وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
دعاء در شدت و عسرت امور زندگى
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) پروردگارا تو مرا مكلف ساختى بر تهذيب نفس خود و امر كردهاى به چيزى كه در سلطه قدرت تو مىباشد، تو بر هدايت من توانائى و نفوذ تو در من بيش از قوت و قدرت من است. خدايا آنچه سبب خشنودى تو مىشود به من عطا كن و توفيق طاعت و عبادت ببخش كه با عافيت رضايت تو جلب كنم.
الهى مرا به بلا و عنا مبتلا مگردان و مرا در عافيتدار تا آنچه رضاى تو است از من برآيد،
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) بارالها طاقت سختى كشيدن ندارم و تحمل رنج و صبر در من نيست خداوندا تو بندگان خود را به بلا و معصيت مبتلا مىسازى تا آنها را امتحان كنى مرا به اين امور سخت امتحان مفرما كه توانائى ندارم خدايا نيروى تحمل فقر و طاقت محروم ماندن از رزق را ندارم مرا به خلق خود وامگذار بكله تو خود حوائج مرا برآور و كفايت امور مرا در قدرت ولايت خود گير.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) در هر حال مرا فراموش مكن و در جميع امور نظر لطف و محبت و تفضل خود را از من باز مدار خدايا صلاح كار من ببين و در هر كار تدبير آن كه كن صلاح است. اما اگر باز گذارى مرا، تسلط به نفس خود ندارم و از انجام كار خود عاجز هستم و نسبت به مصلحت خود عاجز و نادان هستم خدايا نمىدانم صلاح كار من در چه چيز است و اگر هم بدانم قدرت بر اجراى آن را ندارم. اگر وامگذارى مرا به خلق خود، بر من ترشروئى و بدخوئىكنند و اگر ملجا و پناه مرا خويشاوندان من قرار دهى مرا محروم مىكنند و بخشش آنان به من اندك و با منت و سختى است و با آن بخشش نكوهشكنند مرا،
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) اى خداى محبوب من، به فضل خود مرا بىنياز كن و به بزرگى خود بگير و به توسعه خزائن بىحساب خود معيشت مرا وسعت ده و كار مرا نيكو گردان و از آنچه كه به من مىبخشى كارهاى مرا كفايت كن.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) خدايا رحمت فرست بر محمد و آل محمد (ص) و مرا از حسد بازدار و از گناهان مصوندار و از حرام پرهيزكار گردان تا فرمانبر تو باشم تمايل مرا بر آنچه تو دارى بگردان و خشنودى مرا از آنچه خير و صلاح است قرار بده، مرا از آنچه روزى كردهاى و به آنچه عطا كردهاى و به آنچه انعام فرمودهاى بركت ده، خدايا مرا در همه احوال نگاهدار و از بليات و آفات مصوندار و از عذاب زينهار ده
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) و رحمت بر محمد و آل محمد (ص) فرست. خدايا هر چه بر من لازم است به من ببخش و آنچه تكليف فرمودى با آنكه تن رنجور من استطاعت بجاى آوردن آن تكاليف را نداشته باشد توفيق اداى آن مرحمت كن. خدايا تن من ضعيف قدرت من ناتوان مال من اندك و با اين ضعف بنيه جانى و مالى استطاعت انجام وظايف خود را ندارم مگر تو توفيق دهى، و نيرو بخشى و حمايت كنى و از خزائن غيب خويش ببخشى.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) خدايا اگر من ياد داشته باشم يا فراموش كرده باشم آنچه كه مرتكب شدهام تو در نامه عمل من ثبت و ضبط فرمودى من در نفس خود غافل شدهام، تو مرا نيرو ببخش كه بر وظايف خود قيام كنم مرا ببخش و از خزائن رحمت خود كه تمام شدنى نيست بر من عطيهاى فرست كه تو كريمى و بخشش تو در مقابل عوض و غرض نيست. خدايا باقى نگذار بر من چيزى از حقوق مردم و فرايض خود كه به آن تقاص كنم از كارهائى كه حسنات و نيكوئىهاى اعمال مرا از بين مىبرد و نامه اعمال مرا سياه مىكند. براى من پيش نياور تا روزى كه تو را ملاقات كنم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل محمد (ص) و روزى كن مرا در رغبت و شوق خود در عمل نيكو براى آخرت. الهى آنقدر شوق خود در دل من قرار ده كه از دل خود طنين رغبت و صدق علقه تو را بشنوم دل مرا به محبت خود پر كن كه از دنيا بىرغبت و از روى شوق وظايف خود را انجام دهم و از قوت پرهيز از ترس و خوف در امان باشم.
خدايا از علم و يقين نورى به قلب من بتاب تا در ظلمات زندگى روشنائى بينم و با شعله هدايت تو از حيرت و شكوك بيرون آيم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل محمد (ص) خدايا مرا از ترس و تهديد خود بترسان و از وعيد عذاب خود بيمناك ساز و به شوق ثواب موعود مشتاق گردان و به نعمتهائى كه وعده فرمودهاى برسان تا آنچه مىخوانم بفهمم و لذت يابم و از غم و اندوه زينهار مىجويم و پناه به تو مىبرم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) بار خدايا تو مىدانى چه اسحلهاى صلاح كار من است در دنيا و آخرت به كار من رسيدگى كن و حاجات مرا برآور.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل محمد (ص).
خدايا مرا به حق و حقيقت بدار كه در هر حال از قصور و تشكر آسانى دشوارى، تندرستى، بيمارى بر حق باشم و به سوى حق روم تا آنكه راحت خشنودى و آرامش و يقين را از نفس خود ببينم و آنچه واجب است براى تو انجام دهم. در هر حال و حادثهاى خوف يا يمنى، رضا يا سخط، ضرر يا نفع خشنود باشم و در جان خود خوشى و آسودگى و رضامندى و يقين يابم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل محمد (ص).
خدايا از فضل خود نصيبم كن تا دل از حسد پاك دارم و بر هر كه از خلق خود نعمت بخشيدى حسد نبرم، و هر نعمتى كه به ديگران ارزانى داشتى مانند دين، عافيت دنيا، تقوى، فراخى رزق، آسانى امور براى خود بهتر و نيكوتر از آن را اميد داشته باشم، يعنى مايوس نباشم، كه از آن نعمتها به من ارزانى دارى و مرا از غم حسد برهانى، الهى اميد من به تو مىباشد و از تو استقامت مىجويم كه تو تنها و بىشريكى.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) خدايا رحمت فرست بر محمد و آل محمد (ص).
خدايا مرا چنان بدار كه از خطايا مصون باشم، و از لغزشها در امر دنيا و آخرت احتياط كنم و حال خشم و خشنودى در من يكسان باشد. بر طاعت تو قيام كنم و خشنودى تو را برگزينم و از آنچه سخط تو در آن است، برحذر باشم و حق دوست و دشمن را ادا كنم كه دشمن از بيداد و جور من در امان باشد و دوست به مهر و محبت من اميدوار گردد، هوى و هوس را از من بگردان و دوستى را در من ايجاد فرما.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) خدايا مرا در زمره مخلصين قرار ده و در حال سعه و فراخى معيشت در حال دعا بدار، خدايا تو محمودى و مستحق ستايشى، تو بزرگوارى و تو را به بزرگى ياد مىكنند. تو واسع العطايايى كه بخشش تو همه را فرا گرفته است.
در قدرت حق نظاره كردن چه خوش است
وز مردم بد كناره كردن چه خوش است
هر دل كه در او مهر الهى نبود
آن دل به هزار پاره كردن چه خوش است