وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
نيايش آن حضرت در هنگام سختى
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) خدايا، مرا در اصلاح نفس خويش به كارى فرمان دادهاى كه خود در انجام دادن آن از من تواناترى، و قدرت تو بر آن كار و بر من، از قدرت من افزونتر است. پس مرا چنان نيرويى ده كه با آن به كارى مشغول شوم كه تو را از من خشنود مى سازد، و خشنودى خود را در حال تندرستى (نه در گرفتارى و سختى) از من بخواه.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) خدايا، مرا طاقت رنج نباشد، و بر بلا شكيبايى نتوانم، و تاب تحمل درويشى ندارم. پس روزىام را از من مگير و مرا به آفريدگانت وامگذار. تو خود حاجتم را برآور و خود مرا كفايت كن.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) به چشم رحمت خود نگاهم كن و در همهى كارها مرا مدد فرما، كه اگر مرا به خود واگذارى، در كار خود فرو مانم و به آنچه مصلحت من در آن است نپردازم، و اگر به آفريدگانت مرا واگذارى، چهرهى خويش درهم كشند، و اگر مرا به نزديكانم حوالت دهى، نااميدم سازند، و اگر چيزى بخشند، اندك و بىخير باشد و بسيار بر من منت نهند و مرا سرزنشها كنند.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) پس خدايا، به فضل خود مرا توانگر ساز، و به عظمت خود مرا بلند مرتبه گردان، و به توانمند خود مرا گشادهدستى عنايت كن، و با آنچه نزد توست، بىنيازم فرما.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا از بند حسد رهايى بخش، و از گناهان در پناه آور، و از حرامها بپرهيزان، و مرا بر آنچه نافرمانى توست گستاخ مفرما، و خواهشم را به سوى خود گردان، و مرا به آنچه از تو به من مىرسد دلخوش ساز، و به آنچه روزىام كردهاى و آنچه به من بخشيدهاى و آن نعمت كه ارزانىام داشتهاى، بركت ده، و مرا در هر حالى، در امان دار، و از نافرمانى نگاه دار، و از چشم بد بپوشان، و از دست دشمنان دور ساز، و در پناه خويش آور و ايمن گردان.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و توفيقم ده كه هر چه را بر من لازم گرداندهاى و در پيوند با خودت يا آفريدگانت بر من واجب كردهاى، به جاى آورم، اگرچه تنم از انجام دادن آن ناتوان باشد و نيرويم به سستى گرايد و وسع من بدان نرسد و مال و دارايىام تحمل آن نتواند؛ خواه آن وظيفه را به ياد داشته باشم يا فراموشم شده باشد.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) اى پروردگار من، آن وظيفه را تو بر عهدهام گذاشتهاى و من به اختيار خود از آن غفلت ورزيدهام، اينك تو آن را، از جانب من، از بخشش بىپايان و احسان فراوان خويش ادا فرما، كه تو بس بىنياز و بخشندهاى، تا چيزى از آن بر گردن من باقى نماند كه بخواهى در روز ديدارت- اى پروردگار من- به جاى آن از نيكىهاى من بكاهى يا بر بدىهايم بيفزايى.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا به كارى برانگيز كه در راه تو براى آخرت خود بدان پردازم، تا آنجا كه صدق آن رغبت را در دل خويش احساس كنم و زهدورزى در كار دنيا خلق و خوى من گردد و از سر اشتياق به نيكىها مبادرت ورزم و از روى هراس از بدىها بپرهيزم، و مرا چنان روشنايى ده كه با آن در ميان مردم راه بسپرم و در تاريكىها به راه راست روم و تيرگى شك و شبهه را بزدايم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و ترس اندوه عذاب و شوق پاداش موعود را روزىام كن، تا لذت چيزى را كه تو را براى آن مىخوانم، و غصهى چيزى را كه از آن به تو پناه مىبرم، دريابم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) خدايا، تو خود مىدانى كه سامان كار اين جهان من در چيست. پس با مهربانى بزرگ خود به خواستههاى من توجه فرما.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و چون از شكر نعمتهايى كه در آسودگى و سختى و تندرستى و بيمارى به من عطا كردهاى، كوتاهى ورزم، حق را روزى من فرما تا در هنگامههاى بيم و امنيت و خرسندى و خشم و زيان و سود، حقيقت خشنودى و آرامش جان خود را در عمل به آنچه در برابر تو وظيفهى من است، بدانم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و سينهى مرا از رشك و حسد تهى گردان، تا بر هيچ يك از بندگانت، به سبب احسان تو به ايشان، حسد نبرم؛ آنگونه كه اگر ببينم به يكى از بندگان خود در كار دين و دنيا و تندرستى و پرهيزگارى و توانگرى و آسودگى، نعمتى دادهاى، من نيز از تو و به يارى تو براى خود برتر از آن را آروز كنم؛ اى آن كه يكتا و بىهمتايى.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا در اين جهان و آن جهان، در حال خشنودى و خشم براى من يكسان باشد، و از تو فرمانبردارى كنم، و خشنودى تو در حق دوستان و دشمنان را بر خشم و خشنودى خويش ترجيح دهم؛ آنگونه كه دشمنم از جور من در امان ماند و دوستم از هواخواهى ناحق من نااميد شود.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) و مرا از كسانى قرار ده كه هنگام آسودگى، تو را مخلصانه مىخوانند؛ آنسان كه بيچارگانت هنگام درماندگى، آرى، تو ستوده و بزرگوارى.