وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
هنگام صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس آن خدا را كه از ماه و شيد
به قدرت شب و روز را آفريد
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) گهى اين گهى آن به دستش جهان
به قدرت جدا كرد اين را از آن
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) به هر يك زمان و مكانى نهاد
مجال گذشتن از آن را ندارد
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) چنان كرد كاين هر دو در جاى خويش
نرانند بيرون از آن پاى خويش
همه روز و شب در كشاكش بحق
بهم اندر آرد به نظم و نسق
بمانند و بارى كه بايد برند
خلايق از اين راه روزى خورند
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) شب تار از بهر آرام خلق
برآيد بدينسان مگر كام خلق
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) بتابيد بر روزها آفتاب
كه تا دور سازد ز خود خلق خواب
بپا خيزد و با اميد تلاش
بسازد بناى معاد و معاش
(7) بدينسان بردشان به راه صواب
بسى آزمايد بر اين پيچ و تاب
كه با طاعت حق چه سودا كنند
گذارند اين كار را يا كنند
كه تا هر كسى را جزا مىرسد
چه از كار نيكو چه از كار بد
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) خدايا سپاس تو گويم همى
كه بشكافتى صبح بر عالمى
بدان روشنى دادهاى روز را
نمودى ره روزىاندورز را
نگهداشتى اندر اين ماجرا
تن و جان مال را ز رنج و بلا
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) پس آنگاه ماه و همه ماسوى
ز جاندار و بى جان ز ارض و سما
قدم در نهاديم در صبحدم
رهانديم دل را ز چنگال غم
چه آنها كه بر چرخ پران شدند
چه آنان كه در خاك پنهان بدند
به ملك تو در اختيار تواند
به خوان تو و ريزهخوار تواند
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) به دست تو تا صبح باز آمديم
به اين مرز قدرت فراز آمديم
بر آييم از دست تقدير تو
به كاريم هر سو به تدبير تو
بدانسان كه خواهى تو باشد روا
همه رفتن و آمدنهاى ما
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) جز از آنچه فرماييم سود نيست
مرا خير غير از عطاى تو چيست
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) رسيده است از راه روزى دگر
شوم باز از لطف تو بهرهور
چو فرجام امروز هم رفتن است
صلاح اندر آن آروزى من است
اگر روز خود را به نيكى بريم
سلامت از آن ارمغان آوريم
وگر غير آن باشد افسون و آه
ز نفرين آنيم ما روسياه
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) درود تو بر احمد و خاندان
كه هستى شرف يافت از نامشان
نكويى در آن روزى ما شود
به لطف خطا دور كن تا شود
گنهگر كبير است خود يا صغير
بود دورى از آن بسى دلپذير
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) شوم گر كه لطفت كند همرهى
ز نيكى فزون وز بدىها تهى
از اين سو بدان سو مرا يار باد
ز حمد و سپاس تو سرشار باد
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) الهى به آنان كه از سوى تو
سفيرند و مأمور از كوى تو
نگارند اعمال ما نيك و بد
كه تا نامهى ما به پايان رسد
چنان كن كه اعمال ما آن شود
كه اين زحمت و رنج آسان شود
ز نيكى تو اين نامه سرشار كن
گر از ما كم آمد تو بسيار كن
مبادا كه ما باز در وا شويم
به نزديك آن هر دو رسوا شويم
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) به هر لحظه زين عمر و اين زندگى
به ما بهرهاى بخش از بندگى
به ما شكر و آنگاه از آن ملك
نوشتن به نيكى همه يك به يك
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) درود تو بر احمد و خاندان
كه هستى شرف يافت از نامشان
ز دامى كه شيطان نشاند به راه
بلايى كه دارد سوى ما نگاه
نگهداريت باد فرياد رس
ز رنجى كه پيش آيد از پيش و پس
كه از معصيت سازد آزادمان
به طاعت كند جان ما شادمان
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) درود تو بر احمد و خاندان
كه هستى شرف يافت از نامشان
كه امروز و هر روز اى كردگار
ز رحمت تو ما را بر آن راه دار
كه در راه نيكى فتد گام ما
نماند بدى در سرانجام ما
گزاريم هر لحظه شكر نعم
گذاريم در راه سنت قدم
ز بدعت بمانيم هر لحظه دور
به معروف آمر ز منكر نفور
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) درود تو بر احمد و خاندان
كه هستى شرف يافت از نامشان
تو امروز من بهترين روز كن
جهان را برايم دل افروز كن
بهين همره ما در اين زندگى
بهمين وقت در فرصت بندگى
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) چنان كن كه كس در جهان سربسر
نباشد ز ما هيچ خرسندهتر
به لطف و عطاى تو شاكرترين
به امر و به حكم تو حاضرترين
ز راهى كه نهى تو آن را ببست
گريزان شد و تا قيامت گسست
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا تو و آسمان و زمين
ملائك همه آنچه با آن و اين
گواهيد و شاهد كه در جان من
بود اين سخن روح ايمان من
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) محمد تو را بهترين بنده بود
كه نتوان به الفاظ او را ستود
تو فرموديش تا رساند خبر
بر آن خيل نادان بيدادگر
ز تو امر بود و اطاعت از او
جهان جملگى رنج و طاقت ز او
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) درود تو بر احمد و خاندان
كه هستى شرف يافت از نامشان
عطاى تو بادا بر او بهترين
گرامى تر از جملهى مرسلين
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) تو بخشندهاى بخشش تو بزرگ
توانى گذشت از گناه سترگ
ز هر مهربان مهربانتر تويى
در اين راه اميد آخر تويى
محمد كه با خاندان عزيز
كريمند و پاكند و معصوم نيز
بر آن جمله هر دم درود تو باد
كه نيكى و پاكى از آنان بزاد