وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
نيايش هنگام بامداد و شامگاه
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس خدايى را كه شب و روز را به نيروى خويش پديد آورد
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و ميان آن دو، به قدرت خويش، امتياز گذاشت
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو حدى محدود و زمانى حساب شده مقرر فرمود
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) و هر يكى از آن دو را در آن يكى اندر آورد و براى تامين روزى بندگان و نشو و نماى ايشان اندازهگيرى به عمل آورد
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) به گونهاى كه شب را براى آنها مقرر فرمود تا از گير و دار خستگى و جنب و جوش درد سر دهنده بياسايند و آن را چون جامهاى قرار داد تا آنكه هنگام غنودن و راحت در پوشند تا موجب رفع خستگى و تجديد قوا و وسيلهى بهرهبردارى از لذت و شهوت شبانگاهى باشد
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را براى ايشان روشنى بخش آفريد تا در جستجوى فضل و نعمت الهى پردازند و روزى او را به دست آرند و در زمين خدا به گشت و گذار پردازند تا از نعمتهاى اين جهانى برخوردار گردند و هم به تدارك زندگانى آينده پردازند
(7) و بدينوسيله خداوند كار ايشان را به صلاح مىآورد و از كردارهايشان آگاه مىگردد و مشاهده مىكند كه گاه طاعت و هنگام اداى واجبات به چه نحو مبادرت مىورزند تا بدكاران را به كيفر بد رساند و نيكان را پاداش خوش دهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بار الها! سپاس تو راست كه پردهى ظلمانى شب را به روشنايى صبحگاهان شكافتى و ما را از روشنى روز بهرهمند گردانيدى و ما را به مصادر روزى آگاهانيدى و از پيشامدهاى ناگوار مصون داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) صبح كرديم و همهى اشياء صبح كردند چه در آسمان و چه در زمين و آنچه را كه در هر دو آنها پراكنده كردهاى، چه ساكن و چه جنبنده، چه ثابت و چه سيار و چه در هوا و چه در ناف زمين،
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) همه صبح كرديم در حالى كه در چنگ تصرف توايم و در تحت ملكيت و سيطرهى تو قرار داريم و مشيت تو ما را به هم مىپيوندد و به فرمان تو رتق و فتق امور مىكنيم
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) و در هر چه از ما برمىآيد جز آنچه تو فرمان دادهاى و از انجام كار نيك جز آنچه تو بخشيدهاى چيزى در اختيار ما نيست،
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و اين روزى تازه و بر ما گواهى آماده است. اگر در نيكى كوشيم ما را با سپاس بدرود مىكند و اگر بدى كنيم با نكوهش از ما جدا مىگردد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) بار الها! درود بر محمد و خاندان وى، و همصحبتى شايستهى چنين روزى را بر ما ارزانى دار و مگذار كه ما آن را ترك گوييم در حالى كه مرتكب گناهى كوچك يا بزرگ شده باشيم.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و آن را آكنده از كارهاى نيك و خالى از هر گونه زشتكارى فرما و چه صبحش و چه بعد از ظهرش را مشحون از شكر و پاداش و ذخيرهى خير و فضل و احسان فرماى.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) بار الها! چنان فرماى كه كاتبان اعمال ما از درج كارهاى بد ما در رنج نيفتند، نامههاى عمل ما را از نيكيها آكنده فرماى و ما را نزد آن فرشتگان با زشتكاريهايمان رسوا مگردان!
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) بار الها! در هر ساعتى از ساعات اين روز براى ما بهرهى نيكى از بندگان خود و نصيبى از شكرانه و گواه راستينى از فرشتگانت براى ما مقرر دار!
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و ما را از پيش رو و پشت سر و سمت راست و چپ و از هر سو نگاهبان باش! بدانگونه كه از معصيت تو در امان باشيم و به فرمانبرى تو راه يابيم و جمله را در راه محبت تو به كار بريم.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و ما را در اين روز و اين شب، در اجراى خير و اجتناب از شر و شكر نعمتها و اتباع سنها و اجتناب از بدعتها و دستور به نيكى و باز داشتن از كار زشت و حمايت از اسلام و نكوهش باطل و خوار گردانيدن آن و يارى حق و بزرگ شمردن آن و راهبرى گمراه و يارى ناتوان و فريادرسى از ستمديده توفيق عنايت فرماى!
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) بار الها! درود بر محمد و خاندان وى، و اين روز را فرخندهترين روزى قرار ده كه دريافتهايم و نيكوترين همدمى كه صحبتش گرفتهايم و بهترين وقتى كه در آن به سر آوردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را از خشنودترين بندگانى قرار ده كه شب و روز بر آنها گذشته و از جمله سپاسگزارترين آنان در برابر نعمتهائى كه بدانها ارزانى داشتهاى و ثابت قدمترين ايشان در رابطه با شرايع خود و خوددارترين آنها از منهياتى كه ايشان را از آنها برحذر داشتهاى، قرار ده.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) بار الها! همانا كه من تو را به شهادت مىگيرم و شهادت تو بسنده است و آسمان تو و ساكنانش و زمين تو و ساكنانش و آن فرشتگانى كه در آن دو مسكن دادهاى و ديگر آفريدگانت را در اين روز و اين ساعت و اين شب و در مكانى كه من هستم به شهادت مىگيرم كه همانا من گواهى مىدهم كه تويى تو كه جز تو خداى ديگر نيست و تويى به پا دارندهى انصاف كه در حكم خود عادلى و به بندگان مهربان و دارندهى ملك هستى و رحيم به خلقى،
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و گواهى مىدهم كه محمد بنده و فرستاده و بر گزيدهى آفريدگان توست. بار رسالت خود را بر دوش او نهادى و وى به خوبى ادا كرد و وى را فرمان دادى كه به امتش اندرز دهد و وى به نصيحت پرداخت.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، بيش از آنچه بر كسى از ميان آفريدگانت بر وى درود فرستادهاى و از جانب ما كاملترين پاداشى را كه بر يكى از بندگانت يا يكى از پيامبرانت از امت وى دادهاى به او پاداش ده
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) چرا كه تو خود بخشندهى نعمت بزرگ و آمرزشگر گناه ستركى و تو خود از هر مهربان مهربانترى. درود بر محمد و خاندان پاك، طاهر، نيكخواه و نجيب وى!