وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
از دعاهاى آن حضرت است به هنگام صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) ستايش خدايى را كه به نيروى خود شب و روز را آفريد.
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و به قدرت خويش ميان آنها فرق نهاد.
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و هر يك را اندازهاى مشخص و زمانى معين قرار داد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) يكى را در ديگرى فرومىبرد و ديگرى را در آن يك فرومىبرد (از يكى مىكاهد و بر ديگرى مىافزايد، يا هر يك را با آمدن ديگرى محو مىسازد) با اندازهگيريى كه خود براى بندگان كرده است در آنچه بدان وسيله روزىشان مىرساند و بر اساس آن رشد و پرورششان مىدهد (زيرا پيدايش شب و روز و تغيير فصول در تهيه غذا و رشد آفريدگان مؤثر است).
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس شب را براى آنان آفريد تا در آن از تكاپوهاى خسته كننده و تلاشهاى جانكاه روزانه بيارامند، و آن را پوششى ساخت تا از جامه آسايش و خواب آن بر تن بپوشند، و برايشان مايه راحتى و تجديد قوا گردد، و بدين وسيله به لذت و خواستههاى طبيعى رسند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را برايشان روشن ساخت تا در آن از فضل و بخشش او جويند و به روزى او دست يابند، و در زمين او بگردند تا آنچه را كه بهره كنونى دنياشان، و سود آينده آخرتشان در آن است طلب كنند.
(7) بدين اسباب است كه كار و بارشان را سامان مىدهد، و خبرهاشان را بررسى و پىگيرى مىكند، و مىنگرد كه آنان در اوقات طاعتش و منازل واجباتش، و مواقع احكامش چگونهاند؛ تا كسانى را كه كار بد كردهاند به كيفر اعمالشان برساند، و كسانى را كه كار نيك كردهاند بهترين پاداش عطا كند.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) خدايا، پس تو را سپاس بر اين كه صبح را براى ما شكافتى، و ما را از روشنى روز بهرهمند ساختى، و به جاهاى به دست آوردن روزى بينا نمودى، و در آن از گزند آفتها و آسيبها نگاه داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) صبح كرديم ما و صبح كردند همه چيزها جملگى از آسمان و زمينش، و آنچه در هر يك از آنها پراكندهاى، آرام و جنبندهاش، و ايستاده و روندهاش، و آنچه در هوا بالا رفته، و آنچه در زير خاك پنهان است، در حالى كه از آن تو هستيم.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) صبح كرديم در پنجه قدرت تو، ملك و سلطنتت بر ما احاطه دارد، و خواست و ارادهات ما را در برگرفته، و به فرمان تو دست به كار مىزنيم، و در تدبير و نقشه تو تكاپو داريم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) از امور جز آنچه تو حكم راندهاى، و از خوبىها جز آنچه تو بخشيدهاى در دست نداريم.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و اين روزى است نوپديد و تازه، و بر ما گواهى است آماده، اگر كار نيك كنيم با ستايش ما را بدرود گويد، و اگر كار بد كنيم با نكوهش از ما جدا شود.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و همراهى نيكوى او را روزى ما كن، و از جدا شدن ناگوار او- كه جرمى مرتكب شويم يا گناهى كوچك يا بزرگ فراهم آوريم- نگاه دار.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و در اين روز كارهاى نيك را براى ما فراوان ساز، و ما را از كارهاى زشت بركنار دار، و دو طرف آن را براى ما از ستايش و سپاس و پاداش و توشه اندوزى و بخشش و احسان سرشار كن.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) خدايا، زحمت ما را بر نويسندگان گرامى اعمال سبك كن، و پرونده اعمال ما را از كارهاى نيكمان انباشته ساز، و ما را به بدى اعمالمان نزد آنان خوار و رسوا مساز.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) خدايا، براى ما در هر ساعتى از ساعتهاى اين روز بهرهاى از بندگان خوبت (يا بهرهاى از عبادتت)، و نصيبى از شكرت، و شاهد راستينى از فرشتگانت قرار ده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و ما را از پيش و پس و از راست و چپ و از همه سو حفظ فرما، حفظى كه نگهدار از نافرمانيت، و رهنماى به فرمانبريت، و به كارگيرنده ما در راه دوستيت باشد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در اين روز و اين شبمان و در همه روزهاىمان به انجام كار خير، و درودى از شر، و سپاس نعمتها، و پيروى از سنتها، و پرهيز از بدعتها، و امر به معروف، و نهى از منكر، و پاسدارى از اسلام، و نكوهش و سركوب باطل، و يارى و بزرگداشت حق، و رهنمايى گمراه، و كمك به ناتوان، و رسيدگى به غمزده و ستمديده موفق فرما.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و اين روز را مباركترين روزى كه سراغ داريم، و برترين همراهى كه با او همراهى مىكنيم، و بهترين وقتى كه در آن به سر مىبريم قرار ده.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را از پسنديدهترين كسان از جمله آفريدگانت كه شب و روز بر آنان گذشته، سپاس گزارترين آنان نسبت به نعمتهايى كه به آنان بخشيدهاى، و برپاترين آنان به عمل به شريعتهايى كه وضع نمودهاى، و خوددارترين آنان از نهىهايى كه از آنها بيم دادهاى قرار ده.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا، من تو را گواه مىگيرم و همين بس كه تو گواهى، و نيز آسمان و زمينت را و فرشتگان و ساير آفريدگانت را كه در آنها جاى دادهاى در اين روز و اين ساعت و اين شب و اين جايگاه گواه مىگيرم كه من گواهى مىدهم كه تويى آن خدايى كه معبودى جز تو نيست، قائم به عدالت، دادگر در داورى، دلسوز بندگان، مالك ملك و سلطنت، و مهربان به آفريدگانى.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و گواهى مىدهم كه محمد (عليهالسلام) بنده و فرستاده و برگزيدهات از ميان آفريدگان توست، رسالت خود را بر دوش او نهادى و او پيام تو را رساند، و او را به خيرخواهى امتش فرمان دادى و او خيرخواهى نمود.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خدايا، پس بر محمد و آل او درود فرست بيش از آنچه بر احدى از آفريدگانت درود فرستادهاى، و از سوى ما برترين چيزى را كه به احدى از بندگانت دادهاى به او عطا كن، و از سوى ما برترين و گرامىترين چيزى را كه به هر يك از پيامبرانت از سوى امتش پاداش دادهاى به او پاداش ده.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) كه همانا تويى بخشنده نعمتهاى فراوان، و آمرزنده گناهان بزرگ، و تو از هر مهربانى مهربانترى، پس بر محمد و آل پاك و پاكيزه و نيك و برگزيده او درود فرست.