دعای 37 ( دعا در اعتراف به ناتوانی از شکر ) ترجمه عباس عزيزی

(1) بار خداوندا، هيچ كس به پايه‌اى از مراحل شكر تو نمى‌رسد، مگر اين كه از احسان تو چندين برابر او فراهم مى‌آيد كه بار ديگر او را ملزم به سپاس تو مى‌كند.

(2) و به هيچ درجه‌اى از درجات طاعتت نايل نمى‌شود هر چند تلاش فراوان كند مگر اين كه به سبب فضل و كرمت در انجام حق بندگى ناتوان مى‌ماند.

(3) سپاس گزارترين بندگانت، از شكر تو عاجز است و عابدترين آنان در مورد اطاعت تو تقصير كار.

(4) هيچ كس به جهت استحقاق و شايستگى‌اش مستحق مغفرت تو نيست تا به جهت سزاوارى‌اش از او راضى و خشنود گردى.

(5) پس هر كس را كه بيامرزى از احسان توست و از هر كس كه خشنود گردى، در اثر تفضل توست.

(6) خداوندا، سپاس اندك بندگان را پاداش بسيار و در برابر اطاعت اندك مزد و ثواب فراوان عنايت مى‌كنى، تا آن جا كه گويا شكرگزارى بندگانت كه بدان سبب پاداششان را واجب ساخته‌اى و جزايشان را عظيم ساخته‌اى امرى است كه آنان توان امتناع از اين سپاس را دارند و قدرت امتناع به دست آنان است، نه تو، لذا به آنان پاداش عنايت كرده‌اى يا اين كه گويى سبب آن شكر به دست تو نبوده و لذا آنان را جزا داده‌اى. (ولى همه مى‌دانيم كه چنين نيست.)

(7) بلكه- اى خداى من- بيش از آن كه آنان قدرت عبادت تو را داشته باشند تو مالك امر آنان بوده‌اى و پيش از آن كه در راه اطاعت تو اقدام كنند مزد و ثوابشان را آماده و شمارش كرده‌اى. و اين بدان جهت است كه روش تو انعام و عادت تو احسان و راه و طريقه‌ى تو عفو و بخشش است.

(8) به همين جهت است كه همه‌ى آفريدگان معترفند كه هر كس را عقوبت كنى ظالم و ستمكار نيستى، و همه شاهد و گواهند كه هر كس را تو عافيت دهى بر او تفضل و احسان كرده‌اى و همه‌ى افراد درباره‌ى خويش نسبت به آنچه از جانب تو مستوجب شده‌اند به تقصير خود معترفند.

(9) حقيقت اين است اگر شيطان آنان را از اطاعت تو نمى‌فريفت، هيچ كس تو را عصيان نمى‌كرد و اگر او باطل را براى آنان حق جلوه نمى‌داد هيچ كس از راه تو به بيراهه نمى‌رفت.

(10) پس منزهى تو كه كرم و بزرگوارى تو در معامله با كسى كه اطاعت و يا عصيانت كرده. بسيار روشن و آشكار است. تو از شخص مطيع در برابر آنچه خود برايش فراهم ساخته‌اى تشكر كرده و پاداش مى‌دهى و عاصى و گناهكار را (نسبت به كيفر او) كه شتاب در بازخواستش در اختيار توست مهلت مى‌بخشى.

(11) و به هر دو گروه چيزى را عطا كرده‌اى كه مستوجب آن نيستنند و بر هر كدام از اين دو انعام و تفضلى فرموده‌اى كه عملشان از نيل به آن قاصر است.

(12) خداوندا، اگر مى‌خواستى مطيع را در برابر عملش با اين كه خود وسايلش را فراهم كرده‌اى اجر و پاداش دهى، بيم آن بود كه ثواب تو را از دست بدهد و نعمت تو از او زايل گردد، بلكه تو با لطف و كرمت او را در برابر مدتى كوتاه و فانى، مدتى طولانى و جاودانى پاداش بخشيده، در برابر مدت نزديك و گذرا پاداش مستمر و دايم عنايت كرده‌اى.

(13) سپس مطالبه‌ى عوض و بها نكرده‌اى در برابر رزقى كه از تو خورده تا قدرت بر اطاعتت پيدا كرده و در محاسبه‌ى به كارگيرى ابزارى كه با استعمال آنها به مغفرت تو راه يافته، سخت نگرفتى كه اگر چنين مى‌كردى يكسره حاصل دسترنج او و نتيجه‌ى تمام تلاش‌هايش در برابر كوچك‌ترين نعمت‌ها و عطاياى تو از دست مى‌رفت و سرانجام خود در پيشگاه تو مرهون ديگر نعمت‌هايت مى‌ماند. او كى و چه وقت مى‌تواند مستحق دريافت چيزى از ثواب تو گردد؟ مطمئنا هيچ زمانى پيش نخواهد آمد.

(14) آرى- اى خداى من- اين است حال كسى كه بخواهد تو را اطاعت كند و راه عبادت تو را بپويد اما به آن كه امر و فرمانت را عصيان كرده و نهى تو را مرتكب شده، و انتقامش عجله و شتاب نكرده‌اى، باشد كه حالش دگرگون گردد و از معصيت تو روى برتابد و حال انابه و بازگشت به طاعتت را بازيابد. در صورتى كه او در همان اولين لحظه‌اى كه تصميم نافرمانى تو را گرفت، استحقاق هر كيفرى را كه براى همه بندگانت فراهم كرده‌اى يافته است.

(15) و هر عذابى را كه از او به تأخير انداخته‌اى و هر نقمت و عقابى را كه از او بازداشته‌اى، ترك حق خود و رضايت دادن به كمتر از آنچه استحقاق توست.

(16) خداوندا، چه كسى كريم‌تر و بزرگوارتر از تو و چه كس بدبخت‌تر از آنى است كه در راه مخالفت تو هلاك گردد؟نه، هيچ كس از تو گرامى‌تر و از او بدبخت‌تر نيست. بار خداوندا، تو بالاتر از آنى كه جز به احسان توصيف شوى و كريم‌تر از آنى كه جز به جهت عدالت، كسى از تو خوف و ترسى به دل راه دهد. هرگز بيم ظلم و جور از تو نسبت به كسى كه عصيانت نموده نمى‌رود و هيچ گاه خوف از فراموشى ثواب كسى كه رضايت تو را به دست آورده در خلق راه نمى‌يابد. پس درود فرست بر محمد و آلش، و آرزوى مرا برآورده ساز و هدايتت را چندان برابر بيفزاى كه به وسيله‌ى آن به توفيق در كار خود دست يابم كه تو بخشنده‌ى كريمى.