وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي الاِعْتِرَافِ وَ طَلَبِ التَّوْبَةِ إِلَي اللهِ تَعَالَي
در اقرار به گناه و طلب توبه
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّهُ يَحْجُبُنِي عَنْ مَسْأَلَتِكَ خِلَالٌ ثَلَاثٌ ، وَ تَحْدُونِي عَلَيْهَا خَلَّةٌ وَاحِدَةٌ
(1) پروردگارا! سه خصلت مرا از درخواست از تو بازمىدارد، و يك خصلت مرا بر آن وامىدارد،
﴿2﴾
يَحْجُبُنِي أَمْرٌ أَمَرْتَ بِهِ فَأَبْطَأْتُ عَنْهُ ، وَ نَهْيٌ نَهَيْتَنِي عَنْهُ فَأَسْرَعْتُ إِلَيْهِ ، وَ نِعْمَةٌ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَيَّ فَقَصَّرْتُ فِي شُكْرِهَا .
(2) بازمىدارد مرا امرى كه به آن فرمان دادهاى و من از به جاى آوردن آن درنگ كردم، و نهيى كه از آن جلوگيرى كردى و من به سويش شتافتم، و نعمتى كه به من بخشيدى و من در سپاسگزاريش كوتاهى نمودم.
﴿3﴾
وَ يَحْدُونِي عَلَى مَسْأَلَتِكَ تَفَضُّلُكَ عَلَى مَنْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ إِلَيْكَ ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ إِلَيْكَ ، إِذْ جَمِيعُ إِحْسَانِكَ تَفَضُّلٌ ، وَ إِذْ كُلُّ نِعَمِكَ ابْتِدَاءٌ
(3) و مرا به درخواست از تو وامىدارد تفضل تو به كسى كه به تو روى آورد و با گمان نيك به سويت آيد، زيرا همهى احسانهاى تو از روى تفضل مىباشد و همهى نعمتهايت ابتدائى است.
﴿4﴾
فَهَا أَنَا ذَا ، يَا إِلَهِي ، وَاقِفٌ بِبَابِ عِزِّكَ وُقُوفَ الْمُسْتَسْلِمِ الذَّلِيلِ ، وَ سَائِلُكَ عَلَى الْحَيَاءِ مِنِّي سُؤَالَ الْبَائِسِ الْمُعيِلِ
(4) خدايا! پس اينك همچون فرمانبردار خوار به درگاه گرامىات ايستاده و با شرمندگى همانند محتاج عيالوار از تو درخواست مىكنم،
﴿5﴾
مُقِرٌّ لَكَ بِأَنِّي لَمْ أَسْتَسْلِمْ وَقْتَ إِحْسَانِكَ إِلَّا بِالْإِقْلَاعِ عَنْ عِصْيَانِكَ ، وَ لَمْ أَخْلُ فِي الْحَالَاتِ كُلِّهَا مِنِ امْتِنَانِكَ .
(5) اعتراف دارم كه هنگام احسانت جز خوددارى از معصيتت فرمان نبردهام و در همهى احوال بىاحسان از تو نبودم.
﴿6﴾
فَهَلْ يَنْفَعُنِي ، يَا إِلَهِي ، إِقْرَارِي عِنْدَكَ بِسُوءِ مَا اكْتَسَبْتُ وَ هَلْ يُنْجِينِي مِنْكَ اعْتِرَافِي لَكَ بِقَبِيحِ مَا ارْتَكَبْتُ أَمْ أَوْجَبْتَ لِي فِي مَقَامِي هَذَا سُخْطَكَ أَمْ لَزِمَنِي فِي وَقْتِ دُعَايَ مَقْتُكَ .
(6) خدايا! آيا اعترافم به بدى آنچه كردهام نزد تو ارزش دارد، و آيا اقرارم در درگاهت به زشتى آنچه به جاى آوردهام مرا رها مىسازد، يا در اينجا خشم خود را برايم قرار دادهاى، يا هنگامى كه دعا كرده تو را مىخوانم دشمنى تو با من همراه بوده است.
﴿7﴾
سُبْحَانَكَ ، لَا أَيْأَسُ مِنْكَ وَ قَدْ فَتَحْتَ لِي بَابَ التَّوْبَةِ إِلَيْكَ ، بَلْ أَقُولُ مَقَالَ الْعَبْدِ الذَّلِيلِ الظَّالِمِ لِنَفْسِهِ الْمُسْتَخِفِّ بِحُرْمَةِ رَبِّهِ .
(7) پاك و منزهى، از تو نااميد نمىشوم در حاليكه در توبه را به سويم گشودى، بلكه مىگويم، گفتار بندهى خوارى كه به خود ستم كرده و حرمت پروردگارش را رعايت ننموده،
﴿8﴾
الَّذِي عَظُمَتْ ذُنُوبُهُ فَجَلَّتْ ، وَ أَدْبَرَتْ أَيَّامُهُ فَوَلَّتْ حَتَّى إِذَا رَأَى مُدَّةَ الْعَمَلِ قَدِ انْقَضَتْ وَ غَايَةَ الْعُمُرِ قَدِ انْتَهَتْ ، وَ أَيْقَنَ أَنَّهُ لَا مَحِيصَ لَهُ مِنْكَ ، وَ لَا مَهْرَبَ لَهُ عَنْكَ ، تَلَقَّاكَ بِالْإِنَابَةِ ، وَ أَخْلَصَ لَكَ التَّوْبَةَ ، فَقَامَ إِلَيْكَ بِقَلْبٍ طَاهِرٍ نَقِيٍّ ، ثُمَّ دَعَاكَ بِصَوْتٍ حَائِلٍ خَفِيٍّ .
(8) بندهاى كه گناهانش بزرگ و رو به فزونى است و روزگارش به او پشت كرده، آنگاه كه ببيند زمان كار گذشته و عمر به پايان رسيده، و باور نمايد كه پناه و گريزى از تو برايش نيست.
به وسيلهى توبه به تو روى آورد، و توبه را برايت خالص گرداند، با دلى پاك و پاكيزه به سويت برخيزد و با صداى تغيير يافته آهسته تو را بخواند،
﴿9﴾
قَدْ تَطَأْطَأَ لَكَ فَانْحَنَى ، وَ نَكَّسَ رَأْسَهُ فَانْثَنَى ، قَدْ أَرْعَشَتْ خَشْيَتُهُ رِجْلَيْهِ ، وَ غَرَّقَتْ دُمُوعُهُ خَدَّيْهِ ، يَدْعُوكَ بِيَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ ، وَ يَا أَرْحَمَ مَنِ انْتَابَهُ الْمُسْتَرْحِمُونَ ، وَ يَا أَعْطَفَ مَنْ أَطَافَ بِهِ الْمُسْتَغْفِرُونَ ، وَ يَا مَنْ عَفْوُهُ أَكْثَرُ مِنْ نَقِمَتِهِ ، وَ يَا مَنْ رِضَاهُ أَوْفَرُ مِنْ سَخَطِهِ .
(9) در حاليكه برايت فروتنى كرده و خم گشته، و سر به زير افكنده و كج شده، و پاهايش از ترس به لرزه افتاده، و بسيارى اشك گونههايش را غرق نموده، و تو را مىخواند:
اى بخشندهترين بخشندگان، و اى بخشندهتر از كسى كه رحمتخواهان پى در پى به او روى مىآورند، و اى مهربانتر از كسى كه آمرزشطلبان گرد او مىچرخند، و اى آنكه بخشش او از كيفرش بيشتر است، و اى آنكه خشنودى او از خشمش افزونتر است،
﴿10﴾
وَ يَا مَنْ تَحَمَّدَ إِلَى خَلْقِهِ بِحُسْنِ التَّجَاوُزِ ، وَ يَا مَنْ عَوَّدَ عِبَادَهُ قَبُولَ الْإِنَابَةِ ، وَ يَا مَنِ اسْتَصْلَحَ فَاسِدَهُمْ بِالتَّوْبَةِ وَ يَا مَنْ رَضِيَ مِنْ فِعْلِهِمْ بِالْيَسِيرِ ، وَ يَا مَنْ كَافَى قَلِيلَهُمْ بِالْكَثِيرِ ، وَ يَا مَنْ ضَمِنَ لَهُمْ إِجَابَةَ الدُّعَاءِ ، وَ يَا مَنْ وَعَدَهُمْ عَلَى نَفْسِهِ بِتَفَضُّلِهِ حُسْنَ الْجَزَاءِ .
(10) و اى آنكه با گذشت نيك بر آفريدگانش منت نهاده، و اى آنكه بندگانش را به توبهپذيرى عادت داده، و اى آنكه اصلاح تباهيهاى ايشان را به وسيلهى توبه خواسته، و اى آنكه از كردار اندكشان خشنود گشته، و اى آنكه به كار اندكشان پاداش بسيار داده، و اى آنكه روا شدن دعايشان را براى آنان ضمانت كرده، و اى آنكه از روى تفضل پاداش نيك به ايشان را وعده فرموده است.
﴿11﴾
مَا أَنَا بِأَعْصَى مَنْ عَصَاكَ فَغَفَرْتَ لَهُ ، وَ مَا أَنَا بِأَلْوَمِ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَيْكَ فَقَبِلْتَ مِنْهُ ، وَ مَا أَنَا بِأَظْلَمِ مَنْ تَابَ إِلَيْكَ فَعُدْتَ عَلَيْهِ .
(11) من از كسى كه عصيان تو را كرده و او را آمرزيدهاى گناهكارتر نبوده، و از كسى كه به پيشگاهت عذر آورده و عذرش را پذيرفتى نكوهيدهتر نيستم، و از كسى كه به درگاهت توبه كرده و به او احسان نمودهاى ستمكارتر نيستم.
﴿12﴾
أَتُوبُ إِلَيْكَ فِي مَقَامِي هَذَا تَوْبَةَ نَادِمٍ عَلَى مَا فَرَطَ مِنْهُ ، مُشْفِقٍ مِمَّا اجْتَمَعَ عَلَيْهِ ، خَالِصِ الْحَيَاءِ مِمَّا وَقَعَ فيِهِ .
(12) در اين جايگاه به سوى تو توبه مىكنم، توبهى كسى كه از آنچه پيش از اين كرده پشيمان است، از آنچه بر او گرد آمده ترسان است، از آنچه در آن افتاده شرمندهى واقعى است،
﴿13﴾
عَالِمٍ لَيْكَ، بِأَنَّ الْعَفْوَ عَنِ الذَّنْبِ الْعَظِيمِ لَا يَتَعَاظَمُكَ ، وَ أَنَّ التَّجَاوُزَ عَنِ الْإِثْمِ الْجَلِيلِ لَا يَسْتَصْعِبُكَ ، وَ أَنَّ احْتِمالَ الْجِنَايَاتِ الْفَاحِشَةِ لَا يَتَكَأَّدُكَ ، وَ أَنَّ أَحَبَّ عِبَادِكَ إِلَيْكَ مَنْ تَرَكَ الاِسْتِكْبَارَ عَلَيْكَ ، وَ جَانَبَ الْاِصْرَارَ ، وَ لَزِمَ الاِسْتِغْفَارَ .
(13) مىداند كه گذشت از گناه بزرگ بر تو بزرگ نمىنمايد، و عفو از معصيت بسيار بر تو دشوار نيست، و چشمپوشى از جرمهاى از حد گذشته بر تو گران نمىباشد، محبوبترين بندگانت نزد تو كسى است كه بر تو سركشى ننمايد و از اصرار دورى گزيند و همواره آمرزش خواهد.
﴿14﴾
وَ أَنَا أَبْرَأُ إِلَيْكَ مِنْ أَنْ أَسْتَكْبِرَ ، وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ أَنْ أُصِرَّ ، وَ أَسْتَغْفِرُكَ لِمَا قَصَّرْتُ فِيهِ ، وَ أَسْتَعِينُ بِكَ عَلَى مَا عَجَزْتُ عَنْهُ .
(14) و من از سركشى نمودن بيزارى جسته، و از اصرار نمودن به تو پناه مىبرم، و در آنچه كوتاهى كردم از تو آمرزش مىخواهم، و بر آنچه از انجام آن ناتوانم از تو يارى مىطلبم.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ هَبْ لِي مَا يَجِبُ عَلَيَّ لَكَ ، وَ عَافِنِي مِمَّا أَسْتَوْجِبُهُ مِنْكَ ، وَ أَجِرْنِي مِمَّا يَخَافُهُ أَهْلُ الْإِسَاءَةِ ، فَإِنَّكَ مَلِيءٌ بِالْعَفْوِ ، مَرْجُوٌّ لِلْمَغْفِرَةِ ، مَعْرُوفٌ بِالتَّجَاوُزِ ، لَيْسَ لِحَاجَتِي مَطْلَبٌ سِوَاكَ ، وَ لَا لِذَنْبِي غَافِرٌ غَيْرُكَ ، حَاشَاكَ
(15) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست و آنچه از تو بر من واجب است را به من ببخشاى، و از آنچه از جانب تو سزاوار آن مىباشم رهائيم ده، و از آنچه بدكرداران از آن مىترسند پناهم ده، زيرا تو بر عفو توانائى، و براى آمرزيدن اميدوارى به توست، و به گذشت مشهور مىباشى، حاجتم را جز تو جاى درخواستى نيست و گناهم را جز تو آمرزندهاى نمىباشد، از عيوب منزهى كه براى گناهان جز تو آمرزندهاى باشد.
﴿16﴾
وَ لَا أَخَافُ عَلَى نَفْسِي إِلَّا إِيَّاكَ ، إِنَّكَ أَهْلُ التَّقْوَى وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ اقْضِ حَاجَتِي ، وَ أَنْجِحْ طَلِبَتِي ، وَ اغْفِرْ ذَنْبِي ، وَ آمِنْ خَوْفَ نَفْسِي ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ، وَ ذَلِكَ عَلَيْكَ يَسِيرٌ ، آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ .
(16) و من بر خود جز از تو نمىترسم، زيرا تو سزاوارى كه از تو بترسند و سزاوارى كه بيامرزى، بر محمد و خاندانش درود فرست و حاجتم را روا كن، و خواستهام را برآور، و گناهانم را بيامرز، و از ترسم ايمنى عطا كن، زيرا تو بر هر چيز توانائى و آنچه خواستهام بر تو آسان است، پروردگار جهانيان اجابت كن.