وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي التَّضَرُّعِ وَ الاِسْتِكَانَةِ
از دعاهاى امام عليهالسلام است در تضرع و زارى و خضوع و فروتنى
﴿1﴾
إِلَهِي أَحْمَدُكَ وَ أَنْتَ لِلْحَمْدِ أَهْلٌ عَلَى حُسْنِ صَنِيعِكَ إِلَيَّ ، وَ سُبُوغِ نَعْمَائِكَ عَلَيَّ ، وَ جَزِيلِ عَطَائِكَ عِنْدِي ، وَ عَلَى مَا فَضَّلْتَنِي بِهِ مِنْ رَحْمَتِكَ ، وَ أَسْبَغْتَ عَلَيَّ مِنْ نِعْمَتِكَ ، فَقَدِ اصْطَنَعْتَ عِنْدِي مَا يَعْجِزُ عَنْهُ شُكْرِي .
(1) خدايا، تو را مىستايم و تو سزاوار ستودنى، در برابر نيكىهايت و فراوانى نعمتهايت كه ارزانىام داشتهاى، و در برابر عطاياى بسيارت، و مهربانى و رحمتت كه با آن برترم داشتهاى، و بخشايش و نعمتت كه بر من سرشارش ساختهاى، خدايا، احسان و لطفتت بر من چنان است كه زبانم از گزاردن شكرش وامانده است.
﴿2﴾
وَ لَوْ لَا إِحْسَانُكَ إِلَيَّ وَ سُبُوغُ نَعْمَائِكَ عَلَيَّ مَا بَلَغْتُ إِحْرَازَ حَظِّي ، وَ لَا إِصْلَاحَ نَفْسِي ، وَ لَكِنَّكَ ابْتَدَأْتَنِي بِالْإِحْسَانِ ، وَ رَزَقْتَنِي فِي أُمُورِي كُلِّهَا الْكِفَايَةَ ، وَ صَرَفْتَ عَنِّي جَهْدَ الْبَلَاءِ ، وَ مَنَعْتَ مِنِّي مَحْذُورَ الْقَضَاءِ .
(2) اگر احسان تو و نعمتهاى بى شمارت نمىبود هرگز به روزىام دست نمىيافتم، و از اصلاح نفس خويش بازمىماندم. ولى تو با من از در احسان درآمدى و در تمامى امور به بسندگى روزىام دادى، و رنج و گزند گرفتارىها را از من دور ساختى و حوادث هولناك را از من بازداشتى.
﴿3﴾
إِلَهِي فَكَمْ مِنْ بَلَاءٍ جَاهِدٍ قَدْ صَرَفْتَ عَنِّي ، وَ كَمْ مِنْ نِعْمَةٍ سَابِغَةٍ أَقْرَرْتَ بِهَا عَيْنِي ، وَ كَمْ مِنْ صَنِيعَةٍ كَرِيمَةٍ لَكَ عِنْدِي
(3) خداى من، چه بسا بلاهاى جانكاهى كه از من بگردانيدى و چه بىشمار نعمتى كه چشمم به آن روشن نمودى، و چه بسيار احسان كريمانهات كه ارزانىام داشتى.
﴿4﴾
أَنْتَ الَّذِي أَجَبْتَ عِنْدَ الِاضْطِرَارِ دَعْوَتِي ، وَ أَقَلْتَ عِنْدَ الْعِثَارِ زَلَّتِي ، وَ أَخَذْتَ لِي مِنَ الْأَعْدَاءِ بِظُلَامَتِي .
(4) تويى كه در وقت بيچارگىام دعايم مىپذيرى و به هنگام لغزش از خطايم درگذرى، و از دشمنان حقم مىستانى.
﴿5﴾
إِلَهِي مَا وَجَدْتُكَ بَخِيلًا حِينَ سَأَلْتُكَ ، وَ لَا مُنْقَبِضاً حِينَ أَرَدْتُكَ ، بَلْ وَجَدْتُكَ لِدُعَائِي سَامِعاً ، وَ لِمَطَالِبِي مُعْطِياً ، وَ وَجَدْتُ نُعْمَاكَ عَلَيَّ سَابِغَةً فِي كُلِّ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِي وَ كُلِّ زَمَانٍ مِنْ زَمَانِي ، فَأَنْتَ عِنْدِي مَحْمُودٌ ، وَ صَنِيعُكَ لَدَيَّ مَبْرُورٌ .
(5) خدايم، هرگاه از تو چيزى خواستم بخيلت نيافتم، و آن گاه كه آهنگ تو كردم گرفتهات نديدم. بلكه تو را براى دعايم شنونده و براى حاجاتم بخشنده ديدم. نعمتهايت بر من در هر حال و زمان فراوان و پرشمار همواره ديدهام.پس تويى آن كه نزدم به نهايت ستوده است و احسانت پيش من بس پسنديده بود.
﴿6﴾
تَحْمَدُكَ نَفْسِي وَ لِسَانِي وَ عَقْلِي ، حَمْداً يَبْلُغُ الْوَفَاءَ وَ حَقِيقَةَ الشُّكْرِ ، حَمْداً يَكُونُ مَبْلَغَ رِضَاكَ عَنِّي ، فَنَجِّنِي مِنْ سُخْطِكَ .
(6) خدايا، با تمام جان و زبان و خردم تو را مىستايم؛ ستايشى كه پرمايه باشد و بر كنه شكر تو رسد؛ ستايشى كه به قلعه خشنودىات فائق آيد.
﴿7﴾
يَا كَهْفِي حِينَ تُعْيِينِي الْمَذَاهِبُ وَ يَا مُقِيلِي عَثْرَتِي ، فَلَوْ لَا سَتْرُكَ عَوْرَتِي لَكُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحِينَ ، وَ يَا مُؤَيِّدِي بِالنَّصْرِ ، فَلَوْ لَا نَصْرُكَ إِيَّايَ لَكُنْتُ مِنَ الْمَغْلُوبِينَ ، وَ يَا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوكُ نِيرَ الْمَذَلَّةِ عَلَى أَعْنَاقِهَ ، فَهُمْ مِنْ سَطَوَاتِهِ خَائِفُونَ ، وَ يَا أَهْلَ التَّقْوَى ، وَ يَا مَنْ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى ، أَسْأَلُكَ أَنْ تَعْفُوَ عَنِّي ، وَ تَغْفِرَ لِي فَلَسْتُ بَرِيئاً فَأَعْتَذِرَ ، وَ لَا بِذِي قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ ، وَ لَا مَفَرَّ لِي فَأَفِرَّ .
(7) اى پناه من، آن گاه كه راهها به حيرتم اندازند مرا از آن راهى كه خشم تو در آن است رهايى ده؛ اى در گذر از لغزشهايم اگر عيب پوشىات نبود من از رسوايان بودم؛ اى يار و ياورم، اگر يارىات نبود من در زمره افتادگان بودم. اى كه پادشاهان در برابرش يوغ خوارى به گردن اندازند، و از خشم و سطوتش بسى ترسانند؛ اى سزاوار خشيت و هراس؛ اى كه نامهاى نيك از آن توست از تو مىخواهم كه عفوم كنى، و از من درگذرى كه نه بى گناهم تا عذرى آورم و نه قدرتى دارم، و نه گريزگاهى دارم كه بدان بگريزم.
﴿8﴾
وَ أَسْتَقِيلُكَ عَثَرَاتِي ، وَ أَتَنَصَّلُ إِلَيْكَ مِنْ ذُنُوبِيَ الَّتِي قَدْ أَوْبَقَتْنِي ، وَ أَحَاطَتْ بِي فَأَهْلَكَتْنِي ، مِنْهَا فَرَرْتُ إِلَيْكَ رَبِّ تَائِباً فَتُبْ عَلَيَّ، مُتَعَوِّذاً فَأَعِذْنِي ، مُسْتَجِيراً فَلَا تَخْذُلْنِي ، سَائِلًا فَلَا تَحْرِمْنِي مُعْتَصِماً فَلَا تُسْلِمْنِي ، دَاعِياً فَلَا تَرُدَّنِي خَائِباً .
(8) از تو مىخواهم كه لغزشهايم ناديده گرفتى و از گناهانى كه مرا تباه ساخته و گرد من فراگرفته و گرفتارم كرده و هلاكم نموده، پوزش مىخواهم. خدايم، از آن گناهان به سويت با توبه گريختهام توبهام بپذير، پناهى مىطلبم پناهم ده، امان مىخواهم خوار و تنهايم منماى دست گدايى دارم محرومم مفرماى، به دامانت چنگ زدهام رهايم مكن، و زبان به التماس گشودهام نوميدم مگردان.
﴿9﴾
دَعَوْتُكَ يَا رَبِّ مِسْكِيناً ، مُسْتَكِيناً ، مُشْفِقاً ، خَائِفاً ، وَجِلًا ، فَقِيراً ، مُضْطَرّاً إِلَيْكَ .
(9) خداى من، تو را مىخوانم كه درمانده و واافتادهام، ترسان، هراسان و بيمناكم، بينوا و بيچاره آستان توام.
﴿10﴾
أَشْكُو إِلَيْكَ يَا إِلَهِي ضَعْفَ نَفْسِي عَنِ الْمُسَارَعَةِ فِيما وَعَدْتَهُ أَوْلِيَاءَكَ ، وَ الُْمجَانَبَةِ عَمَّا حَذَّرْتَهُ أَعْدَاءَكَ ، وَ كَثْرَةَ هُمُومِي ، وَ وَسْوَسَةَ نَفْسِي .
(10) خدايا، به تو از كاهلىام در شتافتن به سوى آنچه اوليايت وعده دادهاى و از سستىام در پرهيز از آنچه دشمنانت از آن ترساندهاى از خود شكايت مىآورم، از فراوانى اندوهم، و از وسوسههاى نفسم گلهمندم.
﴿11﴾
إِلَهِي لَمْ تَفْضَحْنِي بِسَرِيرَتِي ، وَ لَمْ تُهْلِكْنِي بِجَرِيرَتِي ، أَدْعُوكَ فَتُجِيبُنِي وَ إِنْ كُنْتُ بَطِيئاً حِينَ تَدْعُونِي ، وَ أَسْأَلُكَ كُلَّمَا شِئْتُ مِنْ حَوَائِجِي ، وَ حَيْثُ مَا كُنْتُ وَضَعْتُ عِنْدَكَ سِرِّي ، فَلَا أَدْعُو سِوَاك ، وَ لَا أَرْجُو غَيْرَكَ
(11) خدايم، مرا به پليدى باطنم رسوا نكردى و به گناهانم تباهم نساختى. تو را مىخوانم كه بى درنگ پاسخم گويى، هر چند هر گاه مرا مىخوانى به كندى جوابت دهم. هر حاجتى دارم تنها از تو خواهم. هر جا كه باشم تنها پيش تو راز گويم. غير از تو كسى هرگز نخوانم و به احدى جز تو اميدى نبندم.
﴿12﴾
لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ ، تَسْمَعُ مَنْ شَكَا إِلَيْكَ ، وَ تَلْقَى مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ ، وَ تُخَلِّصُ مَنِ اعْتَصَمَ بِكَ ، وَ تُفَرِّجُ عَمَّنْ لَاذَ بِكَ .
(12) به درگاه تو آيم و سر اجابت فروآرم، كه هر كس شكايت به نزد تو آورد مىشنوى، و هر كه توكل بر تو كند او را درمىيابى، و آن را كه به تو توسل جويد مىرهانى، و آن را كه به تو پناه آورد نجات دهى.
﴿13﴾
إِلَهِي فَلَا تَحْرِمْنِي خَيْرَ الآْخِرَةِ وَ الْأُولَى لِقِلَّةِ شُكْرِي ، وَ اغْفِرْ لِي مَا تَعْلَمُ مِنْ ذُنُوبِي .
(13) خدايم، به كيفر ناسپاسىام مرا از خير دنيا و آخرت محروم مفرماى و گناهانم را كه خود مىدانى ببخشاى.
﴿14﴾
إِنْ تُعَذِّبْ فَأَنَا الظَّالِمُ الْمُفَرِّطُ الْمُضَيِّعُ الآْثِمُ الْمُقَصِّرُ الْمُضَجِّعُ الْمُغْفِلُ حَظَّ نَفْسِي ، وَ إِنْ تَغْفِرْ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ .
(14) خدايا، اگر مرا كيفر كنى سزاى من اين است؛ چون خود به خويش ستم روا داشتهام كاهلى ورزيدهام، عمر خويش را تباه كردهام، گناهكار و مقصرم، تباهكار و بىتوجه از ارزش خويشم. پس اگر مرا ببخشايى از همه مهربانترى.