وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
نيايش او (ع) در فرارسيدن ماه رمضان
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) سپاس خداى را كه ما را راه نمود تا سپاسگوى او باشيم و شايسته آن كرد تا از شكرگزاران احسان او گرديم، تا از اين باب پاداش نيكوكاران به ما عنايت فرمايد
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خداى را كه ما را به تشريف دين پوشاند و به آيين خود اختصاص داد و در راه نيكوكارى روان ساخت، تا در آنها به لطف و احسان او به سوى رضوان وى ره پيماييم. سپاس او راست، سپاسى كه از ما بپذيرد و به آن از ما خرسند گردد
(3) سپاس مر خداى را كه ماه خويش، ماه رمضان، ماه روزه را چنين راهى قرار داد كه پويندهى آن گرديم و به رضاى او دست يابيم و اين ماه، ماه اسلام و ماه طهارت و ماه آمرزش و ماه شب زندهدارى است كه قرآن كه راهنماى مردم و نشانههاى راهنمايى و تفاوت گذار ميان حق و باطل است، در اين ماه نازل گرديد
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) پس خداى تعالى فضيلت اين ماه را بر ديگر ماهها از طريق عنايت عظمت فراوان و حرمت بسيار و برتريهاى آشكار روشن ساخت و براى بزرگ داشتن آن چيزهايى را حرام كرد كه در ديگر ماهها حلال بود و خوردن و آشاميدن را از نظر گراميداشت اين ماه منع فرمود و براى آن وقتى معين معلوم كرد. مشيت خداى عز و جل چنان است كه اجراى آن امور از آن وقت مقرر نه پيشى گيرد نه واپس افتد
(5) سپس چنين اراده فرمود كه يك شب از شبهاى اين ماه بر شبهاى هزار ماه برترى يابد و آن را ليله القدر ناميد. «در آن شب فرشتگان و روح به اذن پروردگار خود براى همهى امور فرود مىآيند. آن شب سلامت كه بركت آن تا سپيدهدمان دائم است»، با هر سرنوشتى كه رقم زده است، بر هر بنده كه او بخواهد فرود مىآيد
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود فرست و شناسايى فضيلت و بزرگداشت حرمت او و خوددارى از امورى را كه در اين ماه بر ما حرام كردهاى به ما الهام كن و ما را يارى ده تا از راه روزه گرفتن در اين ماه خود را از نافرمانى تو باز داريم و توفيق آن ده تا اعضاى بدن را به كارهايى گماريم كه تو را خشنود گرداند، آنسان كه حتى به سخنان بيهوده گوش نسپاريم و بيدرنگ به بازيچههاى هوس چشم ندوزيم
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) چندان كه نه دست به سوى كار ناشايسته فرابريم و نه پاى به سوى امر نابايسته بگذاريم، تا در شكم ما جز چيزى كه حلال كرده باشى نگنجد و زبان ما جز به آنچه تو گفته باشى نگردد و جز در كارى كه به ثواب نزديك باشد رنجى نبريم و جز به كارى كه از عقاب تو ما را بپايد نپردازيم. آنگاه اين همه را از خودنمايى رياكاران و از شهرتاندوزى جاهطلبان پاك فرماى، آنگونه هيچ كس را جز تو در آن كارها شركت ندهيم و جز تو در آنها مرادى نداشته باشيم
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود فرست و ما را در اين ماه به اوقات نمازهاى پنجگانه، با احكام و شرايطى كه نمازها را به آن محدود كردهاى و به واجبات آن كه مقرر داشتهاى و وظايفى كه به آن موظف فرمودهاى و به اوقات و مواضع آن كه قرار دادهاى، بياگاهان
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و ما را در نماز به منزلت و مقام كسانى برسان كه تو را دريافتهاند و اركان آن را نگاه مىدارند و در اوقات معلوم آن را ادا مىكنند، هم آنسان كه بنده و فرستادهى تو- كه درود تو نثار او و خاندان او باد- تشريع فرمود، كه در ركوع و سجود و همهى آداب و درجات عالى فضيلت با طهارتى هر چه تمامتر، چنانكه واجب شده است، با كمال احتياط و درست مطابق سنت و با خشوعى هر چه آشكارتر و رساتر در اوقات مقرر آن را بجاى آوريم
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و در اين ماه به ما توفيق آن ده تا به خويشاوندان خود با نيكى گسترده و پاداش بپيونديم و با همسايگان از راه بخشش و دهش پيمان بنديم و اموال خود را از پيامدهايى كه از حقوق مردم كه در اموال ماست بپيراييم و زكات مال را از آن به در كنيم و به سوى كسانى كه رشتهى دوستى از ما بريدهاند بازگرديم و با كسانى كه بر ما ستم كردهاند انصاف دهيم و با آنان كه دشمن مايند آشتى كنيم، مگر با كسى كه در راه تو و براى خرسندى تو با او دشمن باشيم، زيرا چنين كس دشمنى است كه با او دوستى نتوان ورزيد و از حزبى است كه با آن پاكدل نتوان بود
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) و به ما توفيق ده كه در اين ماه چندان عمل پاكيزه به درگاه تو عرضه كنيم كه ما را به سبب آن از گناهان پاك كنى و در پناه خود نگاهدارى تا مبادرت به عيبها را از سر نگيريم و مسئلت آن داريم اين توفيقات چنان باشد كه طاعت همهى فرشتگان تو كمتر از طاعتهاى گوناگون ما و انواع سببهاى نزديكى به آستان تو باشد
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) بار خدايا، تو را به حق عظمت اين ماه و به حق هر كس كه از آغاز تا پايان آن بندگى تو كرده باشد، خواه فرشتهاى كه او را به خود نزديك گردانده باشى يا پيمبرى كه (او را به رهنمايى بشر) فرستاده، يا بندهاى صالح كه او را برگزيده باشى،
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) سوگند كه بر محمد و خاندان او درود فرست و ما را شايستهى آن مقام گردان كه دوستان خود را به كرامت خود به آن نويد دادهاى و ما را در اين ماه از نعمتى برخوردار فرما كه كوشندگان در راه اطاعت خود را از آن برخوردار مىفرمايى و ما را در شمار كسانى درآور كه به رحمت و مهر تو شايستهى مقامى بس ارجمند شده باشند
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود فرست، و ما را چنان كن كه از الحاد در توحيد تو و از كوتاهى در بزرگداشت تو و از رشك در دين تو و از سرگشتگى در راه تو و از بيخبرى در تعظيم تو و از فريب خوردن از دشمن تو، شيطان رانده شده، بر كنار مانيم
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود فرست و چون در همه شبهاى اين ماه جمعى را از سر بخشندگى و بندهنوازى از بند عذاب مىرهانى و مىآمرزى، پس ما را نيز در زمرهى رستگان درآور و از بهترين اهل و اصحاب اين ماه قرار ده
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود فرست و هنگامى كه ماه نو را از نظر ناپديد مىكنى گناهان ما را با سرآمدن آن بستر و وقتى روزهاى اين ماه را سپرى مىكنى جامهى آلودگيها را از تن ما به درآور چندان كه ميان گناه و ما جدايى افتد و ما را در اين ماه از آلودگى به گناهان كوچك بپاى و از چنگ گناهان بزرگ برهان بار خدايا، بر محمد و تبار او درود فرست و اگر در اين ماه بر آن باشيم كه از ميانهروى در امور سرپيچيم ما را به راه ميانه آور و اگر از راه راست بگرديم ما را به راه آور و اگر دشمن تو، شيطان، بر ما چيرگى يابد ما را از چنگ او رهايى بخش
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) بار خدايا، اين ماه را از عبادت ما مشحون فرماى و اوقات آن را با طاعتى كه در آستان تو بجاى آوريم زيور بخش و عنايت فرماى تا روز آن را روزه بداريم و شب آن را با نماز و نياز و زارى به درگاهت و خشوع در آستانت و خاكسارى در پيشگاهت سپرى كنيم و اخلاق و افعال ظاهر و باطن ما آنسان شايسته و پسنديده باشد كه هيچ يك از روزهاى آن بر غفلت ما و هيچ شب آن بر ارتكاب تقصير ما گواهى ندهد
(18) بار خدايا و در ديگر ماهها و روزها نيز تا وقتى به ما زندگى مىبخشى آن كن كه چنين باشيم و ما را از بندگان صالح خود قرار ده كه وارث فردوس بريناند و مقيم جاودانى آن. «آنان كه هر چه دارند در راه خدا مىبخشند، حالى كه دلهاشان (از مقبول نيفتادن آن) لرزان است، چه، آنان به سوى پروردگار خود باز مىگردند، كسانى كه در كارهاى خوب مىشتابند و در آن كار بر ديگران پيشى مىجويند
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) بار خدايا، در همه وقت و هر زمان و در هر حال، بر محمد و آل او درود فرست، به شمار درودهايى كه بر هر كس نثار فرمودهاى و چندين برابر آن به چندين برابر كه هيچ كس جز تو شمار آن نداند. كه تو هر چه خواهى كنى.