وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
به هنگام صبح و شب
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) بود حمد شايسته بر آن حميد
كه با قدرتش روز و شب آفريد
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) جدا كرد تاريك و روشن ز هم
ز حكمت به اندازه، نى بيش و كم
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) جدا كرد تاريك و روشن ز هم
ز حكمت به اندازه، نى بيش و كم
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) چنان كرد تدبير دانشورى
كه پيدا شود از يكى ديگرى
به هر يك به اندازه بخشد دوام
كز آن زندگانى بگيرد قوام
بدينسان شدند اين دو پويندگان
كه شد حاصلش راحت بندگان
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) چو شب پرده گسترد بر كهنه بام
بياسود در سايهاش خاص و عام
بدينسان در اين پوشش قير فام
بگيرند آرام و جويند كام
گرفتند از شب چو آرام و كام
شود خستگيها ز تن بالتمام
تن خسته يابد نشاطى دگر
و زان پس شود روز خوش جلوهگر
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) تن خسته يابد نشاطى دگر
و زان پس شود روز خوش جلوهگر
برآيد چو خورشيد گيتى فروز
شود بنده اندر تكاپو به روز
خداوند از آن روز را آفريد
كزان رزق مقسوم گردد پديد
بهر سو شود آدمى چاره ساز
كه سازد فراهم به دنيا نياز
چو بر بنده گردد فراهم نياز
شود نيز بر آخرت چاره ساز
(7) همين گردش روزها و شبان
خدا مصلحت ديده بر بندگان
ز هر بندهاى آزمون كرده رب
به حكمت در اين گردش روز و شب
به بيند كه چونست در بندگى
چگونه كند شكر بر زندگى
دهد نيز بدكارگان را سزا
به نيكان دهد نيز نيكى جزا
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) سپاس تو گوييم اى كردگار
كه از شب كنى روز را آشكار
شكافى همان ظلمت بيفروز
كه بخشى به پويندگان نور روز
دگر بينشى دادهاى كار ساز
كه روزى بجويند بهر نياز
رهاندى ز آفات و رنج و بلا
شب تيره را صبح كرديم ما
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) رهاندى ز آفات و رنج و بلا
شب تيره را صبح كرديم ما
بود از تو اى خالق مهربان
همه بودنى در زمين و آسمان
اگر هست سيار يا ماندگار
بود از تو اى پاك پروردگار
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) چنين صبح كرديم ما تيره شب
كه هستيم پيوسته در حكم رب
گرفتيم در تحت امرت قرار
بدست تو باشد ز ما اختيار
به امر تو اينسوى و آنسو شويم
به تدبيرت اندر تكاپو شويم
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) نداريم خود بهرهاى بيش از آن
كه مقسوم كردى تو اى مهربان
نه، خيرى به ما مىرسد بىگمان
مگر آنكه سازى تو مقسوممان
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) كنون روز نو گشته فرمانروا
گواهست اين روز هر دم به ما
اگر خوب كردار بوديم ما
درودى فرستد به ما با صفا
وگر نيز بدكار بوديم ما
بدينسان شود با مذمت جدا
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خدايا به جان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
در اين روز روزى بفرما به ما
كه گرديم با خير از او جدا
نگهدارمان باش از اشتباه
كه هرگز نگرديم گرد گناه
اگر هست كوچك گنه يا كلان
خدايا تو ز آنها نگهدارمان
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) عنايت بفرماى كردار نيك
در اين روز بر ما تو اى بىشريك
تهى ساز ما را تو از هر بدى
خدايا بدان رحمت سرمدى
چنان كن تو اى پاك و پاكيزه رب
كه گوئيم حمد تو در روز و شب
به احسان و فضلت بفرما چنان
كه باشيم شايستهى بندگان
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) فرشته نويسد به ما آنچنان
كه نزدت نباشيم شرمندگان
چنان كن كه چون نامهها را نوشت
نباشيم شرمنده از كار زشت
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) چنان كن كه در طول ساعات روز
سپاس تو گوئيم اى دلفروز
ستايشگرت بوده ما بيريا
فرشته گواهى دهد بهر ما
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) خدايا به جان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
نگهدارمان باش از چار سو
چپ و راست، پشت سر و پيش رو
به مهرت مصون دار از اشتباه
به طاعاتمان باز دار از گناه
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) خدايا به جان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
خدايا نگهدارمان استوار
براه نكو و ز بدى دور دار
بدانسان كه ما شكر نعمت كنيم
سپاس تو با حفظ سنت كنيم
به پرهيز، از بدعت و ناروا
توانمند فرما خدايا مرا
كنيم امر بر خير و نهى از بدى
به فرمان آن قدرت ايزدى
حمايت ز اسلام با دل كنيم
در اين راه سركوب باطل كنيم
بيارى برافراشته جاه حق
نشان داده ره را به گمراه حق
كمك كرده بر ناتوانان زار
بدينگونه بر بينوا غمگسار
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خدايا به جان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
خدايا تو فرخنده كن حال ما
بفرما تو شايسته احوال ما
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) به توفيقمان يار شو روز و شب
كه گوئيم با جان و دل شكر رب
سپاست بگوئيم با سعى جان
در اين ره موفقتر از ديگران
بمانيم در شارعت استوار
بهر امر محتاط و پرهيزگار
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا تو بر بنده باشى گواه
گواه تو كافيست اى نيكخواه
دگر نيز اين آسمان و زمين
ملائك، گواهند خود همچنين
بدينسان گواهند اين روز و شب
چه ارواح پاكان چه خاصان رب
كه جز تو نباشد خداوندگار
گواهى بدينسان دهم استوار
خدايا توئى مالك اين جهان
رحيمى و بر بندگان مهربان
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) محمد (ص) كه شد مهتر اوليا
گواهيم كه او هست عبد خدا
تو بگزيدى او را به پيغمبرى
به سوى تو مىكرد او را رهبرى
فرستارى او را تو اى بىقرين
كه اصلاح سازد ره و رسم دين
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خدايا به جان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
درودى كه باشد سزاوار آن
درودش بود برتر از ديگران
عطا كن خدايا تو از سوى ما
درودى به پيغمبر رهنما
كه والا و عالى بود آن درود
ز پيشينيان بيشتر هر كه بود
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) خدايا بود بخششت بىنظير
عظيم است مهر تو اى دلپذير
خدايا تو بر بنده باشى گواه
گواه تو كافيست اى نيكخواه
درود تو بر احمد اى كردگار
دگر بر عزيزان والاتبار