وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
دعاى حضرت (ع) هنگام صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس خداى را كه شب و روز را به نيروى خود آفريد
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و ميان آن دو به قدرت خود امتياز برقرار كرد
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو حدى محدود و مدتى ممدود قرار داد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) براى تامين روزى بندگان و نشو و نماى ايشان، شب و روز را جايگزين يكديگر مىسازد و كوتاه و بلند مىنمايد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس شب را براى ايشان آفريد تا در آن از حركات تعب و فعاليتهاى رنجآميز بيارامند و آن را بسترى ساخت كه در آغوش آن بياسايند و بخوابند تا موجب تجديد نشاط و نيروى ايشان باشد و به آن وسيله به لذت و كام (دل خود) برسند
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را براى ايشان بيناكننده آفريد تا در آن، از فضل جستجو كنند و به روزيش دست يابند. و در پى وسائل رسيدن به منافع كنونى از دنياى خود و درك (موجبات سعادت) آينده در آخرت خود در زمين خدا به راه افتند.
(7) به همهى اين تدبيرها كار ايشان را به سامان مىآورد و اعمالشان را مىآزمايد و مىنگرد كه در اوقات طاعت و در جاهاى واجبات و موارد احكام او چگونهاند. تا آنان را كه بد كردهاند به كيفر عمل خود برساند و آنان را كه (كار) نيك كردهاند پاداش نيك دهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بار الها پس سپاس تو را بر آن كه (پردهى تاريكى شب را) به نور صبح شكافتى و ما را از روشنى روز بهرهمند ساختى و به منافع روزيها بينا فرمودى و از پيشآمدهاى آفات نگاهداشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) صبح كرديم و همهى اشياء يكسره صبح كردند در حاليكه (همه) ملك توايم: از آسمان گرفته تا زمينش و هر چه در هر يك از آن دو پراكنده ساختهاى: ساكن و جنبندهاش، ثابت و سيارش و آنچه در هوا برآمده و آنچه در زير خاك پنهان شده.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) صبح كرديم در قبضهى (قدرت) تو در حاليكه پادشاهى و سلطهات ما را فرامىگيرد و مشيت ما را به هم مىپيوندد و به فرمان تو در (كارها) تصرف مىنمائيم و در (محيط) تدبير تو در انقلاب و تحويليم
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) از امور، جز آنچه فرمان تو بر آن رفته و از خير جز آنچه تو بخشيدهاى در اختيار ما نيست
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و اين، روزى نوين و تازه است و او بر ما گواهى آماده است اگر نيكى كنيم ما را با سپاس بدرود مىكند و اگر بدى كنيم از ما به نكوهش جدا مىشود
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) بار الها بر محمد و آلش رحمت فرست و حسن مصاحبت اين روز را روزى ما ساز و از سوء مفارقتش به سبب ارتكاب نافرمانى يا اكتساب گناه كوچك يا بزرگى نگاهدار.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و بهرهى ما را از نيكيها در آن سرشار كن و ما را در اين روز از بديها پيراسته كن و از آغاز تا انجام آن را براى ما از ستايش و سپاس و مزد و اندوخته و فضل و احسان پر ساز.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) بار الها، زحمت ما را (به سبب خودداريمان از گناه) بر فرشتگان كرام الكاتبين (كم) و آسان ساز و نامهاى اعمالمان را از حسناتمان پر كن و ما را نزد آن فرشتگان به كردارهاى بدمان رسوا مساز.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) بار الها، در هر ساعت از ساعات روز بهرهى از (اعمال) بندگانت و نصيبى از شكرت و گواه صدقى از فرشتگانت را براى ما قرار ده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) بار الها بر محمد و آلش رحمت فرست و ما را از پيش رو و پشت سر و از جهات راست و چپمان و از همهى جوانبمان نگاهدار: نگاهداشتنى كه از نافرمانى تو بازدارنده و به پيرويت راهنما و در راه محبت به كار برده شده باشد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) بار الها بر محمد و آلش رحمت فرست و ما را در اين روزمان و اين شبمان و در همهى روزهامان موفق دار. براى كار بستن خير و دورى از شر و شكر نعمتها و پيروى سنتها و اجتناب از بدعتها و امر به معروف و نهى از منكر و طرفدارى اسلام و نكوهش باطل و خوار ساختن آن و يارى حق و گرامى داشتن آن و ارشاد گمراه و معاونت ناتوان و فريادرسى ستمزده.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) بار الها بر محمد و آلش رحمت فرست و اين روز را مباركترين روزى قرار ده كه دريافتهايم و كاملترين رفيقى كه با او همراه شدهايم و بهترين وقتى كه در آن به سر بردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را از خشنودترين كسانى از جملهى خلق خود- قرار ده كه شب و روز بر ايشان گذشته است: شاكرترين ايشان در برابر نعمتهائى كه به او ارزانى داشتهاى، و پايدارترين ايشان به شريعتهايت كه پديد آوردهاى. و خوددارترين ايشان از نواهئى كه از آن برحذر ساختهاى.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) بار الها همانا كه من تو را گواه مىگيرم و تو از گواه ديگر بىنيازكنندهاى و آسمان تو و زمين تو و كسانى را كه در آن دو مسكن دادهاى از فرشتگانت و ساير آفريدگانت را در اين روز خود و اين ساعت خود و اين شب خود و اين مكان خود گواه مىگيرم كه من شهادت مىدهم كه تو خدائى هستى كه خدائى جز تو نيست كه بپادارندهى انصاف و عادل در حكم و مهربان به بندگان و مالك ملك و رحيم به خلقى و
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) (شهادت مىدهم كه) محمد بندهى تو و فرستادهى تو و برگزيدهى تو از خلق تو است. بار پيام خود را به دوش او نهادى پس او را ابلاغ كرد. و او را به پند دادن امتش فرمان دادى پس ايشان را پند داد
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) بار الها پس بر محمد و آلش رحمت فرست بيش از آنچه بر كسى از خلق خود رحمت فرستادهاى. و از جانب ما كاملترين و بهترين پاداشى را كه به كسى از پيغمبرانت از جانب امتش- دادهاى به او پاداش ده.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) زيرا كه توئى بسيار بخشندهى نعمت بزرگ آمرزندهى (گناه) سترك. و تو از مهربانان مهربانترى. پس رحمت فرست بر محمد و آل او كه پاكيزگان و پاكان و نيكوكاران و سرآمد گزيدگانند