وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
دعاى آن حضرت عليهالسلام در صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) حمد و سپاس خدايى را كه با قوت و نيروى خود، شب و روز را آفريد.
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و با قدرت و توانايى خود، آن دو را متفاوت گردانيد.
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو، حدى محدود و زمانى مشخص و معين قرار داد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) هر يك از شب و روز را در درون يكديگر قرار مىدهد، از يكى مىكاهد و بر ديگرى مىافزايد تا با اين تقدير دقيق الهى، روزى بندگان و پرورش آنان را تأمين فرمايد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس شب را براى بندگانش آفريد تا در آن از فعاليتهاى خستگىآور و آزار دهندهى روز بياسايند و آن را مانند پوششى قرار داد تا مردم در آن به خواب راحت دست يابند و از اين راه خستگىشان رفع گردد و نيروى تازهاى بگيرند و به لذت و كام دل نايل آيند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) حمد و سپاس خداوندى را كه روز را براى مردم، روشن آفريد تا در روشنايى آن از فضل خداوند تعالى روزى طلب كنند و اسباب دست يافتن به رزقش را فراهم سازند و در زمين او سير سفر كنند تا از نعمتهاى اين جهان زودگذر برخوردار شوند و هم دست آورد دراز مدت آن جهان را تأمين كنند.
(7) خداوند متعال به وسيلهى همهى اينها كار خلق را به سامان و صلاح مىآورد و كردارشان را مىآزمايد و مىنگرد كه آنان در اوقات فرمانبردارىاش چگونهاند و به هنگام به جا آوردن واجباتش و اجراى احكامش چسان عمل مىكنند؟ تا بدكاران را به كيفر كردارشان برساند و نيكوكاران را پاداش نيك عطا فرمايد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) خداوندا! تو را حمد و سپاس كه با نور صبح، پردهى تاريكى را بر ما شكافتى و ما را از نور روز بهرهمند ساختى و از اين رهگذر، راههاى فراهم آوردن روزى را به ما نشان دادى و ما را از پيشامدهاى ناگوار شبانه در امان داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) ما و همهى اشياء همگى شب را به صبح رسانديم در حالى كه همه در ملك تو و بندهى توايم، از آسمان تا زمين و هر چه كه در آن دو پراكندهاى چه ساكن و چه جنبنده، چه ايستاده و چه رونده و آن چه در هوا بالا رفته و هر چه درون زمين است.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) همه و همه در قبضهى قدرت تو صبح كرديم در حالى كه ملك و سلطنت تو همهى ما را در برگرفته و مشيت تو ما را فراگرفته است. خداوندا! به فرمان تو در كارها تصرف مىكنيم و در محيط تدبير تو در حركت هستيم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) و ما كارى نداريم جز آن چه تو برايمان مقرر كردهاى و از خير، ما را چيزى نيست جز آن چه تو بخشيدهاى.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) امروز، روزى تازه و جديد است و او بر اعمال ما شاهدى حاضر است؛ اگر كار نيكو انجام دهيم، ستايش كنان و سپاس گويان، ما را ترك خواهد كرد و اگر بدرفتارى كنيم، نكوهش كنان از ما جدا مىگردد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خداوندا! بر محمد و خاندانش رحمت و درود بفرست و ما را رزق و روزى عطا فرما كه همدم و هم صبحت خوبى براى آن روز باشيم و ما را محافظت فرما از اين كه با ناخوشى از او جدا شويم به خاطر ارتكاب گناه يا معصيتى.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) يا رب! در اين روز، حسنات و نيكىهاى فراوان به ما عنايت فرما و در آن از بدىها و زشتىها دورمان بدار و از آغاز تا پايان آن را پر از ستايش و سپاس و پاداش و اندوختهى آخرت و فضل و نيكى بگردان.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) الهى! زحمت ما را به خاطر پرهيز از گناه، بر فرشتگانى كه اعمال ما را مىنويسند، كم و آسان بفرما و نامهى اعمال ما را پر از حسنات و كارهاى نيك گردان و ما را نزد آنان به خاطر كارهاى زشتمان رسوا مكن.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) خداوندگارا! در هر ساعت از ساعات روز، بهرهاى از كارهاى بندگانت و نصيبى از سپاسگزارىات و گواه راستينى از فرشتگانت براى ما قرار بده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود و رحمت بفرست و ما را از پيش رو و پشت سر و از طرف راست و طرف چپ و از همه جهت، محافظت بفرما؛ چنان محافظت بفرما كه ما را از معصيت تو بازدارد و به فرمانبردارى و اطاعت تو رهنمون شود و باعث جلب محبت تو باشد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) خدايا! بر محمد و خاندانش درود و رحمت بفرست و ما را در امروز و امشب و همهى روزهاى عمر موفق بدار كه كار خير انجام دهيم و از شر به دور بوده و سپاسگزار نعمتهاى تو باشيم و از سنتها پيروى كرده و از بدعتها دورى نماييم، و امر به معروف و نهى از منكر را به جا آوريم و پاسدار اسلام باشيم و از باطل عيبجويى و آن را خوار كنيم و يار و ياور حق باشيم و آن را عزت بخشيم و گمراهان را راهنمايى و ناتوانان را يارى نماييم و فريادرس ستمديدگان باشيم.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود و رحمت بفرست و اين روز را براى ما فرخندهترين و مباركترين روزى قرار بده كه ديدهايم و نيكوترين همنشين كه داشتهايم و بهترين زمانى كه در آن به سر بردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) ما را از بين بندگانت كه روز و شب بر آنها گذشته، خرسندترين افراد قرار بده و از همه سپاسگزارتر به نعمتهايت و استوارترين و پايدارترين آنان در عمل كردن به آيينى كه تو پديد آوردهاى و خويشتن دارترين كسانى باشيم از آن چه كه به ترك آن فرمان دادهاى.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خداوندا! من تو را شاهد و گواه مىگيرم و گواهى تو كافى است و گواه و شاهد مىگيريم آسمان و زمين تو را و هر چه از فرشتگان و ديگر آفريدگان تو را كه در زمين و آسمان اسكان دارند، در اين روز و اين ساعتم و امشبم و اين جايگاهم كه من شهادت مىدهم كه تو خداى يكتايى و جز تو خدايى نيست و برپادارندهى عدالت هستى و در حكم و داورى عادل و با بندگان مهربان و دارنده و مالك تمام جهان و با تمام خلق مهربان هستى.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) خداوندا! شهادت مىدهم كه محمد بندهى توست و فرستادهى تو و برگزيدهى تو از ميان آفريدگان توست. بار رسالت خود را به دوشش نهادى و او آن را به خوبى ابلاغ كرد. او را فرمان دادى كه امت خود را اندرز دهد و او آنان را پند و اندرز داد.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خداوندا! پس تو نيز بر محمد و خاندانش درود و رحمتى را بفرست بيش از آن چه كه بر هر يك از ديگر آفريدگان خود فرستادهاى و از سوى ما شايستهترين و كاملترين پاداشى را كه به كسى از بندگان خود يا يكى از پيامبران خود از طرف امتش دادهاى، به او پاداش مرحمت فرما.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) زيرا كه تويى بسيار بخشندهى نعمتهاى بزرگ و آمرزندهى گناهان سترگ. تويى از هر مهربانى مهربانتر. پس درود و رحمت بفرست بر محمد و خاندان او كه پاكيزگان و پاكان و نيكوكاران و سرآمد همهى برگزيدگانند.