ترجمه نهج البلاغه، ص: 376

ضرب تازيانه اصلاح نگردند. غمهايی را كه بر تو وارد می گردد با تصميم های قوی بر صبر و استقامت و با حسن يقين از خود دور كن. هر كه راه مستقيم را بگذاشت منحرف شد. همنشين به منزله خويشاوند است.

دوست آن است كه در غيبت انسان نيز دوست باشد. هوای نفس شريك كوردلی است. چه بسا دوری كه از نزديك نزديك تر است، و چه بسا نزديكی كه از دور دورتر است. غريب كسی است كه برای او دوست نيست. آن كه از حق تجاوز كند راه اصلاح بر او تنگ می شود. كسی كه به ارزش خود قناعت ورزد ارزشش برای او پاينده تر است. مطمئن ترين رشته ای كه به آن چنگ زنی رشته ای است كه بين تو و خداوند است.

بی پروای نسبت به تو دشمن توست. گاهی نوميدی دست يافتن است آن گاه طمع موجب هلاكت است. هر عيبی آشكار نمی گردد، و هر فرصتی به چنگ نمی آيد. چه بسا بينا كه راهش را اشتباه كند، و كوردل به رشد و صواب برسد. بدی را به تأخير انداز زيرا كه هرگاه بخواهی می توان به سوی آن شتافت. بريدن از نادان مساوی پيوستن به داناست. آن كه خود را از زمانه ايمن بيند زمانه به او خيانت ورزد، و آن كه زمانه را بزرگ شمارد زمانه او را پست كند. اين نيست كه هر تيراندازی به هدف زند.

هرگاه وضع سلطان دگرگون گردد اوضاع زمانه تغيير كند. پيش از سفر از رفيق سفر، و قبل از خانه از همسايه خانه بپرس. از اينكه سخن خنده آور گويی بپرهيز گرچه آن را از ديگری حكايت كنی.

درباره زنان

از مشورت با زنان اجتناب كن، زيرا رأيشان ضعيف، و عزمشان سست