وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
چاره سازا، سختى و تنگى دست و پايم بسته، تو گرهى مشكلم بگشا و چارهى كار كن
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) پاك آفرينا، تو مرا در اصلاح نفس خويش فرمان به كارى دادهاى كه در انجام آن از من تواناترى، و قدرت تو و ضعف من در اجرايش عيان باشد. پس آن چيزى بر من ببخشاى كه تو را خشنود گرداند، و در عافيت و سلامت، رضاى خويش از من بجوى.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) غفور و وهابا، مرا در رنج و درد، قدرتى، و در مشكلات و معضلات شكيبى، و در فقر و بينوائى، يارى و توانائى نيست. پس در رزق خويش بر من مبند، و به خلق بخيل مسپار، و خود حاجتم اجابت فرما و كارم آسان ساز.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) جليل و جبارا، روى لطف و نعمت خويش به سوى من آر، و در كارم نظر انداز، زيرا اگر مرا به حال خود واگذارى، از انجام خيرها درماندهام و به مصلحت خويش نپردازم. اگر هم، مرا به خلق خويش واگذارى، آنان روى بر من ترش كنند، و اگر مرا به بستگان و وابستگانم واگذارى، نوميدم سازند. اگر هم چيزى بخشند، ناگوار بخشند، و بر من منت بسيار گذارند و مرا بسى به باد ملامت و سرزنش گيرند.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) پس اى قادر متعال، به احسان خويش، بىنيازم ساز، و به بزرگى خود، ارج و قدرم رفيع و بلند بدار. به قدرت تو، توانگر گردم، و با نعمت تو از ديگران بىنياز باشم.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
محتاج نوازا، مرا از بند رشك و حسد برهان، از گناه دور بدار، و از حرام و ناپسند بركنارم كن. چنان نشوم كه در عصيانگرى و نافرمانى بىپروا گردم، بلكه چنان كن كه خواستم، خواست تو باشد و راضى به رضاى تو باشم. بر رزق من و احسانى كه به من مىكنى بيفزاى. مرا در هر شرايطى از بدى و گناه ايمن دار، تا در پناه تو ايمن مانم.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
بنده نوازا، مرا توفيق بده كه در آنچه بر من فرض داشتهاى و مرا در انجام آن فرمان دادهاى، كوشا باشم. هر چند كه جسمم از انجام آن ناتوان و بضاعتم در سرمايه دادن ناچيز، و حافظهام از آن غافل باشد. با اين همه مرا به انجام آن وظايف موفق بگردان.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) زيرا كه، اى قادر متعال، تكليف آنها را بر من واجب داشتهاى، هر چند كه از روى سهو، در اجراى آن سعى نكردهام. تو نيز از روى فضل بىمنتها و رحمت بىانتهاى خويش مرا به گناه اين سهو و سهل پندارى كيفر مكن. زيرا تو آن قادر بخشندهاى، اى خداى بزرگ، و چنان كن كه روز ديدار تو واجبى بر من بىعمل نمانده باشد كه به سبب آن از كردار نيكويم كاسته شود، يا بر بديهايم افزوده گردد.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
پاك آفرينا، روزى آخرتم را رغبت به اطاعت و كوشش در عمل تقدير فرما، تا با رضاى دل در بندگى تو بكوشم، و دل از دنيا برگيرم، و در عمل خير اهتمام كنم، و بيمناك چشم از گناه فروپوشم و از سرانجام آن ايمن مانم.
محتاج نوازا، تو چنان فروغ ايمانى در من فروزان ساز تا به يارى آن ميان مردم ظاهر شوم، و به كمك آن از تيرگيها بگذرم، و ترديد و دو دلى برايم آشكار نشود.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
روزى آخرتم را با ترس از گناهان دنيائى و تمايل به نيكوكارى كه ثمرهاش جزاى روز رستاخيز است- و تو به ما وعده دادهاى- همراه بساز. مرا به وصال آنچه تو مرا به سوى آن مىخوانى و دورى اندوه و درد آنچه تو مرا از آزارش ايمن مىدهى، نائل گردان.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) آفريدگارا، تو صلاح كار دين و دنياى مرا مىدانى، پس دعاى مرا اجابت كن، زيرا كه تو بر من بسى مهربانى.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
حاجت پذيرا، روزى مرا در اعتراف من به حق و راستى، و آن زمان كه در بندگيت كوتاه مىآيم و به خاطر نعمت عافيتى كه در هنگام درد و بيمارى به من مىبخشى، همراه ساز. تا در بيم و ترس و خشم و خشنودى و سود و زيان و آنچه همراه با خواست و رضاى تو براى من پيش آيد، دلم آرام گيرد.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
مهربانا، سينهام از حقد و حسد و كينه و نفرت تهى دار، تا بر هيچ يك از بندگانت و بر آنچه از روى كرم به آنان بخشيدهاى حسد نبرم. چشمم به افسوس بر نعمتى نيفتد. و بر بركت عافيتى، و گشايش آسايشى كه تو، به آنان بخشيدهاى، حسد نبرم مگر اينكه برتر و بهتر از آنها را من از تو- كه بىشريك و بىهمتائى- براى خود بخواهم.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
كردگارا، روزى مرا، در اجتناب از لغزشها، در هر حال- چه خشنودى و چه خشم- در دنيا و آخرت، تقدير فرما. تا بر آنچه برايم پيش مىآيد برايم يكسان باشد، و در عبادت و اطاعتت همچنان بكوشم. مبادا كه رضاى تو را در ناسپاسى دوستان بينم، و موجبى شود كه دشمن از ستم خويش آسوده خاطر، و دوستم مرا متوجه هوى و هوس ببيند و از ايمان و اطاعت نوميد گردد.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) خداوندا، تو مرا جزو كسانى قرار بده كه در خوشى و شادمانى تو را با پاكى دل مىخوانند، درست همانگونه كه عابدان گرفتار در مصيبت و سختى تو را صدا مىزنند. زيرا كه تو ستوده شده بزرگوارى.