وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
از دعاهاى امام عليهالسلام است به هنگام بامداد و شب
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) ستايش خدايى را سزاست كه به نيروى خود شب و روز را بيافريد.
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و آن دو را به قدرتش از يكديگر جدا ساخت.
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك حدى معين و مدتى مشخص مقرر داشت.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) به تقدير خويش از هر كدام مقدارى بكاست و بر ديگرى افزود تا امر خوراك و پرورش بندگان به سامان آورد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) براى ايشان شب آفريد تا در آن از تلاشهاى ملالانگيز و كوششهاى محنت خيز بياسايند و آن را بسان پوششى نمود تا در آن بيارامند و به خواب روند تا نشاط و نيرو بازگيرند و به لذت و كاميابى نائل آيند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) براى ايشان روز رخشان بيافريد تا در آن نعمتهاى الهى جويند، و به روزىهاى خداوندى دست يابند، و در زمين خدا به جست و جو پردازند؛ تا هم از نعمتهاى كنونى دنيوى برخوردار شوند و هم از نعمتهاى آينده اخروى بهره يابند.
(7) و خداوند با همه اينها كارشان به سامان آرد و احوالشان را بيازمايد و هويدا سازد. آنان را همى نگرد كه در اوقات طاعتش و جاى گزاردن واجباتش و مواضع پاس داشت قوانينش چگونهاند؛ تا بدكاران را به كردارشان كيفر كند و نيكوكاران را به نيكى بسيار پاداش دهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بار خدايا، ستايش تو را باد كه نعمت بامدادان براىمان برگشودى، و روشنايى روز را بهرهى ما فرمودى، و به مكانهاى كسب روزى بينايمان نمودى، و از حوادث ناگوارش در امانمان داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) خدايا، ما و تمامى موجودات صبح كرديم حال آن كه همگان از آن توايم، آسمان و زمين، و آنچه در اين دو پراكنده نمودهاى چه آرام و چه جنبندهاش، چه ايستا و چه پويايش، هر چه در فضا بالا رود و آنچه در زير خاك مأوا گزيند.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) به صبح درآمديم و همه در چنگ قدرت توايم. قدر پادشاهى و سلطنت ما را احاطه كرده و ارادهات ما را همى فراگرفته، از روى فرمان توست كه در كارها دستى مىبريم و به تدبير توست كه تلاش و كوششى داريم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) ما را كارى نباشد مگر آنچه تو تقدير كردهاى و خيرى نبود جز آن كه توانش عطا نمودهاى.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) خدايا، اين روزى جديد و نو پديد است كه بر كردارمان گواهى بس آماده باشد.اگر نيكى كنيم با سپاس بدرودمان گويد، و اگر بدى كنيم با نكوهش رهايمان سازد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست و چنان كن كه دمساز خوبى براى ما باشد، و بازمان دار از آن كه با ارتكاب جرمى يا انجام گناه صغيره يا كبيرهاى ما را به ناخوشى بدرود گويد.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) در اين روز بهره ما را از خوبىها افزون ساز، و ما را از بدىها پيراسته دار و سراسر امروز را براىمان از ستايش و سپاس، پاداش و پس انداز اخروى و عطا و نيكى آكنده دار.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) پروردگارا، بر فرشتگان كاتب، نوشتن اعمالمان آسان نماى. و ديوان كردارمان از اعمال نيك سرشار فرماى، و ما را نزد فرشتگان با زشتى رفتارمان رسوا منماى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) بار خدايا، چنان كن كه در هر ساعتى از ساعات امروز بهرهاى از عبادتت و سهمى از سپاسگزارىات و تأييد راستينى از سوى فرشتگانت نصيبمان گردد.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) ايزدا، بر محمد و خاندانش درود فرست، و ما را از پيش رو و از پشت سر و از جانب راست و چپ و از همه سو پاس دار، آنسان كه ما را از گناه نگه دارد، و به سوى بندگىات راه نمايد، و ما را به سپردن راه جلب محبتت بگمارد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) پروردگارا، بر محمد و خاندانش درود فرست، و ما را در اين روز و شب و در همه وقت در انجام دادن كارهاى خير و پرهيز از ارتكاب شر، سپاسگزارى نعمتها و پيروى از سنتها، دورى از بدعتها، امر به معروف و نهى از منكر، حمايت از اسلام، نكوهش باطل و سرنگون كردن آن، يارى حق و سرافرازى آن، هدايت گمراهان و يارى ناتوانان، فريادرسى اندوهگنان موفق دار.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست امروزمان را چنان رقم زن كه فرخندهترين روزى باشد كه در ياد داريم و بهترين دمسازى باشد كه با خود همراه و زيباترين وقتى شود كه به سر آوردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) ما را چنان كن از خرسندترين كسان باشيم كه شبانهروزى بر او سپرى گشته و سپاسگزارترين آنان بر نعمتت كه ارزانىشان داشتهاى و استوارترين به انجام برنامه دينت كه تكليف كردهاى و پرهيزگارترين ايشان از آنچه از آن بازشان داشتهاى.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا! بى گمان تو را به گواهى مىطلبم كه تو به گواهى همى بسندهاى، و نيز آسمان و زمين و ساكنان آن دو يعنى فرشتگانت و ديگر موجوداتت را امروز و در اين ساعت و در اين شب و در اين مكان به شهادت مىخوانم و به يقين گواهى مىدهم كه تو خدايى و جز تو خدايى نباشد. تو برپا كننده عدل و دادى و در حكم راندن دادگسترى، تويى كه به بندگان بسيار عطوفى، و صاحب تمام جهانى و به موجودات بسى مهربان.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) گواهى مىدهم كه محمد بنده و پيامبر و گزيده آفريده توست همو كه رسالت به او سپردى و او به نيكى ادايش نمود، فرمان به اندرز امتش دادى و او بى درنگ پندشان فرمود.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست بيشترين درودى كه تاكنون بر كسى از آفريدههايت فرستادهاى و از جانب ما والاترين عطايى به او بخش كه تا حال به بندهاى دادهاى، و از سوى ما بدو برترين و بالاترين پاداشى ده كه تا اين زمان به پيامبرى از سوى امتش عطا فرمودهاى.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) كه بى گمان تو هداياى كلان را بسى بخشى و گناهان گران را همى بخشايى و مهربانتر از هر مهربانى. سپس بر محمد و خاندان نيكو سرشت و پاك نهاد، نيكو كردار و والا مقامش درود فرست.