وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
دعاى آن حضرت- كه درود بر او باد- هنگام رسيدن سختى و رنج و دشوار شدن كارها
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) بار خدايا، تو مرا دربارهى (اصلاح) نفس من به كارى امر فرمودهاى كه خود به انجام آن از من تواناترى. و توانايى تو بر من بيشتر از توانايى من است، پس مرا به چيزى كه تو را از من خشنود مىگرداند وادار كن و رضاى خود را در حال عافيت و تندرستى (نه در حال گرفتارى) از من طلب نما.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) بار خدايا، مرا طاقت بر رنج و در گرفتارى و بلا شكيبايى و بر درويشى قدرت نباشد، پس از من روزىام را مگير، و مرا به خلق خود وامگذار، بلكه به تنهايى، خواستهام را برآور و خود بىنيازم كن، و كارساز من باش.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) و به چشم محبت به من نگاه كن و در همهى كارهايم صلاح مرا مورد عنايت قرار ده. زيرا اگر مرا به خود واگذارى، از انجام آن كارها ناتوان گردم و آنچه مصلحت من در آن است انجام ندهم و اگر مرا به خلق خويش واگذارى با روى گرفته و درهم به من نگرند و اگر مرا به خويشانم واگذارى نوميدم گردانند و اگر ببخشند كم و ناگوار بخشند و بر من منت فراوان نهند و نكوهش بسيار نمايند.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) پس خداوندا، به احسان و بخشش خود بىنيازم گردان و به بزرگى خويش بلند مرتبهام فرما و به توانگرى ات گشاده دستم گردان و به آنچه نزد توست (از ديگران) بىنيازم نما.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) بار خدايا، درود فرست بر محمد و آل او، و مرا از رشك بردن رهايى ده، و از گناهان بازم دار، و از حرامها پرهيزگارم فرما، و بر نافرمانىها دليرم مگردان و خواهش مرا به آنچه نزد توست متوجه نما و خشنودىام را در آنچه از جانب تو به من مىرسد قرار ده و در آنچه روزىام كردهاى و آنچه عطا فرمودهاى و آنچه احسان نمودهاى بركت ده و آن سان كن كه در حفظ و حمايت تو و از ديد بدخواهان پنهان و در پناه و امان تو باشم.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) بار خدايا، درود فرست بر محمد آل او، و مرا به انجام آنچه كه در جهتى از جهات براى خود يا براى آفريدهاى از آفريدگانت بر من لازم و واجب گردانيدهاى توفيق ده، و اگر چه بدنم را به جا آوردنش را ناتوان باشد و نيرويم از آن سستى گيرد و توانايىام به آن نرسد و دارايى و سرمايهام كفايت آن نكند، خواه آن را به ياد داشته يا فراموش كرده باشم.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) خداوندا، آن تكليفى كه تو آن را بر من مقرر كردهاى و من آن را از روى سهلانگارى به جا نياوردهام، پس به سبب عطاى بزرگ و بسيارى رحمت خويش آن را از جانب من فروگذار، زيرا تو توانگر بخشندهاى، تا روزى كه رحمت تو را ببينم (روز قيامت) چيزى (تكليفى) بر من نماند كه بخواهى به آن از نيكىهايم بكاهى، يا بر بدىهايم به سبب آن چند برابر بيفزايىاى خداى من.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست و براى آخرتم رغبت و مواظبت در عمل براى تو را روزىام فرما. تا از روى راستى آن را در قلب خود احساس كنم تا اين كه بدين وسيله، بىرغبتى در دنيايم بر من چيره شود، و نيكىها را با شوق و ميل به جا آورم و از بيم كيفر و خوف، از بدىها ايمن باشم و نورى به من ببخش كه با آن در ميان مردم راه بروم (زندگى نمايم) و در تاريكىها (ى گمراهى) راه (راست را) بيابم و از شك و دودلى و شبهات وارهم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست و ترس از اندوه كيفر و شوق پاداش (روز قيامت) را كه وعده دادهاى روزىام گردان تا در (اين دنيا نيز) خوشى چيزى (بهشتى) را كه تو را براى رسيدن به آن مىخوانم و اندوه چيزى (دوزخى) را كه از آن به تو پناه مىبرم دريابم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) بار خدايا، تو آنچه را كه صلاح كار دنيا و آخرت من است مىدانى، پس به درخواستهاى من توجه فرموده، و به مهربانىات آن را برآورده كن.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست و اعتراف كوتاهى در سپاسگزارى تو به آنچه در آسايش و سختى و تندرستى و بيمارى به من عطا فرمودهاى روزىام گردان تا معنويت و آرامش دل خود را در انجام آنچه واجب است (تسليم اوامر و اعتقاد به نيكى آنچه مقدر نمودهاى) هنگام ترس و ايمنى، خشنودى و خشم و زيان و سود در آنچه پيش آيد به خوبى لمس كنم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست و سينهام را از حسد و رشك بردن بر ديگران تهى گردان تا به هيچ يك از آفريدگانت بر چيزى از احسانت كه عنايت كردهاى رشك نبرم و چون نعمتى از نعمتهايت را در دين يا دنيا يا تندرستى يا تقوا يا گشايش و يا آسايش، در خلق تو بينم بهتر از آن را تنها به وسيلهى تو و از جانب تو كه شريك ندارى براى خود آرزو نمايم (و زوال آن را از ديگران در دل نخواهم).
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) بار خدايا، درود فرست بر محمد و آل او، و نگهدارى از خطاها و بازداشتن از لغزشها را در دنيا و آخرت و در حالت خشنودى و خشم روزىام فرما تا آنچه از آنها به من رو مىآورد براى من يكسان باشد و در تمام آنها مطيع و بندهى تو باشم و دربارهى دوستان و دشمنان تو خشم و خشنودىات را بر غير خشم و خشنودى تو برگزينم تا دشمنم از ستم من (بر اثر دشمنى) آسوده و دوستم از تأثير ميل و هواى نفسم بر من (بر اثر دوستى) نوميد گردد.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) خداوندا، مرا از كسانى قرار ده كه هنگام خوشى از روى اخلاص تو را مىخوانند آنگونه كه درماندگان از سر اخلاص تو را به هنگام بىچارگى مىخوانند كه تو ستوده و بزرگى.