دعای 37 ( دعا در اعتراف به ناتوانی از شکر ) ترجمه محمد علی مجاهدی

(1) بارالها! (چگونه) بنده‌اى (از بندگان تو از عهده‌ى شر نعمت‌هايت برون آيد كه) هنوز حق شكر (يكى از نعمت‌هاى تو را)- چنان كه بايد و شايد- ادا نكرده كه احسان ديگر تو شكر ديگرى را بر او واجب مى‌سازد؟

(2) و هر چه در طاعت و بندگى تو بكوشد باز هم (حق بندگى تو را به جاى نياورده) از عهده‌ى اداى آن چه سزاوار عظمت و بزرگى توست، بر نخواهد آمد.

(3) بنابراين، شاكرترين بندگانت از سپاس تو در مى‌ماند و عابدترين آنان در اداى (مراتب) طاعت و بندگى تو دچار كوتاهى (از روى عجز و ناتوانى) است.

(4) هيچ بنده‌اى (از بندگانت) در خور آمرزش و تو نيست و سزاوار خشنودى توست.

(5) پس (اى خداوند مهربان!) هر كه را كه بيامرزى از رحمت (بيكرانه‌ى) تو و از هر كس خشنود گردى از فضل (بى نهايت) توست.

(6) (تو آن خداوند رحيمى كه چنان) سپاس ناچيز و مقبول (بندگان خود) را پاداش فراوان و طاعت اندك آنان را جزاى بسيار مى‌دهى، كه انگار بدون مشيت (و توفيق تو) از عهده شكرى كه بر آنان واجب ساخته‌اى- و صواب و پاداششان را افزون كرده‌اى- بر مى‌آمدند! و يا مى‌توانستند از سپاس تو خود دارى كنند! و گويا توفيق اين شكر و سپاس از جانب تو نبوده و بندگان تو (بدون عنايت تو) خود قادر به اداى شكر و سپاس تو بوده‌اند! و از اين روى به آنان پاداش مى‌دهى!.

(7) در صورتى كه- اى خداى من!- پيش از آن كه به عبادت تو برخيزند، اختيار آنان به دست تو بوده و قبل از آن كه به طاعت تو روى آورند، (موجبات) ثواب آنان را فراهم آورده‌اى، چرا كه سنت (خداوندى) تو: عطا و فضل، و عادت تو: كرم و احسان، و روش تو: عفو و گذشت است؛

(8) و از اين روى، همه‌ى آفريدگان تو (بر اين باورند و) اعتراف مى‌كنند كه اگر عقابشان كنى بر آنان ستم روانداشته‌اى، و همه گواهى مى‌دهند كه اگر از گناهشان درگذرى آنان را به (رحمت و) و بزرگوارى خود نواخته‌اى و همه اقرار مى‌كنند كه از انجام آنچه (طاعت و سپاس و عبادتى كه) درخور (خداوندى و عظمت) توست كوتاهى ورزيده‌اند؛

(9) و اگر فريب شيطان نبود كسى نافرمانى تو نمى‌كرد و به معصيت آلوده نمى‌شد، اگر همو باطل را (در چشم مردم) به صورت حق جلوه نمى‌داد، كسى از راه (مستيقم) تو سر بر نمى‌تابيد و گمراه نمى‌گرديد.

(10) اى خداوند پاك و منزه! كرم و بزرگوارى تو در حق مطيعان و عاصيان (درگاهت) بسيار روشن است چرا كه فرمانبران را به خاطر عملى- كه خود توفيق انجام آن را داده‌اى- پاداش، و گناهكاران را نيز (براى توبه و بازگشت) مهلت مى‌دهى با آن كه مى‌توانى در كيفرشان شتاب كنى.

(11) (بارالها!) به هر يك از مطيعان و عاصيان نعمت عطا كرده‌اى كه در خور آن نيستند و به هر يك از سر تفضل و بزرگوارى عنايتى كرده‌اى كه (پاداش) عمل آنان از كمتر است؛

(12) و اگر پاداش عمل اهل طاعت را- كه توفيقش از جانب توست- به اندازه‌ى عطا مى‌كردى چه بسا كه سزاوار (اين مقدار) ثواب نبودند- و نعمت تو نيز از. ميان مى‌رفت ولى تو (اى خداوند مهربان!) از روى كرم و بزرگوارى ذاتى خود در برابر عملى كه در مدت كوتاه و گذراى (دنياى) فانى داشته، پاداشى هميشگى و دراز مدت (در عالم آخرت) در نظر گرفته‌اى، و در ازاى كردار زودگذر و فانى، اجرى جاودانه و طولانى به وى ارزانى داشته‌اى؛

(13) و سپس آن چه از (سفره‌ى) روزى (مقدر) تو استفاده كرده تا بر طاعت و بندگى نيرو و توانايى يافته به حساب نياوردى و تاوانى هم براى او در نظر نگرفتى و در مورد اسبابى كه براى رسيدن به عفو و آمرزش تو فراهم آورده است، ايرادى نگرفتى، اگر اين عوامل را به حساب او مى‌گذاشتى (و در برابر آن‌ها طاعت و عبادت از او مى‌طلبيدى) تمامى زحمات او بر باد مى‌رفت و همه‌ى تالاش‌هاى او ارزش كوچكترين نعمت تو را نداشت و در مورد ديگر نعمتهاى تو مديون و وام دار تو بود، در اين صورت (آيا) ديگر جاى ثوابى براى او باقى مى‌ماند و سزاوار اجر و پاداش تو بود؟ هرگز! هرگز چنين اتفاقى رخ نمى‌داد.

(14) بارالها! اين حال كسى است كه فرمانبر تو بود و سر طاعت و بندگى تو را داشت و (تو در حق او لطف‌ها كردى كه نمونه‌هاى از آن بيان شد)، اما در مورد انسان معصيت كار هم- كه امر تو را ناديده گرفته و نهى تو را مرتكب شده- در انتقام و كيفر دادن و خدمت تو گزيند، (همان بنده‌ى گنهكارى) كه در اولين نافرمانى خو سزاوار مكافات‌هايى بود كه براى تمامى آفريدگانت در نظر گرفته‌اى،

(15) بنابراين تمامى كيفرهايى كه (انسان گناهكار در خور آن بود و تو آن‌ها را از سر لطف و مرحمت) به تأخير انداخته‌اى و هر مكافاتى كه از او بازداشته‌اى،حق مسلم تو بود كه از آن در گذشته‌اى و به كمتر از حقى كه مقام خداوندى تو اقتضا مى‌كند، راضى و خشنود گشته‌اى.

(16) پس- اى خدا ى من!- كريم‌تر از تو كيست و بدبخت‌تر از بنده‌اى كه به خاطر نافرمانى تو خود را در معرض نابودى قرار داده است؟! نه! مسلما هيچ كس (روسياه‌تر از او نيست)، (يا الهى!) تو برتر و والاتر از آنى كه تو را جز به صفت نيكى و احسان بستايند و نيز كريم‌تر از آنى كه جز به عدالت از تو بهراسند، از ستم تو در حق كسى كه معصيت تو مى‌كند، باكى نيست و از چشم پوشى تو در مورد پاداش كسى كه (با اعمال پسنديده‌ى خود) تو را خشنود ساخته ترسى نه چرا كه تو نه بر كسى ستم مى‌كنى و نه از پاداش كسى كه در خور آن است خوددارى مى‌كنى پس بر محمد و آل او درود فرست و آرزوى مرا برآور و هدايت خويش را در حق من (آن قدر) زياده كن كه به سبب آن در كار خويش موفق باشم، كه تو خداوند بخشنده و كريمى.