وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
و از دعاى آن حضرت عليهالسلام است به هنگام سختى و رنج و دشوارى كارها
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) خدايا! مرا به انجام دادن كارى تكليف كردهاى كه خود به انجام دادن آن از من تواناترى و قدرت تو بر آن و بر من بيشتر از قدرت من است، پس آنچه تو را از من راضى مىكند به من عطا فرما، و از من آنچه را كه سبب رضاى توست برگير، در حالى كه به عافيت و تندرستى من صدمهاى وارد نشود.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) خدايا! مرا طاقت تحمل سختى نيست و نه مىتوانم در بلا صبر و بردبارى پيشه كنم و توان تحمل فقر را هم ندارم، پس روزيم را قطع مكن و مرا به خلق خويش وامگذار، بلكه تنها خود حاجت مرا مرتفع ساز. و امورم را به انجام برسان.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) و به من نظر كن و در تمام امورم به من نظر كن، زيرا اگر مرا به خودم واگذارى از انجام رساندن امورم ناتوان خواهم ماند و به آنچه مصلحت من در آن است نخواهم پرداخت. و اگر مرا به بندگان خويش واگذارى، ترشرو گشته و براى من چهره درهم مىكشند، و اگر به خويشانم واگذارى، مرا محروم و نوميد خواهند ساخت، و اگر چنانچه چيزى عطا كنند، اندك و پر دردسر و ناگوار مىباشد، و مدتهاى مديد بر من منت مىگذارند، و بسيار نكوهش مىكنند.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) پس به فضل و احسان خويش، خداى من! مرا بىنياز گردان و به عظمت خويش مرا رتبه و مقامى والا عنايت فرما. و به وسعت وجودى خويش دستم را گشاده ساز و به آنچه نزد توست مرا كفايت نما.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا از دست حسد نجات ده و از گناهان بازم دار و از محارم در امانم دار و در انجام دادن گناهان به من جرأت مده و خواست و تمايلاتم را به سوى خويش سوق ده و رضايتم را در آنچه برايم پسنديدهاى قرار ده و در آنچه روزيم دادهاى و به من بخشيدهاى و نعمت دادهاى، بركت بخش. و در همهى حالاتم مرا محفوظ و از آسيبها در امان دار و زشتىها و عيبهايم را پنهان و از پيشامدهاى ناگوار ايمنى بخش و مرا پناه و امان ده.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا بر انجام دادن آنچه از طاعت براى خويش يا هر يك از مردمانت كه بر من واجب ساختهاى، موفق بدار هر چند كه بدنم از انجام دادن آن ضعيف شده و قوت من از به جا آوردنش سست گشته و توانم از به سرانجام رساندن آن درمانده و مال و آنچه در دست دارم گنجايش آن را نداشته، خواه آن را به ياد داشته يا فراموش كرده باشم.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) آن (تكليف)، اى پروردگارم! از چيزهايى باشد كه بر من واجب ساخته و به حسابم نوشته باشى و من از آن غفلت كردهام، پس به عطاى بىحساب و رحمت وسيعت آن را از جانب من به عهده بگير و ادا نما چرا كه تو توانگر و بخشندهاى، (اين لطف را در حق من كن) تا در روزى كه تو را، اى پروردگارم! ملاقات مىكنم هيچ چيزى نباشد كه بخواهى به سبب آن از حسنات و نيكىهاى من بكاهى يا بدىهايم را مضاعف و دو چندان نمايى.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و نصيب و بهرهام كن كه براى آخرتم به عمل خالص براى تو مشتاق شوم، به طورى كه صدق اين اشتياق را در قلبم بيابم و بىرغبتى نسبت به دنيا بر قلبم چيره آيد و با شور و شوق به حسنات و نيكىها اقدام نمايم. و به سبب بيم و ترس از تو از سيئات و بدىها در امان بمانم و به من نورى ده كه با آن در بين مردم راه سپر كنم و در تاريكىها راه خود را پيدا نمايم و با روشنايى آن نور از شك و شبههها خلاصى يابم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و ترس از غم و اندوه روز عذاب و شوق رسيدن به ثوابى كه وعده دادهاى را روزيم كن، تا لذت آنچه را كه تو را براى آن مىخوانم و تلخى و اندوه چيزى را كه از آن به تو پناه مىآورم حس كنم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) خدايا! تو مىدانى كه چه چيزى امر دنيا و آخرتم را اصلاح مىكند، پس به حاجتهايم به ديدهى مهر و رحمت بنگر.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و آن هنگام كه در شكر و سپاسگزارى از تو براى نعمتهايى كه در آسايش و سختى و صحت و بيمارى به من عطا فرمودهاى تقصير و كوتاهى نمايم، حق شناسى را روزى من كن تا شادى رضايت و طمأنينه و آرامش خود را در اداى وظيفه و واجباتم براى تو در حال ترس و امان و خشنودى و خشم، دريابم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و سلامت سينهام را از بيمارى حسد، روزيم كن تا به هيچ احدى از مخلوقات تو، بر نعمتى كه از روى فضل و كرم خويش به آنها بخشيدهاى حسادت نورزم، و تا آن كه هيچ نعمتى از نعمتهايت را در دين يا در دنيا، در عافيت و تندرستى، يا در تقوا و پرهيزگارى، در گشايش يا در آسايش، بر هيچ يك از مخلوقاتت مشاهده نكنم، مگر اين كه بهتر از آن را به عنايت تو و از جانب تو آرزو نمايم، اى خداى بىهمتا و بىشريك.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) خدايا! بر محمد و آل او درود فرست و به من خوددارى از خطاها و گناهان و پرهيز و دورى از لغزشها، در دنيا و آخرت، در حال خشنودى و خشم روزى كن، آنچنان كه در هر يك از آن دو حالت كه بر من وارد مىشود حالم يكسان باشد، و در طاعت تو بكوشم و دربارهى دوستان و دشمنان، رضاى تو را بر غير رضا و طاعت تو انتخاب كنم، و ترجيح دهم تا دشمن من از ظلم و جور من در امان باشد، و دوست من نيز از ميل و انحطاط هواى نفس من مأيوس گردد.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) و مرا از كسانى قرار ده كه تو را در حال خوشى و آسايش آنچنان از روى خلوص و اخلاص مىخوانند كه درماندگان و مخلصان مىخوانند، به راستى كه تو ستوده و بزرگوار مىباشى.