وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
دعاى آن حضرت هنگام بامداد و شامگاه
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس خدايى را كه به توانايى و نيروى خود، شب و روز را آفريد.
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و با قدرت خود آن دو را از همديگر جدا و متمايز گردانيد.
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو اندازه معين و زمان و پايان مشخص قرار داد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) هر يك از شب و روز را در ديگرى داخل مىكند؛ با يك اندازهگيرى دقيق و حساب شده از او براى بندگان كه روزى و پرورششان بستگى به آن دارد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس براى آنها شب را آفريد تا از رنج فعاليت و كوشش، و زحمت كار و جنبش، در آن آرامش و آسايش بيابند. و شب را همچون پوششى قرار داد تا از استراحت و خوابش بهرهمند شوند كه آن خواب برايشان نيرو و آسايش باشد، و با آن به لذت و نشاط و شادابى و شادكامى و خوشگذرانى برسند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و براى آنها روز را روشن آفريد تا در آن از فضل و احسان او بطلبند. و به سوى روزى او سبب سازى و وسيله جويى كنند. و در زمين او بگردند تا آنچه را كه در آن، رسيدن به منافع دنيا و تدارك سفر آخرت است به دست آورند.
(7) به وسيلهى همهى اينها حال و وضع بندگان را رو به راه مىكند.
و اندرون و باطن و پنهان آنها را آزمايش مىكند؛ و نگاه مىكند كه آنها در اوقات طاعت او و جاى دستورهاى او و موارد احكامش چگونهاند، تا كسانى را كه كارهاى زشت انجام دادهاند در مقابل كاركردشان كيفر، و كسانى را كه كارهاى خوب انجام دادهاند پاداش دهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بار خدايا! پس تو را سپاس در مقابل اين كه براى ما سپيده را شكافتى و با آن، ما را از روشنايى روز بهرهمند ساختى. و ما را بر جاهاى به دست آوردن روزى، آگاه كردى و بصيرت دادى. و ما را در آن، از بلاهاى ناگهانى نگهداشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) ما و همهى چيزها، همگى براى تو و تحت اختيار و فرمان تو هستيم؛ آسمان و زمين و آنچه در هر يك از آن دو پراكنده ساختى و پخش كردى چه ساكن و چه جنبنده، چه ثابت و چه ايستاده، چه آنچه در هوا بلند شده و بالا رفته و چه آن چيزى كه در زير خاك جاى گرفته، همه و همه فرمانبر تو و مطيع امر تو هستيم.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) ما همه در پنجهى قدرت توايم. تسلط و صاحب اختيارى و مالك بودن تو شامل ما مىشود، و اراده و خواست تو ما را در بر مىگيرد. به خاطر امر تو اختيار كارى را داريم و به جهت تدبير تو جابجا مىشويم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) ما را از فرمان و امر، جز آنچه تو آن را گذرانده و تعيين كردهاى امر ديگرى نيست. و از خير و صلاح، جز آنچه تو به ما بخشيدهاى خير ديگرى نيست.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و اين روز نو و تازه و جديد است، و آن بر ما گواهى حاضر و مراقبت كننده است. اگر در اين روز، كارهاى خوب انجام دهيم ما را با ياد نيك و ستايش بدرود مىكند؛ و اگر كارهاى زشت و ناپسند به جا بگذاريم با نكوهش و ياد بد از ما جدا مىشود.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و رفتار نيك را در اين روز براى ما روزى گردان و ما را از جدا شدن ناخوشايند و ناخشنود آن، كه به سبب ارتكاب جرم يا چنگ زدن به گناهان كوچك و بزرگ حاصل مىشود نگهدار.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و در اين روز كارهاى زيبا و خوب ما را بزرگ و زياد فرما. و در اين روز، ما را از كارهاى زشت و نكوهيده، به دور دار و تهى ساز. و دو طرف اين روز را براى ما پر از سپاس و ستايش و مزد و اندوخته و پس انداز و احسان و بخشش بگردان.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) بار خدايا! زحمت و آزار و رنج ما را بر فرشتگان نويسندهى بزرگوار كم گردان. و نامههاى كاركرد ما را از نيكىها و كارهاى زيبا پر و سرشار ساز. و ما را پيش آنها با اعمال زشتمان رسوا مكن.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) بار خدايا! در هر ساعتى از ساعتهاى اين روز بهرهاى از بندگانت، و سهمى از شكرگزاريت، و گواه راستى از فرشتگانت براى ما قرار ده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و ما را از پيش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ و از همه سويمان نگهدارى فرما؛ به طورى كه آن نگهدارى، ما را از نافرمانى بر تو بازدارد و به فرمانبرى از تو رهنمون باشد و محبت و مهر تو را به كار گيرد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) بار پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و ما را در اين روز و شبمان و در همهى روزهايمان بر انجام كار نيك توفيق ده، و شرايط را براى ما فراهم كن تا از بدى دورى كنيم، نعمتها را شكرگزار باشيم، و راه و رسمهاى خوب و خداپسندانه را پيش گيريم و بپيماييم، از بدعتها و رفتارهاى ساختگى بپرهيزيم، امر به معروف و نهى از منكر كنيم، از اسلام پاسدارى نماييم، باطل و گمراهگرى را خوار و بى ارزش سازيم، بر حق و سربلندى آن يارى كنيم، گمراه را ارشاد كنيم، ضعيف و ناتوان را كمك نماييم و به داد ستم كشيده و فرياد مظلوم برسيم.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) بار خدايا، بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و اين روز را مباركترين روزى كه به ياد داريم، و برترين همراهى كه تاكنون با او همراه شدهايم و بهترين وقتى كه در آن به سر بردهايم قرار ده.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را خشنودترين فرد از ميان همهى آفريدگانت كه شب و روز بر او گذشته و شكرگزارترين آنها بر آنچه كه از نعمتهايت عطا كردى، و پايدارترين آنها به احكامى كه مقرر فرمودى، و خود نگهدارترين آنها از آنچه كه از نهى و بازداشتت ترساندهاى، قرار ده.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خداوندا! من تو را گواه مىگيرم و تو بر گواهى كافى هستى، و آسمان و زمينت را گواه مىگيرم و آنهايى را كه در آسمان و زمين از فرشتگان و ديگر آفريدگانت جا دادهاى، در اين روز و اين ساعت و اين شبم و در اين جايگاهم گواه مىگيرم به اينكه شهادت مىدهم تو خدايى هستى كه جز تو معبودى نيست. دادگرى را به پا مىدارى و زنده مىكنى. در داورى عادل هستى. به بندگان دلسوز و مهربانى. دارندهى ملك و صاحب فرمانروايى هستى؛ و بر آفريدگان رحم كننده و بخشندهاى.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و گواهى مىدهم كه محمد بنده و فرستاده و برگزيدهى تو از ميان آفريدگان تو است. مسؤوليت رسالت و پيام رسانت را بر عهدهى او گذاشتى؛ پس انجامش داد. و او را به خيرخواهى و پند امتش فرمان دادى؛ پس براى آنها خيرخواهى كرد و آنها را پند و اندرز داد.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، بالاترين و بيشترين درودى را كه تاكنون بر كسى از آفريدگانت فرستادهاى. و برترين چيزى را كه به يكى از بندگانت عطا فرمودهاى از جانب ما به او عطا فرما. و برترين و با ارزشترين پاداشى را كه تاكنون به يكى از پيامبرانت از طرف امتش دادهاى از طرف ما به او پاداش ده.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) كه همانا تو بخشندهى نعمت بزرگ و آمرزندهى گناه بزرگ، و از هر مهربان مهربانترى. پس بر محمد و خاندان او كه نيكان و پاكان و خوبان و بزرگ منشانند، درود و رحمت بفرست.