَ إِلَيَّ ، وَ سُبُوغِ نَعْمَائِكَ عَلَيَّ ، وَ جَزِيلِ عَطَائِكَ عِنْدِي ، وَ عَلَى مَا فَضَّلْتَنِي بِهِ مِنْ رَحْمَتِكَ ، وَ أَسْبَغْتَ عَلَيَّ مِنْ نِعْمَتِكَ ، فَقَدِ اصْطَنَعْتَ عِنْدِي مَا يَعْجِزُ عَنْهُ شُكْرِي .
(1) بار خدايا، سپاست مىگويم- و تو سزاوار سپاسى- مىگويم به خاطر نيكىهايت كه در حقم روا داشتى، به خاطر نعمتهاى فراوانت كه ارزانيم فرمودى، به خاطر عطاياى بسيارت كه بدانم نواختى، به خاطر رحمتت كه بدان برتريم دادى، و به خاطر احسان سرشاترت كه بر من به كمال رسانيدى، دربارهى من نيكيها كردهاى كه از سپاسگزارى آن فرو مىمانم.
﴿2﴾
وَ لَوْ لَا إِحْسَانُكَ إِلَيَّ وَ سُبُوغُ نَعْمَائِكَ عَلَيَّ مَا بَلَغْتُ إِحْرَازَ حَظِّي ، وَ لَا إِصْلَاحَ نَفْسِي ، وَ لَكِنَّكَ ابْتَدَأْتَنِي بِالْإِحْسَانِ ، وَ رَزَقْتَنِي فِي أُمُورِي كُلِّهَا الْكِفَايَةَ ، وَ صَرَفْتَ عَنِّي جَهْدَ الْبَلَاءِ ، وَ مَنَعْتَ مِنِّي مَحْذُورَ الْقَضَاءِ .
(2) و اگر احسان و نعمتهاى فراوانت نمىبود نمىتوانستم بهرهى خود را به دست آرم، و به اصلاح خويش پردازم، ولى تو بر من آغازگر احسان بودى، و در همه كارهايم مرا از ديگران بى نيازى دادى، و رنج و بلا را از من بازگرداندى، و حوادث سهمگين را از من دور نمودى.
﴿3﴾
إِلَهِي فَكَمْ مِنْ بَلَاءٍ جَاهِدٍ قَدْ صَرَفْتَ عَنِّي ، وَ كَمْ مِنْ نِعْمَةٍ سَابِغَةٍ أَقْرَرْتَ بِهَا عَيْنِي ، وَ كَمْ مِنْ صَنِيعَةٍ كَرِيمَةٍ لَكَ عِنْدِي
(3) بار خدايا، چه بلاهاى رنج آور كه از من بگرداندى، چه نعمتهاى فراوان كه بدان شادمانم ساختى! چه احسانهاى بزرگوارانه كه بدان مفتخرم داشتى!
﴿4﴾
أَنْتَ الَّذِي أَجَبْتَ عِنْدَ الِاضْطِرَارِ دَعْوَتِي ، وَ أَقَلْتَ عِنْدَ الْعِثَارِ زَلَّتِي ، وَ أَخَذْتَ لِي مِنَ الْأَعْدَاءِ بِظُلَامَتِي .
(4) تو آن خدايى كه به هنگام بيچارگى درخواستم را پذيرفتى، و به هنگام درماندگى از لغزشم چشم فرو پوشيدى، و آنچه، را دشمنان به ستم از من ربوده بودند باز ستاندى.
﴿5﴾
إِلَهِي مَا وَجَدْتُكَ بَخِيلًا حِينَ سَأَلْتُكَ ، وَ لَا مُنْقَبِضاً حِينَ أَرَدْتُكَ ، بَلْ وَجَدْتُكَ لِدُعَائِي سَامِعاً ، وَ لِمَطَالِبِي مُعْطِياً ، وَ وَجَدْتُ نُعْمَاكَ عَلَيَّ سَابِغَةً فِي كُلِّ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِي وَ كُلِّ زَمَانٍ مِنْ زَمَانِي ، فَأَنْتَ عِنْدِي مَحْمُودٌ ، وَ صَنِيعُكَ لَدَيَّ مَبْرُورٌ .
(5) بار خدايا، هرگاه از تو درخواستى نمودهام بخيلت نيافتهام، هر زمان به كويت پر گشودم گرفتهات نديدهام بلكه چنانت يافتهام كه دعايم را مىشنوى و خواستههايم را مىبخشى، دريافتهام كه در هر حال از حالاتم، و در هر لحظه از روزگارانم نعمتهايت بر من روان و ريزان است، تو نزد من بسيار ستودهاى و زيباست احسانت.
﴿6﴾
تَحْمَدُكَ نَفْسِي وَ لِسَانِي وَ عَقْلِي ، حَمْداً يَبْلُغُ الْوَفَاءَ وَ حَقِيقَةَ الشُّكْرِ ، حَمْداً يَكُونُ مَبْلَغَ رِضَاكَ عَنِّي ، فَنَجِّنِي مِنْ سُخْطِكَ .
(6) بار خدايا، جانم، زبانم و خردم سپاس تو را گويند، سپاسى كمال يافته، سپاسى سپاس فزاينده، سپاسى تا خشنوديت فرا رفته، پس مرا از خشمت رهايى ده.
﴿7﴾
يَا كَهْفِي حِينَ تُعْيِينِي الْمَذَاهِبُ وَ يَا مُقِيلِي عَثْرَتِي ، فَلَوْ لَا سَتْرُكَ عَوْرَتِي لَكُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحِينَ ، وَ يَا مُؤَيِّدِي بِالنَّصْرِ ، فَلَوْ لَا نَصْرُكَ إِيَّايَ لَكُنْتُ مِنَ الْمَغْلُوبِينَ ، وَ يَا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوكُ نِيرَ الْمَذَلَّةِ عَلَى أَعْنَاقِهَ ، فَهُمْ مِنْ سَطَوَاتِهِ خَائِفُونَ ، وَ يَا أَهْلَ التَّقْوَى ، وَ يَا مَنْ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى ، أَسْأَلُكَ أَنْ تَعْفُوَ عَنِّي ، وَ تَغْفِرَ لِي فَلَسْتُ بَرِيئاً فَأَعْتَذِرَ ، وَ لَا بِذِي قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ ، وَ لَا مَفَرَّ لِي فَأَفِرَّ .
(7) اى پناهگاه من، آنگاه كه يافتن راههاى رهايى بر من دشوار مىگردد، اى در گذرنده از لغزشهايم، كه اگر پوششت بر گناهانم نبود از رسوايان بودم، اى يارى دهندهام، كه اگر ياريت نبود از شكست خوردگان بودم، اى آنكه در برابرت پادشاهان يوغ ذلت و خوارى به گردن نهادهاند و از اقتدارت هراسانند، اى خدايى كه پرهيزگارى را سزاوارى، اى آنكه نامهاى نيكو داردى، از تو مىخواهم كه مرا ببخشاى و بيامرزى، من بى گناه نيستم كه گواهى بياورم، نيرومند نيستم كه هواى پيروزى در سر بپرورم، و گريزگاهى نمىيابم كه بگريزم.
﴿8﴾
وَ أَسْتَقِيلُكَ عَثَرَاتِي ، وَ أَتَنَصَّلُ إِلَيْكَ مِنْ ذُنُوبِيَ الَّتِي قَدْ أَوْبَقَتْنِي ، وَ أَحَاطَتْ بِي فَأَهْلَكَتْنِي ، مِنْهَا فَرَرْتُ إِلَيْكَ رَبِّ تَائِباً فَتُبْ عَلَيَّ، مُتَعَوِّذاً فَأَعِذْنِي ، مُسْتَجِيراً فَلَا تَخْذُلْنِي ، سَائِلًا فَلَا تَحْرِمْنِي مُعْتَصِماً فَلَا تُسْلِمْنِي ، دَاعِياً فَلَا تَرُدَّنِي خَائِباً .
(8) بار خدايا، چشم پوشى از لغزشهايم را از تو مىخواهم، و از آن گناهان كه گرفتارم كرده، گردم را فرا گرفته، و تباهم ساخته از تو پوزش مىخواهم، و از آنها-اى پروردگار من- به سويت گريزانم.
و اينك من توبه كنندهام، توبهام بپذير، پناه جويندهام، در پناهم گير، زنهار جويندهام، مكن خوارم، درخواست كنندام، مساز محرومم، به رشتهى رحمتت آويختهام، وامگذارم، تو را مىخوانم، مساز نوميدم.
﴿9﴾
دَعَوْتُكَ يَا رَبِّ مِسْكِيناً ، مُسْتَكِيناً ، مُشْفِقاً ، خَائِفاً ، وَجِلًا ، فَقِيراً ، مُضْطَرّاً إِلَيْكَ .
(9) پروردگارا، بى نوايم! زار و نزارم! ترسانم! بيمناكم! تهيدستم! و با اين حال تو را مىخوانم.
﴿10﴾
أَشْكُو إِلَيْكَ يَا إِلَهِي ضَعْفَ نَفْسِي عَنِ الْمُسَارَعَةِ فِيما وَعَدْتَهُ أَوْلِيَاءَكَ ، وَ الُْمجَانَبَةِ عَمَّا حَذَّرْتَهُ أَعْدَاءَكَ ، وَ كَثْرَةَ هُمُومِي ، وَ وَسْوَسَةَ نَفْسِي .
(10) بار خدايا، به تو شكايت مىكنم از سستى نفسم، كه نمىتوانم به آن وعده كه به دوستانت دادهاى بشتابم، و از آنچه دشمنانت را بيم دادهاى دورى جويم، به تو شكايت مىكنم از بسيارى اندوهم و از وسوسهى هواهايم.
﴿11﴾
إِلَهِي لَمْ تَفْضَحْنِي بِسَرِيرَتِي ، وَ لَمْ تُهْلِكْنِي بِجَرِيرَتِي ، أَدْعُوكَ فَتُجِيبُنِي وَ إِنْ كُنْتُ بَطِيئاً حِينَ تَدْعُونِي ، وَ أَسْأَلُكَ كُلَّمَا شِئْتُ مِنْ حَوَائِجِي ، وَ حَيْثُ مَا كُنْتُ وَضَعْتُ عِنْدَكَ سِرِّي ، فَلَا أَدْعُو سِوَاك ، وَ لَا أَرْجُو غَيْرَكَ
(11) بار خدايا، به پليدى اندرونم رسوايم نساختهاى، و بخاطر گناهانم هلاكم نكردهاى، تو را مىخوانم و تو پاسخم را مىدهى، هر چند هنگامى كه مرا مىخوانى در اجابت سستم، هر خواستهاى كه دارم از تو مىخواهم، هر جا باشم راز دل با تو مىگويم، جز تو كسى را نمىخوانم، جز تو به كس اميد نمىبندم.
﴿12﴾
لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ ، تَسْمَعُ مَنْ شَكَا إِلَيْكَ ، وَ تَلْقَى مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ ، وَ تُخَلِّصُ مَنِ اعْتَصَمَ بِكَ ، وَ تُفَرِّجُ عَمَّنْ لَاذَ بِكَ .
(12) پذيرايم!دعوتت را پذيرايم!
بار خدايا، هر كه به تو شكايت كند، مىشنوى، هر كه بر تو توكل كند، بذل توجه مىكنى، هر كه در رشتهات چنگ آويزد، مىرهانى، و از هر كه به تو پناه آورد، غم واندوه مىبرى.
﴿13﴾
إِلَهِي فَلَا تَحْرِمْنِي خَيْرَ الآْخِرَةِ وَ الْأُولَى لِقِلَّةِ شُكْرِي ، وَ اغْفِرْ لِي مَا تَعْلَمُ مِنْ ذُنُوبِي .
(13) بار خدايا، تبه خاطر كمى سپاسگزاريم از خير دنيا و آخرت محرومم مساز، گناهانم را كه خود از آن آگاهى بيامرز.
﴿14﴾
إِنْ تُعَذِّبْ فَأَنَا الظَّالِمُ الْمُفَرِّطُ الْمُضَيِّعُ الآْثِمُ الْمُقَصِّرُ الْمُضَجِّعُ الْمُغْفِلُ حَظَّ نَفْسِي ، وَ إِنْ تَغْفِرْ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ .
(14) اگر عذابم كنى، من سزاوارم، زيرا اين منم كه: ستمكارم، تبهكارم، اسرافكارم، گنهكارم، سهل انگارم، و از بهرهى خويش در بى خبرى فرو ماندم و اگر بيامرزى بى گمان اين تويى كه مهربانترين مهربانانى.