وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
دعا در رفع گرفتارى و فروبستگى كارها
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) بار الها! همانا تو مرا به كارى واداشتهاى كه تو خود بيشتر از من بر آن سيطره دارى و توانايى تو بر آن كار و بر خود من بيشتر از توان من است، پس از امكانات نفس من آن را به من ببخش كه مايهى خشنودى تو مىگردد و از نفس من در عين عافيت آن بستان كه مايهى رضاى تو باشد.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) بار خدايا! مرا تاب تلاش نمانده و شكيبايى در بلا و قدرت در تنگدستى نيست، پس مباد آنكه روزيم را از من بازگيرى و مرا سربار بر ديگر آفريدههايت كنى، بلكه تو خود به تنهايى نيازم را بر آورده فرما و كارم را بر عهده گير و به سويم نگر
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) و به همهى كارهايم مستقيما نظر افكن، چرا كه اگر تو مرا به خود واگذارى از برآوردن آن ناتوان باشم و جانب مصلحت را در آن بر پا ندارم و هر آينه اگر مرا به خلق خود وانهى بر من روى ترش سازند و اگر مرا زير چتر خويشانم قرار دهى محرومم گردانند، و چون عطا كنند، عطايى اندك و تنك مايه دهند و بر من منتى بسيار و نكوهشى فراوان بار كنند.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) پس، اى خدا! تو را به فزون بخشيت سوگند كه مرا بىنياز فرما و تو را به بزرگيت كه آب به جويم باز آر و دست و بالم را باز فرما و به توانگرى خويش مرا بسنده باش!
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و مرا از رشگ پاك ساز و از گناهان باز دار و از ارتكاب محارم پرهيز بخش و در مبادرت به گناهان مرا دلير مفرما و دلم را در هواى خود به پرواز در آور تا بر هر چه از تو مىرسد خرسند گردم و در آنچه روزيم مىبخشى بركت عطا كن و نيز در هر چه بر من ارزانى مىدارى همان كن و مرا در همگى حالاتم محفوظ و در كنف حفظ و حمايت و در پناه و در زينهار خويش مستور و ممنوع قرار ده!
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و مرا به انجام هر طاعتى كه بر من فرض كردهاى يا مرا در ارتباط با آفريدههايت در انجام آن ملزم فرمودهاى توفيق ده،
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) هر چند در انجامش بدن من اظهار ناتوانى كند و نيرو و توان من در مبادرت بدان كوتاهى ورزد يا وضع مالى من فراخى آن تحمل نكند يا دستم بدان نرسد، خواه آن وظيفه را در ياد داشته يا به دست فراموشى سپرده باشم. پس آن را به عطاى گرانقدر و رحمت و فراوانى آنچه در نزد توست ادا فرما چرا كه تو فراخ بخش كريمى، تا چيزى از آن بر گردن من باقى نماند تا اراده فرمايى كه در روز ديدارت پروردگارا از نيكيهاى من بكاهى يا بر بديهايم بيفزايى.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و مرا آن رغبت بخش تا كار ترا براى آخرتم به انجام رسانم تا آنجا كه صدق اين معنا را در دل خويش احساس كنم و بىميلى در كار دنياى من بر من چيره گردد و باز تا آنجا كه با شوق تمام مبادرت به كارهاى نيك كنم و از كارهاى بد به سبب ترس از كيفر ايمن مانم و مرا نورى ببخش كه در پرتو آن در ميان مردم راه نوردم و در تاريكيها هدايت يابم و از بركت روشنى آن از هر چه ترديد و شبهه است برهم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و ترس اندوه عذاب و شوق وعدهى ثواب را روزى من گردان تا لذت آنچه براى آن تو را مىخوانم و غصهى آنچه را كه از آن به تو پناه مىبرم دريابم.
اى خداى من! تو آنچه را كه مايهى اصلاح كار دنياى من و آخرت من است نيك مىدانى، پس از سر مهر به بر آوردن نيازهايم عنايت ورز. بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و ترس غم عذاب و اشتياق وعدهى ثواب را روزى من گردان تا لذت آنچه كه ترا براى آن مىخوانم و غم آنچه را كه از آن به تو پناه مىبرم نيك دريابم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) بار خدايا! مسلما تو آنچه را كه مايهى صلاح كار دنيا و آخرت من است نيك مىدانى پس از سر مهر نيازهاى مرا برآور!
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و آنگاه كه در شكرانهى تو كوتاهى مىورزم و در حال آسودگى و سختى و تندرستى و بيمارى در آنچه به من كرم فرمودهاى از در قصور در مىآيم، اعتراف به حقيقت را بر من ارزانى دار تا در هنگام بيم و امن و خشنودى و خشم و زيان و سود، جوهر خشنودى و اطمينان خاطر را در رابطه با تو نيك احساس كنم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و سينهى مرا از رشگ تهى فرما، به گونهاى كه بر هيچيك از بندگانت كه دربارهى آنها احسان كردهاى حسد نبرم، تا آنجا كه چون ببينم كه به يكى از بندگانت در دين و دنيا و تندرستى و پرهيز و غنا و رفاه نعمتى دادهاى، من نيز از تو و به يارى تو آرزوى برتر از آن را كنم، اى خداى بىشريك بىهمال!
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و به من خويشتندارى از خطايا و پرهيز از لغزشها چه در حالت خشنودى و خشم، در دنيا و آخرت، روزى فرما به گونهاى كه در برابر آنچه از آنان، چه دشمن و چه دوست، بر من وارد مىآيد حال يكسان داشته باشم، و چنان گرم طاعت تو باشم كه خشنودى ترا بر هر چه جز آن است ترجيح دهم، به قسمى كه دشمن از ظلم و جور من در امان ماند و دوست من از تمايل بىجا و انحطاط هوسناكانهى من نوميد گردد،
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) و مرا از زمرهى كسانى قرار ده كه تو را با اخلاص تمام در حين رفاه چون نيك دلان درمانده با دعا ياد مىكنند، آرى تويى ستوده صفات بزرگوار.