اخلاق خوبان، ص: 269
از تنور خودپسندی شد بلند |
شعله كردارهای ناپسند |
|
به واقع می توان گفت كه هيچ ناپسندی و پليدی نيست كه ريشه در نخوت و غرور و كبر نداشته باشد. همچنانكه آنچه خوبی و خير در عالم رخ نمايی می كند، ريشه در تواضع و افتادگی و خاكساری داشته و دارد.
و البته بالاترين خاكساری نيز تواضع و افتادگی در برابر كتاب خدا قرآن كريم است.
باری، عالی ترين كرنش و فروتنی تكيه و توجه بر خواست های خداوند و عمل به آيات كتاب خداست.
و مرتبه فروتر آن نيز افتادگی نسبت به خلق خداوند است.
بنابراين انسانِ افتاده كسی است كه تنها خواهش خداوند را به كار می بندد، و از سويی نيز با خلق خدا مهرورزی می كند، حتی اگر ايشان، هم كيش و هم آيين وی نباشند.
اميرالمؤمنين علی عليه السلام می فرمايد: اگر ميان تو و ديگری در دين و آيين اختلاف باشد در برادری و انسانيت كه از يكديگر دور و جدا نيستيد، پس با ايشان نيز برادر باش. چرا كه اگر كسی مسيحی و يا يهودی و يا زرتشتی باشد، باز انسان بوده و از جنس شماست، از اين رو نسبت به كار و زندگی ايشان نيز بايد كارگشا بود.
خوش آن گروه كه مست بيان يكدگرند |
ز جوش فكر، می ارغوانِ يكدگرند |
|
نمی زنند به سنگ شكست گوهر هم |
پی رواج متاع دكان يكدگرند «1» |
|
______________________________ (1) صائب تبريزی.