وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
در صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس خداى را سزاست كه شب و روز را به نيرويش آفريد،
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و به قدرتش بين آن دو فرق گذارد،
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو زمانى معين و مدتى مشخص را تعيين كرد،
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) و براى بندگان در آنچه كه آنها را به سبب آن روزى و با آن پرورششان مىدهد، هر يك از شب و روز را به همان اندازه كه از جانب او تعيين گرديده جاى يكديگر مىگمارد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) و براى ايشان شب را آفريد تا در آن از جنبشهاى رنجآور و دشواريهاى خستهكننده بيارامند، و آن را پوششى گردانيد، تا در آن آرام گرفته بخوابند، كه آن برايشان آسايش و توانائى است، و تا به سبب آن خوشى يابند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را براى ايشان بيناكننده آفريد، تا در آن به جستجوى روزى روند، و وسائل روزى او را بيابند، و براى رسيدن به سود كنونى از دنيايشان و يافتن سود آينده در آخرتشان در زمين او گردش نمايند.
(7) به تمامى اينها حال ايشان را اصلاح و سازگار مىنمايد، و اخبار آنان را مىآزمايد، و مىنگرد كه اينان در اوقات طاعت و در مواضع واجبات و موارد احكامش چگونهاند، تا كسانى كه با كردارشان بد كرده و آنانكه با رفتار شايسته نيكوئى نمودهاند را جزا دهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بار خدايا! حمد از آن توست كه صبح را براى ما شكافتى، و به وسيلهى آن ما را از روشنى روز بهرهمند گردانيدى، و به جاهائى كه روزيها به دست مىآيد بينا فرمودى، و در آن از پيشامدهاى بلا و سختيها نگاه داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) به صبح وارد شديم و همه چيزها از آسمان و زمين و آنچه در هر يك از اين دو پراكنده ساختى، از اشياء ساكن و جنبنده، و ايستاده و روندهى آن، و آنچه در هوا بالا رود و آنچه در زير خاك پنهان است، به صبح درآمدند، در حاليكه همه ملك تو هستيم.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) به صبح درآمديم در حاليكه تحت قدرت تو هستيم، پادشاهى و توانائيت ما را فراگرفته و اراده و خواستت ما را در بر مىگيرد، از روى امر و فرمان توست كه كارى انجام مىدهيم، و هرگونه تصرفمان در تدبير تو قرار دارد،
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) به امرى قادر نيستم مگر آنچه تو حكم فرمائى، و بر انجام نيكى توان نداريم جز آنچه عطا فرمايى،
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و اين روز روز جديدى است، و بر ما شاهد و گواه مىباشد، اگر در آن نيكى كنيم ما را با سپاسگزارى ترك گويد، و اگر بدى نمائيم با نكوهش كردن از ما جدا مىشود.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست، و مصاحبت نيكوى آن را روزى ما گردان، و از بدى جدا شدن از آن با نافرمانى و ارتكاب گناهان كوچك و بزرگ ما را نگاهدار،
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) در اين روز بر نيكيها بيفزا، و از بديها خالىمان گردان، در دو طرف روز براى ما از ستايش و سپاس و پاداش و اندوخته و بخشش و نيكى پر گردان.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) خدايا! زحمت و رنج ما را بر نويسندگان بزرگوار آسان گردان، و نامههاى ما را از حسناتت و نيكيها پر ساز، و ما را نزد آنان به بدى كردارهاى خود رسوا مكن،
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) خدايا در هر ساعتى از ساعات اين روز بهرهاى از بندگيت و نصيبى از سپاسگزاريت، و گواه راستى از فرشتگانت برايمان قرار ده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست، و ما را از پيش رو و پشت سر و از طرف راست و چپ و از همهى جوانب نگاهدارى كن، حفاظتى كه از نافرمانى تو نگاهدارنده، و به طاعت و بندگيت راهنمائى، و براى دوستى به تو به كار برده شود.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست، و ما را در اين روز و اين شب و همهى روزها توفيق عطا فرما، براى انجام نيكى و دورى از بدى، و سپاسگزارى از نعمتها، و پيروى از سنتها، و ترك بدعتها، و امر به معروف و نهى از منكر، و حفظ و نگاهدارى اسلام، و نكوهش باطل و نادرستى و خوار نمودن آن، و يارى حق و گرامى داشت آن، و راهنمائى گمراه، و كمك به ناتوان، و رسيدن به فرياد ستمكشيده.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست و اين روز را مباركترين روزى كه به آن برخورد كردهايم قرار ده، و برترين همراهى كه با آن همراه شدهايم، و بهترين زمانى كه در آن به سر بردهايم،
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را خشنودترين كسانى از آفريدگانت قرار ده كه شب و روز بر آنان گذشته، و سپاسگزارندهترين ايشان به نعمتهائى كه عطا كردهاى، و پايدارترين آنان به احكامى كه بيان نمودهاى، و موفقترين آنان به ترك آنچه نهى فرمودهاى.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا تو را گواه مىگيرم، و تو براى شهادت كافى هستى، و گواه مىگيرم آسمان و زمينت و كسانى از فرشتگان و سائر آفريدگانت را كه در آن دو جاى دادهاى، در اين روز و اين ساعت و اين شب و در اين جايگاه، به اينكه گواهى مىدهم تو خدائى هستى كه جز تو معبودى نيست، توئى قيامكننده به قسط و عدل، عادل در حكم نمودن، مهربان به بندگان، و دارندهى هر ملك و پادشاهى، و رحمكننده به آفريدهشدگان،
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و گواهى مىدهم كه محمد بنده و فرستاده و برگزيده از آفريدگان توست، پيامت را به او رساندى پس او آن را به مردم رسانيد، و به پند و نصيحت كردن مردم امر فرمودى، پس آنان را پند و اندرز داد.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خداوندا! پس بر محمد و خاندانش درود فرست، بيش از آنچه بر فردى از آفريدگانت درود فرستادهاى، و از جانب ما به او عطا كن بهترين چيزى كه بر بندهاى از بندگانت عطا كردهاى، و به او پاداش ده بهترين و گرامىترين پاداشى كه به هر يك از پيامبرانت از جانب امتش عنايت نمودهاى،
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) زيرا توئى بسيار بخشندهى نعمت بزرگ، و آمرزندهى گناهان عظيم و از هر مهربان مهربانتر، پس بر محمد و خاندان پاك و پاكيزه و نيكان بزرگوار درود فرست.