ارزش ها و لغزشهای نفس، ص: 86

صاحب كتاب فقهی رياض، هنگام نوشتن اين كتاب، به بحث قبله كه رسيد، ديد در اين رشته تخصصی ندارد. كسی كه می خواهد اين بحث فقهی را بنويسد، واقعاً به تخصص علم نجوم نيازمند می شود كه ماه و ستاره و گردش زمين و درجات جغرافيايی را بداند. ايشان اين رشته را نخوانده بود. به يكی از شاگردان خود كه متخصص اين فن بود، گفت: دو سه ماه به خانه ما تشريف بياوريد و به من درس نجوم بدهيد. آخوند واقعی شيعه، اين اندازه متواضع است. علما اين تواضع را از انبيا دارند، عاشق خدا كبر و غرور ندارد.

حكايت تواضع ملا طاهر قزوينی

ملا طاهر قزوينی، در شهر قزوين، كتابی از ملا محسن فيض «1» به دستش رسيد و اين علم پيچيده فيض را متوجه نشد. گفت: نويسنده اين كتاب، كافر است. فيض انسان كوچكی نبود. چهارصد سال است كه مردم و علما سر سفره فيض كاشانی هستند. سه ماه بعد دريافت كه اشتباه كرده است. با پای برهنه، حدود صد و چند كيلومتر، از قزوين و بويين زهرا و جاده ساوه به قم آمد و نود كيلومتر هم تا كاشان آمد و درِ خانه فيض را زد. فيض گفت: كيست؟ با گريه گفت:

«يا محسن قد أتاك المسی ء»

______________________________
(1)- شرح حال ملا محسن فيض كاشانی در كتاب مرگ و فرصت ها جلسه 12 آمده است.