دعای 16 ( دعا برای طلب عفو و بخشش از گناهان و عیوب ) ترجمه علی نقی فيض الاسلام اصفهانی

(1) بار خدايا اى آنكه گناهكاران به سبب رحمت او فرياد رسى مى‌جويند

(2) و اى آنكه بيچارگان به ياد احسان و خوش رفتارى او پناه مى‌برند

(3) و اى آنكه خطاكاران از ترس او سخت مى‌گريند

(4) اى آرام دل هر دور از وطن كه از تنهائى دلگير است، و اى شادى هر اندوهگين دل شكسته‌اى، و اى فرياد رس هر خوار شده‌ى تنها مانده‌اى، و اى مددكار هر نيازمند رانده‌اى‌

(5) تو آنيكه با رحمت و علم هر چيز (كلى و جزئى) را فراگرفته‌اى‌

(6) و تو آنيكه براى هر آفريده شده‌اى در نعمتهاى خود بهره قرار داده‌اى‌

(7) و تو آنيكه بخشش از كيفرش برتر است (حبيب ابن حرث به رسول خدا صلى الله عليه و آله گفت: من مردى هستم بسيار گناهكار، حضرت به او فرمود: اى حبيب به درگاه خدا توبه كن، گفت: توبه مى‌كنم باز هم مرتكب مى‌شوم، فرمود: هر چه گناه كردى توبه كن تا اينكه فرمود: اى حبيب عفو خدا از گناهان تو بيشتر است)

(8) و تو آنيكه رحمت او بر غضبش پيشى مى‌گيرد

(9) و تو آنيكه بخشش او از منع و بازداشتش افزون است‌

(10) و تو آنيكه همه‌ى آفريده شدگان در قدرت او گنجيده‌اند (توانائى او به هر چيز احاطه دارد)

(11) و تو آنيكه به هر كه نعمت داد پاداش نخواست‌

(12) و تو آنيكه در كيفر گناهكاران افراط (تجاوز از حد) نمى‌كند (اگر گفته شود: از اين جمله برمى‌آيد كه كيفر هر گناهكارى به قدر استحقاق او است در صورتى كه كفر و كافر با مرگ او پايان مى‌يابد و كيفر او هميشگى است؟ در پاسخ مى‌گوئيم: كافر اگر هميشه زندگانى مى‌كرد بر كفر باقى بود، پس كيفر هميشگى او براى اعتقادى است كه پايان ندارد)

(13) و من، اى خداى من، بنده‌ى توام كه او را به دعاء امر فرمودى و گفت: لبيك و سعديك يعنى اطاعت مى‌كنم و فرمانت بجا مى‌آورم (لبيك بدون سعديك استعمال مى‌شود، و سعديك بى لبيك استعمال نمى‌شود) اينك منم، اى پروردگار، بنده‌اى كه در پيشگاهت افتاده‌

(14) منم آنكه خطاها پشتش را سنگين كرده، و منم آنكه گناهان عمرش را به سر رسانده (عمر را در گناهان گذرانده) و منم آنكه با نادانى (انديشه نكردن در پايان كار) تو را نافرمانى كرده و حال آنكه تو شايسته‌ى نافرمانى او نبودى‌

(15) آيا تو، اى خداى من، به هر كه تو را بخواند رحم‌كننده‌اى تا در دعا بكوشم؟ يا هر كه را در پيشگاهت گريه كند آمرزنده‌اى تا در گريه بشتابم؟ يا هر كه را كه از خوارى در درگاهت روى خود به خاك مالد بخشنده‌اى؟ يا هر كه را كه با توكل از فقر و بى‌چيزى به تو شكوه كند بى‌نياز كننده‌اى؟

(16) بار خدايا نوميد مكن كسى را كه جز تو بخشنده‌اى نمى‌يابد، و خوار مكن كسى را كه از تو به كسى جز تو بى‌نياز نمى‌گردد

(17) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و از من روى مگردان در حاليكه به تو رو آورده‌ام، و نوميدم مفرما هنگامى كه از تو درخواست نموده‌ام، و اكنون كه در پيشگاهت ايستاده‌ام دست رد بر پيشانيم مزن (مرا نوميد بازمگردان)

(18) تو آنيكه خود را به رحمت وصف فرموده‌اى، بر محمد و آل او درود فرست، و به من رحم كن، و تو آنيكه خود را بخشنده ناميدى مرا ببخش‌

(19) اى خداى من، روان شدن اشكم را از ترست، و نگرانى دلم را از بيم عظمتت، و لرزيدن اندامم را از شكوه و بزرگيت مى‌بينى‌

(20) همه‌ى اينها از شرمندگى از تو است براى بد رفتاريم، و از اين رو صداى تضرع و زاريم به درگاهت گرفته، و زبان راز و نياز با توام كند گرديده است

(21) اى خداى من سپاس تو را است كه چه بسيار عيب مرا پوشاندى، و (نزد مردم) رسوايم نكردى، و چه بسيار گناه مرا پنهان نمودى و (به آن نزد ديگران) معروفم ننمودى، و چه بسا زشتى (گناه) كه بجا آوردم و پرده‌ى مرا ندريدى، و طوق ناپسندى و زشتى آن را بگردنم نيانداختى، و بديهاى آن را بر همسايگانم كه در جستجوى عيبهايم هستند و بر رشگبران نعمتى كه به من داده‌اى آشكار نساختى‌

(22) پس آن همه مهربانيها مرا از دنبال كردن به بدى آنچه تو از من مى‌دانى بازنداشت!!

(23) اى خداى من، كيست به رستگارى خود از من نادانتر و از بهره‌ى خود فراموشكارتر و از اصلاح و سازگار نمودن نفس خود دورتر در حاليكه روزى را كه بر من رسانده‌اى در نافرمانيت كه مرا از آن بازداشتى صرف مى‌كنم؟ و كيست از من در نادرستى فرورونده‌تر و بر اقدام به بدى سختتر هنگامى كه بين دعوت تو (به سعادت و نيكبختى) و دعوت شيطان (به شقاوت و بدبختى) مى‌ايستم پس (با اينكه در پذيرفتن هر يك از آن دو دعوت توانا هستم) دعوت شيطان را نه از روى نابينائى در شناختن او و نه از روى فراموشى (گمراه كردن) او مى‌پذيرم؟

(24) و من در اين هنگام باور دارم كه سرانجام (نتيجه‌ى) دعوت تو بهشت و انجام دعوت او آتش است‌

(25) منزه و پاكى (شگفتا) چه شگفت‌آور است آنچه درباره‌ى خود به آن گواهى مى‌دهم، و كار پنهانى خويش را شمارش مى‌نمايم (آشكار مى‌سازم)

(26) و شگفت‌تر از آن بردبارى تو درباره‌ى من و درنگ تو از زود به كيفر رسانيدن من است، و اين نه براى گرامى بودن من نزد تو است، بلكه براى مدارا و خوشرفتارى و احسان تو است بر من تا از معصيت خشم‌آور تو دست بردارم، و از گناهان خواركننده خود را بازدارم، و براى آنست كه گذشتن از من نزد تو از به كيفر رساندن من خوشايندتر است (زيرا عفو و بخشيدن مقتضى رحمت است و عقوبت و كيفر مقتضى غضب است، و رحمت مقدم بر غضب است)

(27) و من، اى خداى من، گناهانم بيشتر و نشانه‌هايم (كارهايم كه اثرى از آن مانده است) زشتتر و كردارهايم بدتر و بى‌باكيم در نادرستى سختتر و بيداريم هنگام طاعت تو سستر و آگاهى و مراقبتم به تهديد و ترساندن تو از كيفرت كمتر از آنست كه زشتيهاى خود را براى تو بشمارم، يا بر ياد آورى گناهانم توانا باشم‌

(28) و اينكه خود را به اين سخنان سرزنش مى‌نمايم براى طمع در مهربانى تو است كه اصلاح كار گناهكاران به آنست، و براى اميد به رحمت تو است كه رهائى گردن خطاكاران به آنست‌

(29) بار خدايا اين گردن من است كه (اندوه) گناهان آن را باريك كرده، پس بر محمد و آل او درود فرست، و به عفو خود آن را (از كيفرت) آزاد كن، و اين پشت من است كه خطاها آن را سنگين كرده، پس بر محمد و آل او درود فرست، و به انعام خود آن را سبك نما

(30) اى خداى من اگر در پيشگاه تو بگريم تا پلكهاى چشمانم بيافتد، و به آواز بلند بنالم تا صدايم قطع گردد، و در برابر تو بايستم تا پاهايم ورم كند، و براى تو ركوع كنم (خم شوم) تا استخوان پشتم از جا كنده شود، و تو را سجده نمايم (پيشانى به خاك نهم) تا اينكه سياهى (يا كاسه‌ى) چشمهايم پنهان شود (به گودى رود) و همه‌ى عمر خاك زمين بخورم و تا پايان زندگى آب خاكستر آلود بياشامم، و در بين اينها به ذكر تو گويا باشم تا زبانم كند شود، سپس از شرمندگى از تو چشم به اطراف آسمان نياندازم، با اين رفتارها سزاوار از بين بردن گناهى از گناهانم نمى‌گردم‌

(31) و اگر مرا بيامرزى هنگامى كه آمرزش تو را سزاوار گردم، و ببخشى آنگاه كه شايسته‌ى عفو تو شوم پس آن آمرزش و بخشيدن از روى شايستگى من لازم نگشته (بلكه از فضل و احسان تو بوده) زيرا جزاى من از تو در نخستين بار كه تو را معصيت كردم آتش بوده، پس اگر مرا كيفر نمائى درباره‌ى من ستم ننموده‌اى‌

(32) اى خداى من چون (گناهان) مرا به پرده‌ى (عفو) خود پوشاندى و رسوايم نكردى، و با بخشش خود با من خوشرفتارى نمودى و در كيفرم شتاب نكردى، و از فضل و احسان خويش درباره‌ى من بردبارى نمودى و نعمت را از من نگرفتى، و احسانت را به من (به غم و اندوه) تيره نساختى، پس بر بسيارى زارى و سختى فقر و بى‌چيزى و بدى جايگاهم رحم فرما

(33) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و مرا از گناهان نگهدار، و به فرمانبرى بدار، و نيكى بازگشت از گناه را روزى‌ام فرموده به توبه پاكم گردان، و با نگهدارى (خود از گناهان و گرفتاريها) كمكم كن، و با تندرستى سازگارم نما، و شيرينى آمرزش را به من بچشان، و مرا رها شده‌ى عفو و آزاد گرديده‌ى رحمتت گردان، و (در نامه‌ى عمل) ايمنى از خشمت را برايم بنويس، و مرا به آن اكنون (در دنيا) پيش از آينده (آخرت) مژده، ده، مژده‌اى كه آن را بشناسم، و نشانه‌اى در آن به من بنما كه آن را (به خود يا ديگرى) آشكار سازم (مژده و شناساندن نشانه در دنيا آنست كه در خواب بيند آنچه اجابت دعايش به آن محقق مى‌گردد، زيرا روياى صالحه مژده دهنده است، حضرت امام محمد باقر عليه‌السلام در تفسير قول خداى تعالى «س 10 ى 63»: الذين امنوا و كانوا يتقون «ى 64» لهم البشرى فى الحيوه الدنيا و فى الاخره «دوستان خدا آنانند كه ايمان آورده پرهيزكاراند، ايشان را است مژده در زندگى دنيا و در آخرت» فرمود: مژده‌ى در دنيا روياى صالحه است كه مومن آن را براى خود مى‌بيند يا تو براى او مى‌بينى، و در آخرت مژده‌ى به بهشت است، و آن مژده آنست كه فرشتگان ايشان را هنگام بيرون شدن از قبرها و در قيامت مژده مى‌دهند تا به بهشت درآيند، و آنان را در همه‌ى احوال به بهشت مژده مى‌دهند. و گفته‌اند: روياى صالحه موجب بشارت و مژده است، زيرا دليل صفاى قلب و پاكى دل و اتصال نفس به عالم قدس است، و آن آگاهى يافتن بر بعض چيزها است كه در آنجا است، در شرح صحيفه‌ى مرحوم سيد نعمت الله جزائرى «نورالانوار» است: رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‌فرمود: روياى حسنه از مرد آراسته جزئى از چهل و شش جزء نبوت و پيغمبرى است، و روياى صالحه از جانب خدا است، پس هرگاه يكى از شما «در خواب» ببيند آنچه را دوست دارد جز براى دوست خود بيان نكند، و هرگاه روياى ناپسند ديد از سمت چپ سه بار آب دهان اندازد و از شر شيطان و آن رويا به خدا پناه برد و براى كسى بيان ننمايد هرگز به او زيانى نرساند)

(34) زيرا روا ساختن درخواست من در برابر توانائى تو دشوار نيست، و تو را در توانائى و بردباريت به رنج نمى‌افكند، و در برابر بخششهاى بسيارت كه آيات (قرآن) تو بر آن دلالت دارد تو را سنگينى نمى‌دهد، زيرا تو انجام مى‌دهى آنچه مى‌خواهى، و حكم مى‌كنى آنچه اراده مى‌نمائى، چون به هر چيز توانائى.