اخلاق خوبان، ص: 108

و همينجا فضيلت و شكوه عقل، نمايانتر و آفتابی تر می شود، زيرا كه نور است، و بافضيلت تر از نور چيزی نيست. و اساساً چيزی نيست كه در پرتو نور پديد نيامده باشد. و در حقيقت همه چيز ريزه خوار سفره نور است.

و بالاترين نورها، نور خداست.

«اللَّه نُور» «1»

و انبيا و اولياء شعاع همان نور می باشند.

«لَقَدْ خَلَقَكُم اللَّه انْوارا» «2»

و عقل نيز شعاعی ديگر است كه در درون وجود آدميان جای دارد.

عقل سايه حق بود حق آفتاب «3» و از اين روست كه بايد پذيرفت كه انبيا و عقل هر كدام حجت بر وجود و حضور خداوند می باشند.

«انَّ لِلَّه حُجَتَين» «4»

بنابراين، می توان گفت كه خداوند برای انسان دو عقل را منظور كرده است، يكی در درون جان، كه البته ناقص و نارساست، و ديگری نيز در فضای بيرونِ از جان، كه كامل و تمام است و آن وجود مبارك انبيا می باشد، و آنچه مسلم است سلامت انسان جز در قرين ساختن اين دو عقل رخ نمی نمايد.

عقل كامل را قرين كن با خرد «5» و با قرين شدن اين دو عقل است كه آدمی، از هر گونه بلا و رنج رهيده خواهد شد.

______________________________
(1) نور/ 35.

(2) زيارت جامعه كبيره.

(3) مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 2112.

(4) تحف العقول، ص 386.

(5) مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بيت 738.