دعای 37 ( دعا در اعتراف به ناتوانی از شکر ) ترجمه سید علیرضا جعفری

(1) خدايا! هيچ كس در شكرگزارى تو به حد و نهايتى نمى‌رسد، مگر اين كه احسان (مجدد) تو او را به شكرگزارى ديگرى وامى‌دارد.

(2) و در مورد طاعت تو به جايى نمى‌رسد- هر چند بكوشد- مگر اين كه نسبت به آنچه تو مستحق آنى به خاطر فضل و احسانت، باز مقصر و ناتوان خواهد بود.

(3) پس شكرگزارترين بندگان تو باز هم نسبت به شكرگزارى تو عاجز خواهد ماند، و عابدترين ايشان نيز از طاعت و فرمان بردارى از تو مقصر.

(4) آمرزش هيچ كس به خاطر استحقاق او، و نيز رضايت از هيچ كس به خاطر درخواست او، بر تو لازم و ضرورى نمى‌باشد.

(5) پس هر كس را بيامرزى، از احسان توست و از هر كس كه راضى شوى از فضل توست.

(6) شكرگزارى‌هاى اندك را كه مى‌پذيرى، شكرگزارى و حق شناسى مى‌كنى. و در برابر فرمان بردارى اندك پاداش مى‌دهى، تا آن حد كه گويى شكرگزارى بندگانت كه پاداش دادن به آن‌ها را لازم دانسته‌اى و بدان خاطر اجرشان را بزرگ ساخته‌اى امرى است كه خود مى‌توانستند به آن توفيق يابند و تو تنها پاداش داده‌اى نه بيشتر، و گويا سبب اين شكرگزارى از ناحيه‌ى تو نبوده است و تو فقط به آن‌ها اجر داده‌اى نه بيشتر. (نه، چنين نيست.)

(7) بلكه اى خداى من! تو مالك امر و كارشان بوده‌اى پيش از آن كه ايشان مالك عبادت و اطاعت تو گردند و تو پيش از اين كه به طاعت و فرمان بردارى تو اقدام كنند ثواب و مزدشان را فراهم كرده بودى و اين از آن روى است كه سنت و روش تو اعطاى فضل و عادت تو نيكى كردن و راه تو عفو و گذشت مى‌باشد.

(8) پس همه‌ى مخلوقات معترف هستند كه تو نسبت به كسى كه عقوبتش مى‌كنى ظالم نيستى و همه شاهد و گواهند كه تو كسى را كه بخشيده‌اى از روى فضل و بزرگوارى بوده و همگان اقرار مى‌كنند كه كوتاهى كرده‌اند و آنچه تو سزاوار آن بوده‌اى را بجاى نياورده‌اند.

(9) پس اگر شيطان ايشان را از طاعت و فرمان بردارى تو نمى‌فريفت هيچ معصيت كارى تو را معصيت نمى‌كرد و اگر شيطان، باطل را در نظرشان به گونه‌ى حق جلوه نمى‌داد هيچ فرد گمراهى از راه تو گمراه نمى‌گشت.

(10) پس تو پاك و منزهى چه واضح و آشكار است كرم و بزرگوارى تو در معامله با كسى كه تو را فرمان بردارى كرده يا عصيان نموده: از شخص مطيع و فرمان بردار شكرگزارى مى‌كنى در برابر آنچه خود برايش فراهم آورده‌اى. و در حق گناهكار و معصيت پيشه با آنكه مى‌توانى در عقوبتش تعجيل كنى، مهلت مى‌دهى.

(11) به هر يك از آن دو چيزى عطا كرده‌اى كه مستحق آن نبوده، و به آن دو چيزى تفضل نموده‌اى كه عمل آن‌ها كمتر از آن بوده است.

(12) و اگر شخص مطيع را بر آنچه تو او را بر آن گماشته‌اى جزا مى‌دادى بيم آن مى‌رفت كه ثواب و مزد تو را از دست بدهد و نعمت تو از وى برداشته شود و ليكن تو با كرم و بزرگوارى خويش او را به مدت طولانى و هميشگى پاداش دادى در برابر (اعمال ناچيز او در) مدت كوتاه و فانى و هم چنين او را با نتايج طولانى و باقى اخروى پاداش دادى در برابر اهداف نزديك و زوال‌پذير دنيا.

(13) سپس در برابر آن رزق و روزى كه خورده بود، تا بدان وسيله بر طاعت و فرمان بردارى تو قوت و توان گيرد با او معامله به مثل نكردى، و با او درباره‌ى ابزار و آلاتى كه آن‌ها را سبب رسيدن به آمرزش تو قرار داده، مناقشه و سخت‌گيرى ننمودى. كه اگر با او چنان مى‌كردى، تمام آنچه برايش زحمت كشيده و تلاش كرده، در برابر كوچك‌ترين نعمت و عطاى تو به حساب نمى‌آمد و نابود مى‌گشت. و در برابر تو نسبت به ساير نعمت‌ها بدهكار مى‌شد و در گرو مى‌ماند. پس چه زمانى چنين بنده‌اى مستحق چيزى از ثواب و مزد توست؟ نه، هرگز.

(14) اى خداى من! اين حال كسى است كه از اطاعت تو را پيشه كرده و راه و سرنوشت كسى است كه براى تو تعبد ورزيده و بندگى كرده است و اما آن كس كه امر تو را عصيان نموده و موارد نهى تو را مرتكب گشته، پس در عذاب خويش تعجيل نفرمودى تا بلكه از حال عصيان به توبه و انابه روى آورد و راه فرمان بردارى تو را پيش گيرد و حال آن كه او در همان ابتدايى كه به عصيان تو اهتمام ورزيد، مستحق تمام عقوبت‌هايى بود كه براى تمام مخلوقات فراهم نموده‌اى.

(15) پس همه‌ى عذاب‌هايى كه براى او به تأخير انداخته‌اى، و همه‌ى آن قهر و غضب‌هاى عذاب كردن و عقوبت نمودن كه در تحقق آن كندى كرده‌اى حقى براى توست كه البته آن را وانهاده‌اى و به كمتر از آنچه مستحقش بوده‌اى رضايت داده‌اى.

(16) پس كيست-اى خداى من!- كه از تو بزرگوارتر باشد؟ و چه كسى شقى‌تر و بدبخت‌تر است از كسى كه به سبب مخالفت با تو به هلاكت افتاد؟ نه! چه كسى؟ پس تو والاتر و برتر از آنى كه به وصف درآيى مگر به احسان و نيكى كردن و بزرگوارتر از آنى كه كسى از تو خوف داشته باشد، مگر به سبب عدل تو. ترسى نيست كه تو به كسى كه معصيت و عصيان نموده، ظلم كنى و ترس وانهادن ثواب و پاداش كسى كه تو را راضى كرده، در كار نيست. پس بر محمد و آل او درود فرست و آرزوى مرا برآور و از هدايتت چندان بر من بيفزا كه توفيق در كار خويش پيدا كنم؛ كه تو نعمت بخش بزرگوارى.