وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
دعاى امام به هنگام صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس خداى را كه به قدرت خود شب و روز را آفريد؛
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و با قدرت خود ميان شب و روز تفاوت و جدايى مقرر كرد؛
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر كدام، اندازهى معين و زمان مشخصى قرار داد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) (خداوند) از (مدت) هر كدام از (از آن دو كه) مىكاهد بر ديگرى مىافزايد و باز از ديگرى گرفته و در جاى خود مىگمارد؛ تا به اندازهاى كه مقرر فرموده امر معيشت و بالندگى و پرورش بندگان فراهم گردد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) او (براى بندگان خود) شب را آفريد و تا دز آن از تلاشهاى دردآور و كوشش هاى دل آزار بياسايند، و شب را پوششى قرار داد تا (آفريدگان او) در اثر خواب و آرام به راحتى رسند و براى آنان موجبات طراوت و (به دست آوردن) نيرويى تازه گردد و به لذت و كامجويى نايل آيند؛
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را براى ايشان، روشن و روشناى بخش قرار داد تا فضل او را طلب كنند، و (روز را) وسيلهى كسب معاش و روزى قرار دهند و در روى (گسترهى) زمين براى به دست آوردن سود گذراى دنياى فانى و سود ماندگار عالم آخرت حركت كنند.
(7) با دستيازى به اين امور- كار آنان را سر و سامان داده و امور آنان را اصلاح
بخشد، و گفتار و كردار آنان را در معرض نظر قرار دهد، و آنان را در زير نظر گرفته تا ببيند كه در اوقات طاعت و زمان انجام واجبات و احكامى كه مقرر داشته است، در چه حالند؟ و چه مىكنند؟ تا بدكاران را كيفر دهد و نيكو كاران را به خاطر كار نيكى كه كردهاند، پاداش عنايت فرمايد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بارالها! تو را سپاس كه (سينه سياهى) شب را به نور سپيده شكافتى و ما را از روشنايى روزه بهرهور ساختى، و چشممان را در اثر روشنايى روز در طلب روزى بينا كردى، و از شر آسيبها (يى كه در پردهى شب كمين كرده بودند) در امانمان نگاه داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) ما و همهى آفريدگان، شب را به صبح رسانديم، آسمانها و زمينشان را (كه در آنها زندگى مىكنند و آن چه را كه در ميان آسمانها و زمين پراكنده و منتشر ساختى از (موجودات) ساكن و آرام تا جنبنده، از ايستاده تا رونده، و هر چه در سطح فوقانى فضا و در ژرفاى خاك است، پاى از عرصهى شب به جولانگاه روز كشيدند.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) و (ما و همهى موجودات) شب را به صبح رسانديم در حالى كه اسير سرپنجهى قدرت و در احاطهى حكومت و سلطنت تو بوديم، و ارادهى تو ما را به دور هم گرد آورده است تا به فرمان تو در امور حيات و آفرينش تصرف كنيم و در گسترهى تدبير تو، به حركت در آييم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) جز آنچه ارادهى تو بر آن تعلق گرفته و فرمان تو در اجراى آن صادر شده است كارى از دست ما بر نمىآيد و هيچ خير و بركتى به ما نمىرسد مگر آنكه آن را تو عطا كرده باشى.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) امروز، روزى تازه است كه فرا رسيده و شاهدى است كه ناظر بر گفتار و رفتار ماست اگر نيكى كنيم، در حال امتنان تركمان مىكند و اگر بدى كنيم سرزنش كنان از ما جدا خواهد شد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و نيكى مصاحبت ما را در اين روز (كه تازه فرا رسيده) مقرر فرما، و ما را از مصيبت جدا شدن از او به خاطر نافرمانى
و ارتكاب گناه- چه كوچك و چه بزرگ- در امان نگاه دار؛
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و نصيب ما را از حسنات و نيكىهاى امروز افزون و (وجود) ما را در اين روز از بدىها و زشتىها، تهى (و دفتر اعمال ما را) از ابتدا تا پايان امروز از حمد و سپاس و اجر اخروى و بزرگى و نيكوكارى پرساز.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) بارالها! زحمت و مرارت ما را (به خاطر عدم ارتكاب گناه) بر كاتبان نامهى اعمال (كرام الكاتبين) آسان ساز و نامهى اعمال ما را از حسنات سرشار فرما، و ما را به خاطر كردارهاى ناصواب و زشت شرمنده و رسوا مگردان.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) بارالها! در هر ساعت از ساعتهاى امروز براى ما نصيبى از منزلت بندگان مقرب درگاهت، و بهره اى از (صواب) شكر و سپاست مرحمت فرما و راستگويى از فرشتگانت را بر (احوال) ما بگمار.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) بارالها! بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را از (تمامى جهات:) پيش رو، پشت سر، و سمت راست، و طرف چپ (آن چنان) حفظ كن، كه از ارتكاب گناه بازمان دارد و به طاعت و بندگى تو رهنمون مان شود، ما را سرگرم محبت تو سازد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) بار الها! بر محمد و آل او درود فرست و ما را در اين روز و اين شب و در همهى ايام به انجام كارهاى نيكو (و توفيق) جدايى از (كارهاى) زشت و ناپسند، و (انگيزهى) شكرانهى نعمتها و پيروى سنتها و ترك بدعتها، و (عمل به) امر به معروف و نهى از منكر و پاسدارى از (كيان) اسلام، و سرزنش كردن باطل و بى مقدار ساختن (پيروان) آن و يارى كردن به حق و بزرگداشت پيروان حقيقت، و هدايت گمراهان، و ياورى ناتوانان و مستمندان، و پناه دادن به افراد ستمديده و (بى پناه) توفيق كرامت فرما.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و امروز را مباركترين و گرامىترين روز از روزهاى عمرمان كه (تاكنون دريافتهييم) قرار ده و آنرا شايستهترين همصحبتى مقرر فرما كه (تاكنون) سپرى كردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را از (گروه) پسنديدهترين و خشنودترين آفريدگان خود قرار ده- كه شب و روز بر آنان گذشته است و از (زمرهى) سپاسگزارترين آنان دربارهى نعمتهايى كه عطا كردهاى محسوب فرما، و از (خيل) باثباتترين و پايدارترين آنان در مورد (انجام احكام) اديانى كه (توسط پيامبرانت) فرستادهاى، و پردرنگترين و پارساترين آنان در مورد (پرهيز از) امورى كه از آن بيم دادهاى در شمار آر.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) بارالها! من تو را گواه مىگيرم كه كافىترين گواهى و آسمان و زمين تو را و نيز فرشتگان و ساير آفريدگانت را كه در آن دو مسكن دادهاى، در اين روز و اين ساعت و اين شب و اين جايگاهى كه اكنون در آن قرار دارم، گواه مىگيرم بر شهادت خودم به خدايى تو و اينكه جز تو خدايى نيست (تو آن خدايى كه) بر پا دارندهى عدل و داد است، بر اساس عدالت حكم مىكند، بر بندگان خويش عطوف و مهربان است، جهان آفرينش از آن اوست و نسبت به آفريدگان خويش رحيم و بخشاينده است.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و شهادت مىدهم كه (حضرت) محمد، بنده و رسول و برگزيدهى آفريدگان توست، (همان پيامبر رحمتى كه) بار رسالت را بر دوش او نهادى و او نيز به خوبى از عهدهى انجام اين مهم برآمد، او را به نصيحت و دلسوزى امتش فرمان دادى و او نيز چنان كرد.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) بارالها! پس بر محمد و آل او درود فرست افزون از آنچه كه (پيش از اين) براى هر يك از آفريدگان خويش درود فرستاده اى، و از جانب ما بهترين هديه و عطيهاى را به او عطا كن كه به (مقربترين) بندگانت مرحمت فرمودهاى، و از جانب ما گرامىترين و برترين پاداشى را به او كرامت كن كه به يكى از پيامبرانت از جانب امت عطا كردهاى؛
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) چرا كه تو آن خدايى كه نعمتهاى بزرگ را مىبخشد و گناهان بزرگ را مىبخشايد، و تو از هر مهربانى مهربانترى، پس بر محمد و آل او درود فرست و كه آنان پاكيزه و طاهرند (و از هر آلايشى) منزه و پاك برگزيدهترين سرآمدان.