وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
به وقت صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) سپاس خداى را كه به نيروى خود شب و روز را آفريد.
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و به توانائى خويش ميان آن دو تفاوت قرار داد.
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك حدى محدود و زمانى مشخص نهاد.
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) هر يك را درون ديگرى فرو برد و برون آرد از يكى بكاهد و به ديگرى بيفزايد و با اين نظم دقيق روزى بندگان و نشو و نماى آنان را تامين فرمايد.
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس شب را براى بندگان آفريد تا در آن از حركت رنجآور و فعاليتهاى خستهكننده بيارمند، و آن را لباس قرار داد تا مردم در آن آرام گيرند و خواب راحت كنند و اين همه سبب آسايش و توانايى ايشان است و در پى آن به لذت و خوشى مىرسند.
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را بينايى بخش قرار داد تا در آن به جستجوى فضل حق خيزند، و به اسباب رزق و روزى او دست يابند، و در زمين او در پى سود ناپايدار دنيا و ادراك نفع دائمى آن جهان به راه افتند.
(7) به همهى اين امور كار ايشان را به سامان مىآورد و اعمالشان را مىآزمايد و مىنگرد كه به هنگام طاعت، و اوقات بجا آوردن واجبات، و موارد احكام او چگونهاند؟ تا بدكاران را به جزاى عملشان و نيكوكاران را به پاداش كردار نيكشان برساند.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) بار الها پس تو را سپاس كه پردهى سياه شب را به نور صبح شكافتى و ما را از روشنى روز بهرهمند ساختى و در راه فراهم آوردن روزى بينا فرمودى و از پيشامدهاى خطرناك بلا و سختيها نگه داشتى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) شب را به صبح رسانديم و تمام آفريدگان جملگى پاى در ميدان صبح نهادند: آسمان و زمين و آنچه در اين دو پراكندهاى، ساكن و جنبنده، ايستاده و رونده، و هرچه در هوا بالا رفته، و آنچه در زمين پنهان شده، به صبح درآمدند در حاليكه همه در اختيار تو هستيم.
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) و همه در سراپنجهى قدرت تو به صبح رسيديم در حالى كه سلطنت و پادشاهى تو ما را فرا گرفته، و مشيت تو ما را تحت پوشش خود درآورده و به فرمان تو در كارها تصرف مىكنيم، و در عرصهى تدبير تو رفت و آمد مىكنيم.
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) به غير آنچه فرمان تو بر آن رفته كارى نتوانيم، و جز آنچه تو بر ما بخشيدهاى خيرى به ما نرسيده است.
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) امروز روزى جديد و تازه است، و او بر ما گواه آمادهاى است، اگر خوبى كنيم ما را با سپاسگزارى ترك كند و اگر بدى كنيم نكوهش كنان از ما جدا گردد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) بار خدايا بر محمد و آلش درود فرست و نيكى همراه بودن با اين روز را روزى ما گردان، و ما را از بدى مفارقتش به خاطر ارتكاب گناه، يا كسب معصيت كوچك و بزرگ حفظ فرما.
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و در اين روز بهرهى ما را از خوبيها سرشار كن، و از زشتيها پيراستهمان ساز، و از ابتدا تا پايان آن را براى ما از حمد و شكر و اجر و اندوختهى آخرتى و فضل و احسان انباشته كن.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) الهى زحمت ما را بر فرشتگان نويسندهى اعمال آسان گردان و پروندهى كردارمان را از حسنات آكنده ساز و ما را در نزد آن فرشتگان با كردارهاى زشتمان رسوا مكن.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) خداوندا در هر ساعت از ساعتهاى روز براى ما بهرهاى از مقامات بندگان خاصت، و نصيبى از شكرت و گواه صدقى از ملائكهات قرار بده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) بار الها بر محمد و آلش درود فرست، و ما را از پيش رو و پشت سر و از طرف راست و از جانب چپ و از همه طرف حفظ فرما، حفظى كه ما را از نافرمانى تو باز دارد و به طاعتت راهنمايى كند و براى محبت و دوستى تو بكار آيد.
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) بار خدايا بر محمد و آلش درود فرست و ما را در اين روز و اين شب و همهى روزهامان براى انجام خير، و دورى از شر، و شكر نعمتها، و پيروى سنتها، و دورى از بدعتها، و امر به معروف و نهى از منكر، و پاسدارى اسلام، و نكوهش باطل و خوار ساختن آن و يارى حق و گراميداشت آن، و راهنمايى گمراه و يارى ناتوان، و پناه دادن به ستمديده موفق بدار.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) بار الها بر محمد و آلش درود فرست و امروز را فرخندهترين روزى قرار بده كه تاكنون يافتهايم و برترين رفيقى كه با او همراه بودهايم، و بهترين زمانى كه در آن بسر بردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را خشنودترين كسان از جمله بندگانت كه شب و روز بر ايشان گذشته قرار بده شاكرترين ايشان در مقابل نعمتهايى كه عنايت فرمودهاى، و پايدارترين ايشان به شريعتهايى كه پديد آوردهاى، و خويشتندارترين ايشان از نافرمانيهايى كه از آنها بيم دادهاى.
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) بار الها من تو را گواه مىگيرم و تو بس هستى براى گواهى و گواه مىگيرم آسمان و زمينت را و همچنين ملائكه و ديگر آفريدگانت را كه در زمين و آسمان مسكن دادهاى در اين روز و اين ساعت و اين شب و اين جايگاه كه من در آن قرار دارم به اينكه گواهى مىدهم خدايى هستى كه جز تو خدايى نيست برپا دارندهى عدل، عادل در حكم، مهربان به بندگان و دارندهى سلطنت و پادشاهى و رحيم بر تمام خلق هستى.
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و شهادت مىدهم كه محمد بنده و فرستاده و برگزيدهى تو از ميان آفريدگان تو است آن كه رسالتت را بر عهدهاش گذاشتى و او آن را به خوبى به انجام رساند و او را به خيرخواهى امتش فرمان دادى پس براى آنان خيرخواهى نمود.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) بارالها پس بر محمد و آلش درود فرست بيش از آنچه كه بر هر يك از ديگر آفريدگانت درود فرستادهاى و از سوى ما بهترين چيزى را كه بهيكى از بندگانت دادهاى به او بده، و از جانب ما برترين و گراميترين پاداشى را كه به هر يك از پيامبرانت از جانب امتش دادهاى به او عنايت فرما.
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) زيرا تويى بسيار بخشندهى نعمت بزرگ، و بخشايندهى گناه سترگ، و تو از هر مهربانى مهربانترى. پس بر محمد و آلش كه پاكيزگان و پاكان و نيكوكاران و سرآمد تمام برگزيدگانند درود فرست.