ارزش ها و لغزشهای نفس، ص: 212

ابدی پيدا كند. جهت ديگر بحث از اوج هجران و جدايی و فراق است، و انقطاع از حق و رسيدن به مرحله شرالبريه، اتصال به خسارت ابدی و هميشگی، خسارتی كه بسيار خداوند متعال در قرآن مجيد می فرمايد: يك روزی می آيد كه قابل جبران برای خسارت ديده نيست.

راه رسيدن به اوج وصال و علت هجران و فراق

نكته مهمی كه در اينجا قابل بحث است و در قرآن هم به طور گسترده پروردگار مهربان عالم برای بيداری انسان مطرح كرده اين است كه سبب رسيدن به اوج وصال و مقام خيرالبريه ای و اتصال به منافع ابدی و سبب رسيدن به اسفل السافلين و شرالبريه ای و هجران و فراق و جدايی و دچار شدن به خسارت ابدی چيست؟

به خاطر اهميت مطلب، قرآن از ابتدای سوره بقره تا پايان به طور گسترده وارد اين مسأله شده است.

مَثَل های قرآن

برای نزديك شدن مطلب به ذهن، مثالی را ذكر می كنم. همه اهل دل از اهل علم می گويند كه در مثل مناقشه نيست، يعنی در مثل چون و چرا نكنيد. پروردگار هنگام قرآن در به كارگيری مثل می فرمايد:

«إِنَّ اللَّهَ لا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها» «1»

من با اين عظمت و بی نهايتی از اينكه برای بيان يك مطلبی به يك پشه يا فراتر از پشه مثل بزنم شرم ندارم. گاهی با همين مثل ها مطلبی را روشن می كند و گاهی

______________________________
(1)- بقره (2): 26؛ «بی ترديد خدا [برای فهماندن مطلبی به مردم ] از اينكه به پشه و فراتر از آن [در كوچكی ] مَثَل بزند، شرم نمی كند.»