وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ
دعاى امام عليهالسلام است به وقت صبح و شام
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ
(1) ستايش خدايى را كه به نيروى خود شب و روز را آفريد،
﴿2﴾
وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ
(2) و به توانايى خود بينشان فرق گذاشت،
﴿3﴾
وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً ، وَ أَمَداً مَمْدُوداً
(3) و براى هر يك از آن دو در پايانى معين، و زمانى دراز قرار داد،
﴿4﴾
يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ
(4) هر يك از شب و روز را در ديگرى داخل مىنمايد، و (نيز) ديگرى را در او داخل مىكند، (اين داخل كردن) به تعيين اوست براى بندگان در آنچه كه آنها را به سبب آن روزى، و به آن رشد مىدهد،
﴿5﴾
فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً ، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً
(5) پس شب را براى ايشان آفريد تا در آن از فعاليتهاى ناراحت كننده و خيزشهاى خسته كننده آرامش گيرند، و آن را لباس قرار داد تا (لباس) آرامش و خواب آن را بپوشند، كه آن براى ايشان آسايش و توانايى است، و تا به سبب آن به لذت و خوشگذرانى (حلال) نائل آيند،
﴿6﴾
وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ ، وَ دَرَكُ الآْجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ
(6) و روز را براى ايشان بينا كننده آفريد تا در آن به جستجوى احسانش خيزند، و به اسباب روزى او دست يابند، و بر روى زمين او در پى سود كنونى از دنيايشان گردش نمايند، و (نيز براى) يافتن سود آينده در آخرتشان،
(7) به هر يك از اين كارها حال ايشان را اصلاح مىكند، و اخبار (اعمال) آنها را مىآزمايد، و مىنگرد كه آنان در اوقات طاعت، و منزلهاى واجبات، و محلهاى احكامش چگونهاند، تا (در روز جزا) كسانى كه با عملشان بد كردند كيفر دهد، و آنانى را كه رفتار شايسته نمودند پاداش دهد،
﴿8﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ ، وَ وَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ .
(8) خدايا! پس تو را ستايش كه صبحگاهان را براى ما شكافتى، و به آن ما را از روشنى روز بهرهمند ساختى، و ما را به مكانهاى طلب روزى آشنا ساختى، و در آن ما را از حادثههاى آفتها حفظ نمودى.
﴿9﴾
أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا ، وَ مَا بَثَثْتَ فِي كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ، سَاكِنُهُ وَ مُتَحَرِّكُهُ ، وَ مُقِيمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِي الْهَوَاءِ ، وَ مَا كَنَّ تَحْتَ الثَّري
(9) صبح كرديم و تمام چيزها همهشان (نيز) صبح كردند در حالى كه ملك تو هستيم: از آسمان و زمينشان، و آنچه در هر يك از آن دو پراكنده ساختى، از (موجود) بىحركت و جنبده، و ايستاده و روندهى آن و آنچه در (جو) هوا بالا رفته، و آنچه در زير زمين پنهان شده است،
﴿10﴾
أَصْبَحْنَا فِي قَبْضَتِكَ يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَ سُلْطَانُكَ ، وَ تَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ ، وَ نَتَقَلَّبُ فِي تَدْبيِرِكَ .
(10) در پنجهى (قدرت) تو صبح نموديم، پادشاهى تو ما را فرا مىگيرد، و خواست تو ما را گرد مىآورد، و به فرمان تو در كار دست مىبريم، و در تدبير تو دگرگون مىشويم،
﴿11﴾
لَيْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَيْتَ ، وَ لَا مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا مَا أَعْطَيْتَ .
(11) حالتى جز آنچه تو حكم راندهاى براى ما نيست، و نه خيرى جز آنچه تو عطا فرمودهاى،
﴿12﴾
وَ هَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ ، وَ هُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ .
(12) و امروز روز تازه و نويى است، و او بر ما گواهى حاضر است، اگر (در آن) نيكى كنيم ما را با ستايش ترك مىكند، و اگر بدى نماييم با نكوهش از ما جدا مى گردد،
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِيرَةٍ أَوْ كَبِيرَةٍ
(13) خدايا! بر محمد (ص) و خاندانش (ع) درود فرست، و همراهى نيكوى او را روزى ما كن؛ و ما را حفظ فرما از جدائى بد با اين روز به واسطهى ارتكاب جرم، يا كسب معصيت كوچك يا بزرگ،
﴿14﴾
وَ أَجْزِلْ لَنَا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ ، وَ أَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً.
(14) و براى ما از خوبىها در اين روز بيفزاء و ما را از زشتىها در اين روز تهى ساز، و براى ما پر ساز اول و آخر اين روز را از ستايش و سپاسگذارى و پاداش نيك و ذخيرهى (آخرت) و بخشش و احسان،
﴿15﴾
اللَّهُمَّ يَسِّرْ عَلَى الْكِرَامِ الكاتبِينَ مَؤُونَتَنَا ، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا ، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا .
(15) خدايا! زحمت ما را بر فرشتگان نويسندهى اعمال آسان گردان و كتاب (اعمال) ما را از رفتارهاى نيكمان پر گردان، و ما را در نزد فرشتگان به واسطهى كردارهاى زشتمان رسوا مساز،
﴿16﴾
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ نَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ .
(16) خدايا! در هر ساعت از ساعتهاى اين روز براى ما قرار ده بهرهاى از بندگانت و نصيبى از سپاست، و گواه راستى از فرشتگان خود
﴿17﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَيْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا ، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ ، هَادِياً إِلَى طَاعَتِكَ ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ .
(17) خدايا! بر محمد (ص) و خاندانش (ع) درود فرست، و ما را از پيش رو و از پشت سر حفظ نما و (نيز) از سمت راست و چپ و از تمام اطرافمان (نگهدارى فرما)، حفظى كه ما را از نافرمانيت باز دارنده، (و) به طاعتت راهنمايى كننده، و در محبتت به كار گيرنده باشد،(و) به طاعتت راهنمايى كننده، و در محبتت به كار گيرنده باشد،
﴿18﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ وَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا وَ لَيْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ ، وَ شُكْرِ النِّعَمِ ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعيِفِ ، وَ اِدْرَاكِ اللّهيِفِ
(18) خدايا! بر محمد (ص) و خاندانش (ع) درود فرست، و ما را در اين روزمان، و در اين شبمان و در تمام روزهايمان براى انجام نيكى موفق بدار، و (نيز) براى دورى از (كار) بد، و سپاسگزارى از نعمتها، و پيروى از سنتها، و دورى از بدعتها، و امر به معروف و نهى از منكر، و حفظ (آئين) اسلام، و عيبجوئى باطل و ناتوان ساختن آن، و يارى حق و غلبهى آن، و راهنمائى گمراه، و كمك به ناتوان، و فريادرسى ستمديده (توفيق فرما).
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْعَلْهُ أَيْمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ ، وَ خَيْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ
(19) خدايا! بر محمد (ص) و خاندانش (ع) درود فرست، و امروز را با بركتترين روزى قرار ده كه (تاكنون) برخورديم، و بهترين همراهى كه همراهش شدهايم، و بهترين زمانى كه در آن بسر بردهايم.
﴿20﴾
وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ ، أَشْكَرَهُمْ لِمَا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِكَ ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ .
(20) و ما را از خشنودترين افراد از ميان آفريدههايت قرار ده كه شب و روز بر ايشان گذشته، (و) سپاسگزارترين ايشان بر نعمتهاى خود كه عطا كردهاى، و ثابتترين آنها به احكامى كه بيان فرمودى، و خوددارترين ايشان از نهيى كه از آن بيم دادى،
﴿21﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً ، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَ أَرْضَكَ وَ مَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ وَ سَائِرِ خَلْقِكَ فِي يَوْمِي هَذَا وَ سَاعَتِي هَذِهِ وَ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّي هَذَا ، أَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ ، عَدْلٌ فِي الْحُكْمِ ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ ، مَالِكُ الْمُلْكِ ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ .
(21) خدايا! من تو را شاهد مىگيرم و تو بس هستى براى گواهى، و گواه مىگيرم آسمان و زمينت را و كسانى از فرشتگان و سائر آفريدههايت را كه در آن دو جاى دادهاى در امروز و اين ساعت، و اين شب و در اين جايگاه استقرارم، كه من گواهى مىدهم كه همانا تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، (تويى) برپا دارندهى عدالت، عادل در حكم، نسبت به بندگان مهربان، دارندهى سراسر جهان هستى، ترحم كننده به آفريدهها،
﴿22﴾
وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدَّاهَا ، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا
(22) و گواهى مىدهم كه محمد (ص) بنده و فرستاده و برگزيده تو از ميان آفريدهات، رسالت خويش را بر عهدهاش گذاشتى پس آن را (به مردم) رساند، و او را به نصيحت امتش فرمان دادى، پس پندشان داد.
﴿23﴾
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، أَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَكْرَمَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ
(23) خدايا! بر محمد (ص) و خاندانش (ع) درود فرست، بيش از آنچه بر كسى از آفريدههايت درود فرستادهاى، و از طرف ما بهترين چيزى كه به يكى از بندگانت دادهاى به او عطا فرما، و از طرف ما بهترين پاداشى كه به يكى از پيغمبرانت از سوى امتش دادهاى به او پاداش ده،
﴿24﴾
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ ، الْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبيِنَ .
(24) كه تويى بسيار بخشندهى (نعمت) بزرگ، آمرزندهى (گناهان) بزرگ، و تو از هر مهربانى مهربانترى. پس بر محمد (ص) و خاندانش (ع) كه پاك و پاكيزه و بسيار نيكوكار و شرافتمندترينند درود فرست.