اخلاق خوبان، ص: 109
|
با دو عقل از بس بلاها وارهی |
پای خود بر اوج گردون ها نهی «1» |
|
و البته راز رستن از بلاها و نيز گام بر اوج هستی نهادن از آنروست كه آدمی با عقل خود به انبيا می رسد، و از طريق انبيا به خداوند خواهد رسيد.
از اين رو بايد پذيرفت كه روی كردن به عقل به وصال حقل منتهی می شود، و آنچه به وصال حق منتهی می شود، البته عبادت است، لذا امام صادق عليه السلام در منقبت و فضايل ابوذر غفاری فرمود:
«2»
بيشترين طاعت و عبادت ابوذر تفكر و تعقل و انديشه بود.
يعنی نخست تامل می كرد و می انديشيد و آنگاه گام بر می داشت. و هرگز تحت تاثير خطوط و احزاب، و جوهای زودگذر قرار نمی گرفت، و يا با مقاله ای و يا نشر شايعه ای راه را گم نمی كرد.
ولی تفكر تنها عبادتی نبود كه ابوذر بيشترين اهتمام را به آن می ورزيد، بلكه اعتبار و عبرت يافتن از هر چيز نيز طاعت و عبادتی ديگر بود، كه بيشترين وقت ابوذر را به خود معطوف می داشت.
برای ابوذر همه چيز آموزنده بود، و از همه چيز می آموخت.
او اگر می ديد كه تمام اجزاء گوسفندی به كار می آيد در فكر فرو می رفت، و تامل می كرد، و با خود می گفت: اگر آنچه از من بروز و ظهور می كند، بی منفعت باشد، از حيوانی كمتر خواهم بود.
و همين عبرت ها و آموخته ها و درس ها بود كه برای وی سازنده می نمود، و شخصيت جاودانه ابوذر را می ساخت، و وی را رشد و اعتلا می داد.
و ديگران نيز اگر همين راه را پيش گيرند، پيش می روند، و صالح و
______________________________ (1) مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 1426.
(2) الخصال، 42.
