وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
«نيايش آن حضرت عليهالسلام، هنگام صبح و شام»
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) ستايش خداى را كه به نيروى خود، شب و روز را آفريد،
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و ميان آن دو، به قدرتش امتياز برقرار ساخت،
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك، حدى معين، و زمانى مشخص، مقرر فرمود.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) بر حسب تقدير والا و حساب خود، به سود بندگان، در تامين وسائل تغذيه، و پرورش ايشان، هر يك از شب و روز را مىبرد و ديگرى را جايگزين آن مىسازد، و مىكاهد و مىافزايد،
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس شب را براى ايشان آفريد تا در آن، از حركات خستهكننده و فعاليتهاى آزاردهنده، بياسايند، و آن را جامهاى ساخت كه براى آسودن و خوابيدن بپوشند، تا موجب نشاط و رفع خستگى، و مايهى تجديد نيرو و توانشان باشد، و از آن راه، به لذت و كام دل برسند،
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را براى ايشان مايهى بينش و روشنگر آفريد تا در پرتو آن، به تحصيل فضل و احسان پروردگار بكوشند، و به اسباب رزق و روزىاش دست يابند، و در زمين وسيع او در طلب چيزى كه وصول به بهرهى كنونى دنياشان، و درك آيندهى نيك در آخرتشان، در گرو آن است به راه افتند.
(7) او به همهى اين تدبيرها كارشان را به سامان مىآورد، و اخبارشان را (اعمال و صفاتى را كه از خوبى و بدى آنان خبر مىدهد) مىآزمايد، و مىنگرد كه به هنگام طاعتش، و در اوقات و محل واجباتش، و موارد احكامش چگونهاند، تا بدكاران را به كيفر عملشان برساند، و نيكوكاران را پاداش نيك دهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) خدايا! پس تو را سپاس كه پردهى سياه شب را به نور صبح، شكافتى و برانداختى، و ما را از روشنى روز، بهرهور ساختى، و به غذاهاى مطلوب و راه فراهم آوردن آن آگاه و بينا فرمودى، و از آفات ناگهانى، حفظ نمودى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) شب را به صبح رسانديم و همه چيز، پاى در ميدان صبح نهاده، تمامى، ملك توايم: از آسمان گرفته تا زمينش، و آنچه در هر يك از اين دو، پراكنده ساختهاى، ساكنش و متحركش، و ثابتش و سيارش، و آنچه در هوا برآمده، و هر چه در زير خاك، پنهان شده،
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) همه در پنجهى قدرتت به صبح رسيديم، در حالى كه مالكيت و سلطه و سلطنتت ما را فرامىگيرد، و مشيتت ما را گرد هم مىآورد (و شامل مىگردد)، و با فرمان تو، به كارها دست مىبريم، و در عرصهى تدبيرت حركت مىكنيم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) از امور، جز آنچه تو فرمان دادهاى، و از خير، مگر آنچه تو بخشيدهاى، در اختيار ما نيست.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و اين، روزى نو و تازه، و آن بر ما شاهدى آماده و حاضر است، اگر نيكى كنيم، ما را با ستايش، توديع مىكند، و اگر بدى نماييم، نكوهشكنان، از ما جدا مىشود.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و مصاحبت نيكوى اين روز را روزى ما گردان، و از مفارقت ناپسندش به سبب نافرمانى، يا ارتكاب گناه كوچك يا بزرگ، حفظمان فرماى،
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و بهرهى ما را در اين روز، از نيكيها سرشار كن، و از بديها ما را پيراسته ساز، و آن را - از آغاز تا انجام - براى ما از ستايش و سپاس و مزد و اندوخته و فضل و احسان، انباشته نماى.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) خدايا! زحمت ما را بر فرشتگانى كه نويسندگان گرامىاند، (به سبب خودداريمان از گناه) كم و آسان فرماى، و نامههاى اعمالمان را از حسناتمان پر كن، و ما را نزد آنان به كارهاى زشتمان رسوا منماى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) خدايا! در هر ساعت از ساعات اين روز، بهرهاى از (مقامات نيكوى) بندگانت (بهرهاى از عبادتت)، و نصيبى از شكرت، و گواه صدقى از فرشتگانت، براى ما قرار ده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و ما را از پيش رو و پشت سر، و از راست و چپ، و از همه طرف، حفظ فرما، حفظى كه مانع از معصيتت، راهنما به طاعتت، كار آمد در محبتت باشد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) خدايا بر محمد و آل او رحمت فرست، و ما را در اين روزمان و اين شبمان و در همه روزهامان، براى انجام خير، و دورى از شر... و شكر نعمتها، و پيروى سنتها، و اجتناب از بدعتها (دين تراشيها)... و امر به معروف، و نهى از منكر... و پاسدارى اسلام، و نكوهش و شكستن باطل و خوار ساختنش، و يارى حق و گرامى داشتنش، و ارشاد گمراه، و اعانت ناتوان، و فريادرسى مظلوم، موفق بدار.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خدايا! بر محمد و آل او رحمت فرست، و اين روز را با ميمنت و فرخندهترين روز قرار ده كه تاكنون يافتهايم، و نيكوترين رفيق كه با او همراه بودهايم، و بهترين وقت و زمان كه در آن به سر بردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را از خوشنودترين كسان در گروه آفريدگانت ساز كه شب و روز، بر آنان گذشته است، شاكرترين ايشان در برابر نعمتهايى كه عنايت فرمودهاى، و پايدارترينشان بر شريعت و احكامت كه تشريع نمودهاى، و خوددارترين آنان از معصيتت كه برحذر داشتهاى.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا! من، تو را شاهد و گواه مىگيرم و كافى است كه تو شاهد باشى، و (همچنين) آسمانت و زمينت و آن فرشتگان كه در آن دو، مسكن دادهاى و ساير آفريدگانت را، شاهد مىگيرم در اين روزم، و اين ساعتم، و اين شبم، و اين مكان كه قرار دارم، كه من شهادت مىدهم: تو راستى، آن خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست، به پا دارندهى انصاف و دادگرى، عادل در حكم، با رافت نسبت به بندگان، مالك رقاب و سلطان عالم هستى، مهربان با مخلوق.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و شهادت مىدهم كه حضرت محمد (ص)، بندهات و پيامبرت و برگزيدهات از خلق تو است، بار رسالتت را به دوش او نهادى، و او آن را به خوبى به انجام رساند، و وى را به خيرخواهى براى امتش فرمان دادى، پس براى آنان خيرخواهى نمود.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خدايا! به اين سبب، بر محمد و آل او رحمت فرست بيش از آنچه به يكى از آفريدگانت درود و رحمت فرستادهاى، و از جانب ما بهترين چيزى را كه به بندهاى از بندگانت بخشيدهاى، به او عنايت كن، و از جانب ما برترين، و ارزشمندترين پاداشى را كه به پيامبرى از پيامبرانت (ع) از جانب امتش دادهاى، به او عطا فرما،
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) كه توئى بسيار بخشندهى نعمت و زين، بخشايندهى گناه سنگين، و تو از هر مهربان، مهربانترى، پس بر محمد و آل او رحمت فرست كه پاكان، پاكيزگان، نيكو و نيكوكاران، سرآمد مردمان گرامىاند.