وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي التَّضَرُّعِ وَ الاِسْتِكَانَةِ
و از دعاى آن حضرت عليهالسلام است در تضرع و زارى و خضوع و فروتنى
﴿1﴾
إِلَهِي أَحْمَدُكَ وَ أَنْتَ لِلْحَمْدِ أَهْلٌ عَلَى حُسْنِ صَنِيعِكَ إِلَيَّ ، وَ سُبُوغِ نَعْمَائِكَ عَلَيَّ ، وَ جَزِيلِ عَطَائِكَ عِنْدِي ، وَ عَلَى مَا فَضَّلْتَنِي بِهِ مِنْ رَحْمَتِكَ ، وَ أَسْبَغْتَ عَلَيَّ مِنْ نِعْمَتِكَ ، فَقَدِ اصْطَنَعْتَ عِنْدِي مَا يَعْجِزُ عَنْهُ شُكْرِي .
(1) خداى من! تو را حمد و سپاس مىنمايم- و تو سزاوار حمد و سپاسى- در برابر احسان نيكويت به من. و فراوانى و وفور نعمتهايت بر من و افزونى و بسيارى عطاهايت بر من و بر رحمتى كه به سبب آن مرا برترى بخشيدى و بر نعمتت كه بر من تمام و فراوان نمودى، پس براستى كه در حق من لطف و احسانهايى كردهاى كه از شكر و سپاسگزارى آنها عاجز و ناتوانم.
﴿2﴾
وَ لَوْ لَا إِحْسَانُكَ إِلَيَّ وَ سُبُوغُ نَعْمَائِكَ عَلَيَّ مَا بَلَغْتُ إِحْرَازَ حَظِّي ، وَ لَا إِصْلَاحَ نَفْسِي ، وَ لَكِنَّكَ ابْتَدَأْتَنِي بِالْإِحْسَانِ ، وَ رَزَقْتَنِي فِي أُمُورِي كُلِّهَا الْكِفَايَةَ ، وَ صَرَفْتَ عَنِّي جَهْدَ الْبَلَاءِ ، وَ مَنَعْتَ مِنِّي مَحْذُورَ الْقَضَاءِ .
(2) و اگر نبود احسان و نيكى تو به من و فراوانى نعمتهايت بر من، هرگز نمىتوانستم در احراز و به دست آوردن بهرهام و اصلاح خويشتن موفق گردم و ليكن اين تو بودى كه به احسان و نيكى دربارهى من آغاز نمودى و كفايت و بىنيازى از ديگران را در تمام امور و كارهايم روزيم ساختى و زحمت بلا و گرفتارى را از من دور كردى و برگرداندى و هراس و وحشت قضا و قدر را از من بازداشتى.
﴿3﴾
إِلَهِي فَكَمْ مِنْ بَلَاءٍ جَاهِدٍ قَدْ صَرَفْتَ عَنِّي ، وَ كَمْ مِنْ نِعْمَةٍ سَابِغَةٍ أَقْرَرْتَ بِهَا عَيْنِي ، وَ كَمْ مِنْ صَنِيعَةٍ كَرِيمَةٍ لَكَ عِنْدِي
(3) اى خداى من! چه بسا بلاى رنجآورى كه از من گرداندى! و چه بسا نعمت فراوانى كه چشم مرا به آن روشن كردى! و چه بسا احسان و رفتارهاى نيكو و كريمانهاى كه با من داشتى.
﴿4﴾
أَنْتَ الَّذِي أَجَبْتَ عِنْدَ الِاضْطِرَارِ دَعْوَتِي ، وَ أَقَلْتَ عِنْدَ الْعِثَارِ زَلَّتِي ، وَ أَخَذْتَ لِي مِنَ الْأَعْدَاءِ بِظُلَامَتِي .
(4) تويى كه به هنگام اضطرار دعايم را مستجاب كردى و به هنگام لغزش و افتادن (در خطا و گناه) از من درگذشتى و حق مرا (كه به ظلم گرفته بودند) از دشمنان گرفتى.
﴿5﴾
إِلَهِي مَا وَجَدْتُكَ بَخِيلًا حِينَ سَأَلْتُكَ ، وَ لَا مُنْقَبِضاً حِينَ أَرَدْتُكَ ، بَلْ وَجَدْتُكَ لِدُعَائِي سَامِعاً ، وَ لِمَطَالِبِي مُعْطِياً ، وَ وَجَدْتُ نُعْمَاكَ عَلَيَّ سَابِغَةً فِي كُلِّ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِي وَ كُلِّ زَمَانٍ مِنْ زَمَانِي ، فَأَنْتَ عِنْدِي مَحْمُودٌ ، وَ صَنِيعُكَ لَدَيَّ مَبْرُورٌ .
(5) اى خداى من! تو را به هنگام مسألت و خواستن بخيل، و به هنگام روى آوردن به تو، تو را گرفته نيافتم، بلكه تو را شنوندهى دعايم و عطا كنندهى خواستههايم يافتم و در هر حالى از حالاتم و در هر زمانى از زمان و روزگارم، نعمتهاى تو را دربارهى خويش كامل و فراوان يافتم، پس تو نزد من محمود و ستودهاى و احسان و نيكى تو در پيش من نيكوست.
﴿6﴾
تَحْمَدُكَ نَفْسِي وَ لِسَانِي وَ عَقْلِي ، حَمْداً يَبْلُغُ الْوَفَاءَ وَ حَقِيقَةَ الشُّكْرِ ، حَمْداً يَكُونُ مَبْلَغَ رِضَاكَ عَنِّي ، فَنَجِّنِي مِنْ سُخْطِكَ .
(6) و جان و زبان و عقل من تو را حمد و سپاس مىكنند، چنان حمد و سپاسى كه تمام و كمال باشد و به كنه و حقيقت شكرگزارى دست يابد، چنان حمد و سپاسى كه در نهايت رضا و خشنودى تو از من باشد، پس مرا از سخط و خشم خويش نجات بخش.
﴿7﴾
يَا كَهْفِي حِينَ تُعْيِينِي الْمَذَاهِبُ وَ يَا مُقِيلِي عَثْرَتِي ، فَلَوْ لَا سَتْرُكَ عَوْرَتِي لَكُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحِينَ ، وَ يَا مُؤَيِّدِي بِالنَّصْرِ ، فَلَوْ لَا نَصْرُكَ إِيَّايَ لَكُنْتُ مِنَ الْمَغْلُوبِينَ ، وَ يَا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوكُ نِيرَ الْمَذَلَّةِ عَلَى أَعْنَاقِهَ ، فَهُمْ مِنْ سَطَوَاتِهِ خَائِفُونَ ، وَ يَا أَهْلَ التَّقْوَى ، وَ يَا مَنْ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى ، أَسْأَلُكَ أَنْ تَعْفُوَ عَنِّي ، وَ تَغْفِرَ لِي فَلَسْتُ بَرِيئاً فَأَعْتَذِرَ ، وَ لَا بِذِي قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ ، وَ لَا مَفَرَّ لِي فَأَفِرَّ .
(7) اى پناه من به هنگامى كه راهها و مسلكهاى مختلف مرا خسته مىسازد! و اى درگذرندهى لغزشهايم! پس اگر نبود پردهپوشى تو دربارهى من به راستى كه از رسوا شدگان مىگشتم. و اى يارى ده من به نصرت و يارى! اگر يارى تو مرا نبود به راستى از شكست خوردگان مىبودم. و اى كسى كه پادشاهان در مقابل او يوغ مذلت و خوارى بر گردنهايشان افكندهاند! پس از سطوت و اقتدار او خائف و هراسناكند! و اى كسى كه اهل تقوا هستى! (و سزاوار است از او پرهيز شود!) و اى كسى كه براى او اسماء حسنى و نامهاى نيكوست.
از تو مىخواهم كه مرا عفو فرمايى و مرا بيامرزى پس من بىگناه نيستم تا عذرم پذيرفته باشد و داراى قوت و توانى نيستم تا پيروز شوم و راه فرارى ندارم تا فرار كنم.
﴿8﴾
وَ أَسْتَقِيلُكَ عَثَرَاتِي ، وَ أَتَنَصَّلُ إِلَيْكَ مِنْ ذُنُوبِيَ الَّتِي قَدْ أَوْبَقَتْنِي ، وَ أَحَاطَتْ بِي فَأَهْلَكَتْنِي ، مِنْهَا فَرَرْتُ إِلَيْكَ رَبِّ تَائِباً فَتُبْ عَلَيَّ، مُتَعَوِّذاً فَأَعِذْنِي ، مُسْتَجِيراً فَلَا تَخْذُلْنِي ، سَائِلًا فَلَا تَحْرِمْنِي مُعْتَصِماً فَلَا تُسْلِمْنِي ، دَاعِياً فَلَا تَرُدَّنِي خَائِباً .
(8) و از تو مىخواهم كه خطاهاى مرا ببخشى و پوزش مىطلبم از گناهانى كه مرا به حبس و گرفتارى افكنده و بر من احاطه نموده، پس مرا به هلاكت و تباهى كشانده است. از آنها به سوى تو- اى پروردگارم!- فرار كردهام، در حالى كه تائب مىباشم پس توبهام را بپذير پناهندهام پس پناهم ده. زينهار جويندهام و به تو روى آوردهام پس خوارم مساز. سائلم پس محرومم مكن. دست به دامان توام پس رهايم مكن. خواهانم و دعاكننده، پس نوميدم مكن.
﴿9﴾
دَعَوْتُكَ يَا رَبِّ مِسْكِيناً ، مُسْتَكِيناً ، مُشْفِقاً ، خَائِفاً ، وَجِلًا ، فَقِيراً ، مُضْطَرّاً إِلَيْكَ .
(9) تو را مىخوانم- اى پروردگارم!- در حالى كه مسكين، زارى كننده، ترسان، خائف و هراسان، بيمناك، بىچيز، فقير و بيچارهى درگاه تو هستم.
﴿10﴾
أَشْكُو إِلَيْكَ يَا إِلَهِي ضَعْفَ نَفْسِي عَنِ الْمُسَارَعَةِ فِيما وَعَدْتَهُ أَوْلِيَاءَكَ ، وَ الُْمجَانَبَةِ عَمَّا حَذَّرْتَهُ أَعْدَاءَكَ ، وَ كَثْرَةَ هُمُومِي ، وَ وَسْوَسَةَ نَفْسِي .
(10) اى خداى من! از ضعف و ناتوانى خويشتن در شتاب كردن به آنچه كه دوستانت را وعده كردهاى و در دورى كردن از آنچه كه دشمنانت را تهديد نمودهاى به درگاه تو شكوه مىكنم. و شكايت مىكنم از كثرت و بسيارى اندوههايم و از وسوسههاى خويش.
﴿11﴾
إِلَهِي لَمْ تَفْضَحْنِي بِسَرِيرَتِي ، وَ لَمْ تُهْلِكْنِي بِجَرِيرَتِي ، أَدْعُوكَ فَتُجِيبُنِي وَ إِنْ كُنْتُ بَطِيئاً حِينَ تَدْعُونِي ، وَ أَسْأَلُكَ كُلَّمَا شِئْتُ مِنْ حَوَائِجِي ، وَ حَيْثُ مَا كُنْتُ وَضَعْتُ عِنْدَكَ سِرِّي ، فَلَا أَدْعُو سِوَاك ، وَ لَا أَرْجُو غَيْرَكَ
(11) خداى من! به خاطر (بدى) نيتم مرا به فضاحت و رسوايى دچار نساختى و به سبب گناهانم هلاك و تباه ننمودى. تو را مىخوانم پس مرا اجابت مىكنى و مىپذيرى، گرچه هنگامى كه تو مرا مىخوانى من در طاعت و فرمان بردن كندى مىكنم. و هر چه از حوايجم بخواهم از تو مىخواهم و هر كجا كه باشم، سر خويش را پيش تو مىنهم پس غير تو كسى را نمىخوانم و بجز تو اميد ندارم.
﴿12﴾
لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ ، تَسْمَعُ مَنْ شَكَا إِلَيْكَ ، وَ تَلْقَى مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ ، وَ تُخَلِّصُ مَنِ اعْتَصَمَ بِكَ ، وَ تُفَرِّجُ عَمَّنْ لَاذَ بِكَ .
(12) لبيك! لبيك! هر كس به نزد تو شكايت آورد، مىشنوى و به كسى كه بر تو توكل كند رو مىآورى و هر كس به تو دست آويزد، خلاصى مىبخشى و مىرهانى و هر كس به تو پناه آورد فرج و گشايش نصيبش مىكنى.
﴿13﴾
إِلَهِي فَلَا تَحْرِمْنِي خَيْرَ الآْخِرَةِ وَ الْأُولَى لِقِلَّةِ شُكْرِي ، وَ اغْفِرْ لِي مَا تَعْلَمُ مِنْ ذُنُوبِي .
(13) خداى من! پس به سبب قلت و كمى شكرگزارى من، از خير آخرت و دنيا محرومم مكن. و آنچه از گناهانم مىدانى، ببخش و بيامرز.
﴿14﴾
إِنْ تُعَذِّبْ فَأَنَا الظَّالِمُ الْمُفَرِّطُ الْمُضَيِّعُ الآْثِمُ الْمُقَصِّرُ الْمُضَجِّعُ الْمُغْفِلُ حَظَّ نَفْسِي ، وَ إِنْ تَغْفِرْ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ .
(14) اگر عذابم كنى پس البته اين من هستم كه ظالم، متجاوز، ضايع كننده، گناهكار، مقصر، واگذارنده، اهمال كنندهى بهره خود مىباشم. و اما اگر مرا بيامرزى پس تو مهربانترين مهربانانى.