ارزش ها و لغزشهای نفس، ص: 288

كارخانه علم سازی است. چشم می بيند. گوش می شنود. آن عضوی كه كارخانه پيامبر و امام سازی است، شهوت است. كارخانه انسان سازی است كه اگر با هدايت خدا خرج شود، يوسف به وجود می آيد، اما وقتی بی هدايت خدا خرج شود، يزيد، شمر و صهيونيست ها به وجود می آيند.

طرح خدا پر سودترين سرمايه عمر تكليفی است. اين عمر وقتی بدون هدايت و در جهالت خرج شود، همه آن امكانات و اين عمر، فقط ضرر می دهد. در كاسبی، اگر خود انسان اهل نباشد، نمی داند كه دارد ضرر می دهد:

«وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» «1»

احساس مسئوليت يوسف

يوسف نماد حقيقی خرج كردن عمر و امكانات آن، با هدايت خداوند بود و زليخا نماد خرج كردن عمر، بدون هدايت بود. يوسف با خرج كردن عمر، با پشتوانه هدايت، از بندگان مخلَص خدا شد، اما زليخا شهوتران كامجوی گرگ معرفی شد. چه ظلمی از اين عمر بريده از هدايت سر زد! اگر آيات سوره يوسف را كنار هم بگذاريد، نكته ای بسيار عالی به دست می آيد كه بيش ترين زمانی كه نوشته اند كه يوسف در دربار با اين زن درگير بوده است، هفت سال است و نه سال هم در زندان بوده است. اگر ده ساله بوده است، جمعاً 26 ساله از زندان آزاد می شود. اگر شما شانزده سال، يك جا اسير و زندان باشيد، لحظه ای كه آزاد می شويد، چه می خواهيد؟ اگر خانه شما تهران باشد و شما در مشهد زندان باشيد، فقط به موطن اصلی خود، نزد پدر و مادر می رويد، اما يوسف را كه آزاد كردند، اگر

______________________________
(1)- كهف (18): 104؛ « [آنان ] كسانی هستند كه كوششان در زندگی دنيا به هدر رفته [و گم شده است ] در حالی كه خود می پندارند كه خوب عمل می كنند.»