وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
پروردگارا، بامداد و شامگاه دستم به دعا به سوى تو افراشته است
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) حمد و سپاس بيرون از شمار خداوندى را سزاست، كه به قدرت بىمانند خويش، ليل و نهار آفريد.
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) آن تواناى بىمثالى كه ميان شب و روز تفاوت ايجاد كرد،
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو، حدى معلوم و مدتى محتوم قرار داد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) خداوندى كه كوتاهى و بلندى شب و روز را تقدير نمود تا هر يك در زمانى خاص موجب يافتن روزى و پرورش بندگان باشد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) او شب ايجاد كرد تا خلق پس از جنبش و سعى و تلاش بسيار در لباس آرامش بيارمند و تجديد نيرو كنند و توانائى تازه گيرند و نشاط و شادى جويند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) او روز را براى خلق روشن ساخت تا فضل و نعمتش را جستجو كنند و معاش خويش يابند، و براى سود دنيا و سعادت آخرت در زمين سعى و سفر نمايند.
(7) او بدين وسائل احوالشان را نيكو و مشكلاتشان را اصلاح مىنمايد و با كردار و گفتارشان آنان را مىآزمايد، و مىبيند كه در راه طاعت و كردار نيك و اجراى فرامينش چگونه مىكوشند. آنگاه نيكوكاريشان را پاداش و بدكاريشان را كيفر مىدهد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) فلك آفرينا، پس شايستهترين ستايشها و پسنديدهترين حمد و ثناها تراست كه قلب بامداد را به روشنگرى براى ما مىشكافى و ما را از پرتو نور، نعمت ديدن مىبخشى و ما را از پرتگاهها و دشواريهائى كه ظلمت برايمان به وجود مىآورد، ايمن مىدارى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) اينك به بامداد رسيديم و تمام كائنات: آسمان و زمين، آنچه در پهنه هر يك پراكنده ساختهاى، و آنچه جنبنده آفريدهاى اعم از خزنده و رونده و دونده و گياهان زنده، و آنچه به سوى آسمان بالا مىرود و آنچه در دل خاك پنهان مىگردد، جملگى به فروغ روز نمايان شدند و اين همه هستى پيدا و ناپيدا از آن تو هست.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) اينك به بامداد رسيديم در حالى كه در عرصه و قلمرو فرمانروائى تو قرار داريم، و ارادهات بر ما چيره است، و به فرمانت عزم هر كار، و به مشيت و تقدير تو چنين و چنان مىكنيم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) هر چه سود و از هر چه بهره مىبريم و از هر بخشش استفاده مىكنيم، تنها همه به امر و فرمان تو باشد.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و امروز، روز تازهايست كه گواه كردار و رفتار ماست. اگر به نيكوئى بپردازيم، درودش بدرقه اتمام آن روز است، و اگر به بدى مشغول شويم، با نكوهشش روز را به پايان مىرسانيم.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
مهربانا، چنان كن كه امروز، روزى ما با نيكوئى همراه باشد، و چنان كن كه بديها از وجود ما دور باشند، مبادا كه ميل به گناهى كوچك و يا بزرگ كنيم.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) معبودا، در اين روز، روزن تمام نيكيها را به روى ما بگشاى، و وجود ما را از هر چه بدى است، خالى ساز، و سراسر امروز را- از بام تا شام- چنان كن كه ما به ستايش و ثناى تو مشغول باشيم و توشه نيكى براى آخرتمان بيندوزيم و عفو و اغماض و بخشش و احسان در كارمان باشد.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) رحمانا، رنج ما را بر فرشتگان نويسنده كردارمان، سهل و آسان بگردان، و چنان كن كه كتاب كردارمان از نيكيها سرشار باشد، و رسواى رفتار گناه آلودمان نشويم.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) رحيما، در هر لحظهاى از لحظات امروز، چنان كن كه نصيبى از سوى بندگانت قسمت ما شود، و توفيقى عنايت فرما تا به سپاسى از تو بپردازيم، و در كارهاى خير و نيك چنان باشيم كه فرشتگان تو، گواه كارهاى نيك باشند.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد. پناه پذيرا، ما را از گزند دام شيطان كه از هر سو بر ما دام گسترده در امان بدار، آنچنان كه هرگز از فرمان تو غافل نشويم و گام به راه هدايت نهيم و به كار دوستى با تو آئيم.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
عابد نوازا، ما را در اين روز و اين شب، و همه روز و همه شب چنان فرصت و فراغت عطا فرما تا: از بديها دورى و به نيكيها نزديك شويم، شكر نعمتت به جا آريم و از سنتت متابعت نمائيم و بدعتهاى دين را به دور اندازيم، و آمر به نيكوئى و معروف، و ناهى نادرستىها و منكرها باشيم. مبانى دين اسلام را بپا داريم و آنچه ناراست و ناشايست است را خوار و بىمقدار سازيم. حامى حق باشيم و آنرا ارج نهيم و دست گمراه را گرفته به راه آوريم و به ناتوان و افتاده يارى كنيم و به داد مظلوم و ستمديده برسيم.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
بىنيازا، اين روز بر ما مباركترين روزى باشد كه تاكنون بر ما گذشته است. آنچنان كه از همراه بودن و زندگى كردن در چنين روزى بسى خرسند شويم و امروز جزو نيكوترين روزى باشد كه به شب مىرسانيم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) پاك آفرينا، چنان كن كه ما شادمانترين آفريدگانت باشيم كه روزمان را به شب مىرسانيم، و در نعماتت سپاسگوترين و مشكورترين مخلوق تو باشيم. چنان كن كه ما، مومنترين و استوارترين كسانى باشيم كه احكام و فرامين تو را اجرا مىكنند. آنانكه از شيوع ناراستها و نهى شدهها به شدت و به قدرت جلوگيرى مىنمايند.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) عدالت گسترا، گواه من توئى كه تو برترين گواهانى. حتى آسمان و زمين و فرشتگان و تمام آفريدگان تو كه در آسمان و زمين و ميان آن دو هستند، همه را در اين روز و اين لحظه، و اين شب و اين دم و اين مكان گواه مىگيرم. و اينك خود هم گواهى مىدهم كه: تو آن خدائى كه جز تو معبودى نيست. تو آن عدالتپرورى و فرمانگذارى و نوازشگر بندگانى و هستى آفرينى و فرمانرواى مطلق جهانهاى پيدا و ناپيدائى. اين توئى كه به بندگانت بس مهربانى.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) گواهى مىدهم كه: «محمد» بنده و پيامبر برگزيده عابدان تو هست. او را امر به، ابلاغ رسالت فرمودى و او پيام تو را براى آدميان آورد. پس آنگاه امر دادى كه امت و ملت خويش را پند دهد و او آنان را پند بخشيد.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
درود تو بر او باد، پيش از آنكه بر كسى از آفريدگانت درودى باشد.
آفريدگارا، از سوى خويش بر او آن چيزى را ببخش كه بر هيچ يك از بندگانت نبخشيدهاى، و برترين و ارجمندترين پاداشى به او ببخش كه امتى همچون ما آرزوى چنين بخششى را براى او دارند.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) زيرا، توئى آن بسيار بخشندهى نعمتهاى فراوان، و توئى آن خطابخش بىهمتا، و توئى مهربانترين مهربانان.
الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد كه از هر عيب مبرى و در ارج و قدر بس گرامى و پر مقدار است.