وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ
از دعاهاى آن حضرت عليهالسلام، هنگام سختى، و مشقت، و فروبستگى كارها
﴿1﴾
اللَّهُمَّ إِنَّكَ كَلَّفْتَنِي مِنْ نَفْسِي مَا أَنْتَ أَمْلَكُ بِهِ مِنِّي ، وَ قُدْرَتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِي ، فَأَعْطِنِي مِنْ نَفْسِي مَا يُرْضِيكَ عَنِّي ، وَ خُذْ لِنَفْسِكَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِي فِي عَافِيَةٍ .
(1) بار خدايا! مرا دربارهى اصلاح نفسم به كارى مكلف ساختهاى كه خود بر انجام آن تواناترى، و توانائى تو بر آن و بر من بيشتر از توانائى من است، پس كار را به نفسم عطا فرما كه موجب خشنودى تو از من گردد، و رضايت و خشنودى خود را در حال عافيت و تندرستى نفسم از من دريافت نما.
﴿2﴾
اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِي بِالْجَهْدِ ، وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَى الْبَلَاءِ ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْفَقْرِ ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَيَّ رِزْقِي ، وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى خَلْقِكَ ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِي ، وَ تَوَلَّ كِفَايَتِي .
(2) بار خدايا! من طاقت رنج و گرفتارى را ندارم، و بر مصيبت و بلا صبر و شكيبايى ندارم، و بر فقر و تنگدستى هيچ گونه قوه و قدرتى در خود نمىيابم، پس رزق و روزيم را از من منع نفرما، و مرا به بندگانت وا مگذار، بلكه خودت حاجت مرا برآورده فرما، و متولى امورم باش.
﴿3﴾
وَ انْظُرْ إِلَيَّ وَ انْظُرْ لِي فِي جَمِيعِ أُمُورِي ، فَإِنَّكَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى نَفْسِي عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِيهِ مَصْلَحَتُهَا ، وَ إِنْ وَكَلْتَنِي إِلَى خَلْقِكَ تَجَهَّمُونِي ، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِي إِلَى قَرَابَتِي حَرَمُونِي ، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِيلًا نَكِداً ، وَ مَنُّوا عَلَيَّ طَويِلاً ، وَ ذَمُّوا كَثيِراً .
(3) به سوى من نظرى داشته باش، و در همهى امورم توجه و نظر داشته باش، زيرا اگر مرا به حال خودم واگذارى از انجام همه كارها ناتوان گردم و آنچه مصلحت من در آن است انجام ندهم، و اگر مرا به بندگانت واگذارى با ترشرويى به من نگرند، و اگر مرا به خويشانم واگذارى مرا از همه چيز محروم سازند، و اگر هم چيزى به من ببخشند بسيار كم و ناگوار بخشند، و بر من منت فراوان نهند و نكوهش و مذمت بسيار كنند.
﴿4﴾
فَبِفَضْلِكَ ، اللَّهُمَّ ، فَأَغْنِنِي ، وَ بِعَظَمَتِكَ فَانْعَشْنِي ، وَ بِسَعَتِكَ ، فَابْسُطْ يَدِي ، وَ بِمَا عِنْدَكَ فَاكْفِنِي.
(4) بار خدايا! پس به فضل و كرم خود مرا بىنياز گردان، و به عظمت و بزرگى خود مرا سربلند فرما، و با توانگرى خود دستم را بگشا، و به آنچه نزد تو است مرا كفايت فرما.
﴿5﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ خَلِّصْنِي مِنَ الْحَسَدِ ، وَ احْصُرْنِي عَنِ الذُّنُوبِ ، وَ وَرِّعْنِي عَنِ الَْمحَارِمِ ، وَ لَا تُجَرِّئْنِي عَلَى الْمَعَاصِي ، وَ اجْعَلْ هَوَايَ عِنْدَكَ ، وَ رِضَايَ فِيما يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكَ ، وَ بَارِكْ لِي فِيما رَزَقْتَنِي وَ فِيما خَوَّلْتَنِي وَ فِيما أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ ، وَ اجْعَلْنِي فِي كُلِّ حَالَاتِي مَحْفُوظاً مَكْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً .
(5) بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست، و مرا از حسادت رهائى ده، و از گناهانم باز دار، و از حرام مرا پرهيز دار، و جرأت بر معصيت را به من مده، و ميل و خواهشم را به سوى خود و رضا و خشنوديم را در آنچه از جانب تو به من مى رسد قرار ده، و در آنچه روزيم قرار دادهاى و در آنچه عطا فرمودهاى، و در آنچه انعام نمودهاى بركت عنايت فرما، و مرا در هر حال محفوظ، محروس، مستور، ممنوع، پناه داده شده و زينهار شده قرار ده.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اقْضِ عَنِّي كُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِيهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَيَّ لَكَ فِي وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِكَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِكَ بَدَنِي ، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِي ، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِي ، وَ لَمْ يَسَعْهُ مَالِي وَ لَا ذَاتُ يَدِي ، ذَكَرْتُهُ أَوْ نَسِيتُهُ .
(6) بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست، و مرا به انجام آنچه در جهتى از جهات براى خود يا براى آفريدهاى از آفريدگانت بر من لازم و واجب گردانيدهاى توفيق ده اگر چه بدنم از انجام آنها ضعيف گردد، و توانم از آن سست شود، و نيرويم به انجام آن نرسد، و سرمايهام گنجايش آن را نداشته باشد، خواه آن را به ياد داشته و يا فراموش كرده باشم.
﴿7﴾
هُوَ ، يَا رَبِّ ، مِمَّا قَدْ أَحْصَيْتَهُ عَلَيَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِي ، فَأَدِّهِ عَنِّي مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ وَ كَثِيرِ مَا عِنْدَكَ ، فَإِنَّكَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ ، حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَيَّ شَيْءٌ مِنْهُ تُرِيدُ أَنْ تُقَاصَّنِي بِهِ مِنْ حَسَنَاتِي ، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَيِّئَاتِي يَوْمَ أَلْقَاكَ يَا رَبِّ .
(7) اى پروردگار من، آن تكليفى از تكاليفى است كه تو آن را به حساب من نوشتهاى و من از آن غفلت ورزيدهام، پس به بزرگى عطاى خود و رحمت بسيارى كه نزد تو است آن را از جانب من ادا فرما، زيرا تو هم توانگرى و هم كريم، تا اى پروردگار من چيزى بر عهدهى من باقى نماند كه بخواهى در روزى كه تو را ملاقات مىكنم از من تقاص كنى، و از حسنات و نيكىهايم بكاهى، و يا بر بديهايم بيفزايى.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي ، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً ، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً ، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ ، وَ أَسْتَضِيءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ
(8) بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست، ميل و رغبت براى تو و براى آخرتم را روزيم فرما، تا صدق و راستى آن عمل را در قلبم بشناسم، و تا اين كه زهد و پارسايى در دنيا بر من غالب آيد، و تا اين كه حسنات و نيكىها را با شوثق انجام دهم، و از بديها از ترس و خوف ايمن گردم، و نورى به من عنايت فرما كه با آن در بين مردم راه بروم، و در تاريكىها و گمراهىها هدايت شوم، و به وسيله آن نور از شك و شبهات در دل طلب نور و روشنايى نمايم.
﴿9﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي خَوْفَ غَمِّ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوكَ لَهُ ، وَ كَأْبَةَ مَا أَسْتَجيِرُ بِكَ مِنْهُ
(9) بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست، و ترس از كيفر عذاب و شوق به وعده پاداش را روزيم گردان تا لذت آنچه را كه تو از براى آن مىخوانم و اندوه آنچه را كه از آن به تو پناه مىبرم دريابم.
﴿10﴾
اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا يُصْلِحُنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي فَكُنْ بِحَوَائِجِي حَفِيّاً .
(10) بار خدايا! آنچه كه مصلحت دنيا و آخرت من است تو مىدانى، پس به درخواستهاى من با مهربانى توجه نما.
﴿11﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ ارْزُقْنِي الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِيرِي فِي الشُّكْرِ لَكَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فِي الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِي رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِينَةَ النَّفْسِ مِنِّي بِمَا يَجِبُ لَكَ فِيما يَحْدُثُ فِي حَالِ الْخَوْفِ وَ الْاَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ .
(11) بار خدايا! بر محمد و آل او دورد فرست، و حق شكرگزارى را هنگام كوتاهى من در سپاسگزارى تو نسبت به نعمتهايى كه به من چه در حال آسايش و سختى و سلامتى و بيمارى من عنايت نمودهاى روزى فرما، تا در نفس خودم در حال خوف و ايمنى، و رضا و خشم و زيان و سود در آنچه حادث مىشود رايحهى خشنودى و آرامش دل نسبت به آنچه از ناحيهى تو بر من واجب شده بشناسم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِكَ ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِكَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فِي دِينٍ أَوْ دُنْيَا أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِي أَفْضَلَ ذَلِكَ بِكَ وَ مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَريِكَ لَكَ .
(12) بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست، و سلامت قلب از حسادت را روزيم فرما، تا به هيچ يك از بندگانت نسبت به فضل و احسانى كه به او عنايت كردهاى حسادت نورزم، و تا اين كه نعمتى از نعمتهايت را در دين يا دنيا يا سلامتى يا پرهيزكارى يا گشايش يا آسايش نبينم جز آن كه بهتر از آن را به وسيلهى تو از جانب تو كه هيچ شريك و مانند ندارى براى خود آرزو نمايم.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَايَا ، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِي الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ فِي حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ ، حَتَّى أَكُونَ بِمَا يَرِدُ عَلَيَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ ، عَامِلًا بِطَاعَتِكَ ، مُؤْثِراً لِرِضَاكَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِي الْأَوْلِيَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ ، حَتَّى يَأْمَنَ عَدُوِّي مِنْ ظُلْمِي وَ جَوْرِي ، وَ يَاْيَسَ وَلِيِّي مِنْ مَيْلِي وَ انْحِطَاطِ هَوَايَ
(13) بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست، تحفظ و نگهدارى از خطاها، و پاسدارى از لغزشها در دنيا و آخرت در حال خشنودى و غضب روزيم فرما، تا آنچه از خشنودى و غضب بر من وارد گردند در نزد من يكسان و برابر باشد و تا اين كه عامل به طاعت و بندگى تو باشم، رضا و خشنوديت را در مورد دوستان و دشمنانت بر غير طاعت و رضايت برگزينم، و تا اين كه دشمن از ظلم و جور من ايمن و دوستم از ميل و انحطاط هواى من نوميد گردد.
﴿14﴾
وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَدْعُوكَ مُخْلِصاً فِي الرَّخَاءِ دُعَاءَ الُْمخْلِصِينَ الْمُضْطَرِّينَ لَكَ فِي الدُّعَاءِ ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ .
(14) و مرا از كسانى قرار ده كه تو را هنگام آسايش از روى اخلاص مىخوانند مانند كسانى كه از روى اخلاص هنگام اضطرار و بيچارگى تو را مىخوانند، تو هم حميد و ستودهاى و هم مجيد و بزرگ.