وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
از دعاهاى امام عليهالسلام است هنگام سختى رنج و كارهاى دشوار
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) خدايا، مرا به اصلاح نفسم فرمان دادهاى و خود به اصلاحش بيش از من يارايى و بر آن و بر من بيش از خودم توانايى، پس آنچه خشنودىات را در پى دارد عطايم گردان، و آنچه خرسنديت را به دنبال دارد در حال عافيتم از من بستان.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) بار خدايا، ديگر نه طاقتى بر رنج و محنت دارم، و نه صبرى در بلا و شدت، و نه توانى براى تحمل فقر و فلاكت، پس روزىام را از من دريغ مدار و مرا در ميان بندگانت وامگذار، تنها تو خود حاجتم روا ساز و كفايتم به عهده گير.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) در همه امور نظرى به سوى من كن و نگهى به سود من، كه بى گمان اگر مرا با نفسم تنها گذارى از دستش به ستوه آيم و در خير و صلاحش فرومانم، خدايا، اگر مرا به مردمان واگذارى روى بر من ترش كنند، و اگر دست به دامن خويشانم سازى محرومم نمايند، و اگر هم بخششى كنند بى خير باشد و كم مقدار و بر من منت گذارند بى شمار و سرزنشم كنند بسيار.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) پس تو خود اى خداى كريم بىنيازم فرماى و به عظمتت بلندمرتبهام نماى، و با ثروتت دستم بگشاى و با دارايىات كفايتم فرماى.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) بار خدايا، بر محمد و خاندانش و مرا از حسد ورزيدن برهان و از گناهان بازگردان و از ارتكاب حرام به سوى ديگران، و جرأت انجام گناه از من بستان، چنانم كن كه هوايم سوى تو آيد و رضايم به دادههاى تو باشد، در آنچه دادهايم و عطا و احسانم نمودهاى بركت ده و مرا در هر حال محفوظ و زير چتر حراست خويش نه از دشمنانم پنهانم ساز و در پناه حمايت خود گذار.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) پروردگارا، بر محمد و خاندانش درود فرست مرا به گزاردن آنچه فرمانم دادهاى موفق دار، خواه آن فرمان براى خودت باشد يا براى كسى از خلقت بود، هر چند جسمم در به جاى آوردنش ناتوان و نيرويم در انجامش كم توان باشد، قدرتم به آن نرسد و مال و سرمايهام كافى نباشد، چه يادم باشد و چه از يادش برده باشم.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) و تو اى خدايم آن را در شمار آوردهاى با آن كه من فراموشش كردهام، پس تو خود با اين بى شمارى رحمتت و بسيارى دارايىات آن را به جاى من ادا فرماى؛ كه تو هم توانگرى و هم كريم تا چيزى بر گردن من باقى نماند كه با آن بخواهى از حسناتم بكاهى يا بر گناهانم در قيامت اى خدايم بيفزايى.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا چنان كن كه شيداى بندگىات براى رستگارى آخرتم باشم تا با قلبم راستى آن را هم اينك دريابم و در دنيا زهد و پارسايى را بر همه چيز برتر دانم و آن را پيشه خود سازم و كارهاى نيك را با شور و شوق به جا آورم و از روى بيم و هراس از گناهكاى در امان مانم، خدايا، به من نورى عطا نمانم كه در پرتوش در ميان مردم رهسپار و در تاريكىها راه خود يابم و از شك و شبهه با آن چاره جويم و برهم.
خداوندا، بر محمد و خاندانش درود فرست مرا ترس اندوه كيفرت و شوق ثواب آخرت روزى ده تا از هم اينك لذت حصول آنچه تو را برايش مىخوانم بچشم، و اندوه آمدن آنچه كه از آن به تو پناه مىبرم دريابم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) بار خدايا، تو خود آنچه را كه امر دنيا و آخرتم به سامان آورد مىدانى پس حاجاتم برآور.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست، و بدان هنگام كه در گزاردن سپاس به آستانت در برابر نعمتهايى كه آسايش و سختى، سلامت و بيمارى ارزانيم داشتهاى كوتاهى كنم تو خود حق شناسى روزيم ساز تا در نهادم نسيم رضا و آرامش را با اداى وظيفهام در همه پيشامدها در حالت بيم و آسودگى، خشنودى و خشم، سود و زيان بيابم.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) خدايا، بر محمد و خاندانش درود فرست و سينهام را از حسد سالم دار تا به احسانت به هيچ يك از مردمان رشك نبرم، و هرگز نعمتى از نعمات دنيوى يا اخروى، سلامت و تقوا گشايش و آسايش در كسى نبينم جز آن كه برتر از آن را براى خود از تو و به دست تو خواهم كه تويى تنها يكتاى بى همتا.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) خداوندا، بر محمد و خاندانش درود فرست، و پرهيز از گناهان را روزيم نما، دورى از لغزشها را در دنيا و آخرت در حال خرسندى و خشم نصيبم فرما، تا هر دو حال به نزدم يكسان باشد و پيوسته در كار بندگىات باشم و خشنودى تو را درباره دوستان و دشمنانم بر خوشايند و فرمانبرى ديگر ترجيح دهم تا دشمنم از ستم و جورم ايمن باشد، و دوستم از هوس و لغزشم از حق مأيوس گردد.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) مرا از كسانى گردان كه تو را در حال رفاه با همان اخلاص خوانند كه درماندگان مخلص به گاه درماندگى خوانند، كه تويى خداى ستوده و بزرگوار.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14)