وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
دعاى فرا رسيدن ماه رمضان
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) سپاس خدايى را كه ما را به سپاس خويش راهبر شد و از عاملين به سپاس قرار داد، تا در برابر احسان وى از شكرگزاران باشيم و ما را بر اين كار مزد نيكوكاران بخشد
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خدايى را كه دين خود را به ما عطا كرد و ما را به آيين خود اختصاص داد و ما را در راههاى احسان خويش گامزن فرمود تا به رحمت وى آن را به سوى خشنوديش در نورديم، آنگونه سپاسى كه آن را از ما پذيرد و بدان خشنود گردد.
(3) و سپاس كردگارى را كه ماه ويژهى خود، ماه رمضان و ماه روزه و ماه اسلام و ماه طهارت و ماه پالايش و ماه قيام را يكى از اين راههاى احسان خود قرار داد. ماهى كه قرآن در آن نازل شده كه مايهى راهبرى و نشانههاى آشكار هدايت و تفكيك حق از باطل است
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) و آنگاه برترى آن ماه را بر ساير شهور به وسيلهى حرمتهاى وافر و فضايل آشكار چشمگير ساخت و در آن ماه آنچه را كه در ساير ماهها جايز فرموده بود حرام گردانيد و براى بزرگداشت آن خوردنيها و آشاميدنيها را در آن منع كرد و براى اين ماه زمان آشكارى تعيين فرمود كه خداى بزرگ و ارجمند اجازه نمىدهد كه از آن هنگام نه پيش افتد و نه پس افتد،
(5) سپس يكى از شبهايش را بر شبهاى هزار ماه برترى داد و آن را شب قدر نام داد. در آن شب فرشتگان و «روح» بفرمان پروردگارشان بر هر يك از بندگانش كه اراده فرمايد، بر آنچه قضاء الهى داورى كرده باشد، فرود مىآيد براى انجام هر امرى كه مايه صلح و مقرون به بركت باشد و تا سپيده بر قرار و دائم است.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) بار الها! درود بر محمد و خاندان وى، و ما را به معرفت برترى اين ماه و بزرگداشت حرمت و خود دارى از آنچه در آن منع فرمودهاى ملهم ساز و در گرفتن روزه در آن با حفظ اندامها از معاصى و كاربرد اعضا در آنچه مايهى خشنودى تو مىشود يارى ده، تا با گوشهاى خود سخن لغوى نشنويم و با ديدگان خود به سوى كارى هوس انگيز شتاب نورزيم
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و دستهاى خود را به طرف حرامى نگشائيم و گامهاى خود را به سوى ممنوعى پيش نگذاريم و تا شكمهاى ما جز آنچه حلال گردانيدهاى در خود جاى ندهد و زبانهاى ما جز بدانچه مورد تمثيل تو بوده سخنى نراند و جز بدانچه ما را به ثواب تو نزديك مىگرداند بر خود رنج ننهيم، و جز آنچه ما را از كيفر تو محفوظ مىدارد به چيزى نگرايم، و آنگاه همهى رفتار و كردار ما را از رياى رياكاران و آوازه پراكنى شهرت دوستان پيراسته فرماى، بگونهاى كه ديگرى را جز تو در اين امور شريك نگيريم و جز تو در همهى اينها مرادى نجوييم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) بار الها! درود بر محمد و خاندان وى، و ما را درين ماه به اوقات نمازهاى پنجگانه آگاه فرما و به وظايفى كه بر عهدهى ما گذاشتهاى، با رعايت وقت هر يك، آشنا گردان
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و چنان كن كه ما نيز در زمرهى كسانى باشيم كه به منازل والاى آن راه يابند و اركان آنها را رعايت مىكنند، و آن را به گاه معين خود به آيين بندهات و فرستادهات، كه درود بر وى و خاندانش باد، به صورتى هر چه كاملتر در ركوع و سجود و متعلقات آنها با نهايت پاكيزگى و فروتنى انجام مىدهند. به انجام رسانيم
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و توفيق عنايت فرما كه در پيوند ارحام خود، با نيكى و احسان در كوشيم و همسايگان خود را با كرامت و ارمغان دادن بنوازيم و اموال خود را از مظالم و تبعات آن بپيراييم و با خارج كردن زكات آن را پاك سازيم و با كسى كه از ما فاصله گرفته بپيونديم و درباره آن كه بر ما ستم كرده به انصاف گراييم و با آن كه با ما دشمنى ورزيده آشتى نماييم، ولى زنهار نه آن كس كه براى تو با او دشمنى شده چرا كه وى دشمنى است كه ما با وى دوستى نمىورزيم و گروهى است كه با وى صفاى دل نمىيابيم. و ما را توفيق ده كه در اين ماه با اعمال پاكيزهاى كه ما را از گناهان بر كنار مىدارد
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) به تو تقرب جوييم و از تكرار عيوب در اين ماه حفظ فرمايى بگونهاى كه هيچيك از فرشتگان تو طاعتى در پيشگاه تو بجاى نياورد جز آنكه از طاعت، كمتر باشد و در تقرب به پايهى تقرب ما نرسد.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) بار خدايا! به حق اين ماه و به حق هر كس كه در اين ماه- از آغاز تا پايان- سر بر آستانت سوده چه پيامبر و چه فرشتهى مقرب يا بندهى نيكوكار برگزيدهات، كه درود بر محمد و خاندانش، ما را در اين ماه به كرامتى كه به دوستانت وعده فرمودى سزاوار فرما و آنچه را كه براى كوشندگان در طاعتت مقرر فرمودهاى براى ما معين فرماى و ما را در زمرهى آنهايى درآور كه در خور والاترين پايهى رحمت تواند.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) بار الها! درود بر محمد و خاندان وى، و ما را از انحراف از يگانگى تو و كوتاهى در ستايش و دودلى در دين و كورى از راه و اهمال در تكريم و گول خوردن از شيطان رانده شده كه دشمن توست، دور فرماى.
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و از آنجا كه در هر شبى از شبهاى همين ماه بندگانىاند كه فيض عفوت آنها را آزاد مىگرداند و ايشان را كرم تو عفو مىكند، پس ما را از جملهى همين بندگان قرار ده و ما را از بهترين اهل و ياران اين ماه فرماى.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و با داخل شدن ماه در پردهى محاق از گناهان ما نيز بكاه و با رسيدن سلخ پىآمدهاى گناهان ما را فرو ريز، به گونهاى كه با رفتن آن ما را نيز از خطاها پيراسته و گناهان ما را فرو گذاشته باشى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) بار خدايا! درود بر محمد و خاندان وى، و اگر در اين ماه به انحراف گراييم ما را متعادل فرماى و اگر گرايش بسوى كجى نماييم ما را مستقيم كن و اگر دشمن تو شيطان ما را احاطه كند ما را از چنگ وى برهان.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) بار الها! اين ماه را آكنده به نيايش ما فرماى و اوقات آن را با نيايش ما بياراى و روز هنگام آن را با روزه داشتن آن و شب آن را با نماز و عجز و نياز به سوى تو، و فروتنى براى تو و خوارى در برابرت، يارى ده تا مبادا آنكه روزش بر ما به غفلت و شبش به كوتاهى بر ما گواهى دهد.
(18) بار الها! ما را در ديگر ماهها و روزها، تا وقتى كه به ما عمر مىدهى، همين گونه بدار و از زمرهى بندگان صالح خود قرار ده كه بهشت را جاودانه به ميراث مىبرند و در آن جاويدانند و از آنهايى قرار بده كه آنچه را بايد ادا كنند ادا مىكنند و باز هم دل آنها بيمناك است چرا كه بسوى پروردگار خود باز مىگردند و از آنهايى كن كه در مبادرت به كارهاى خير شتاب مىورزند و بر يكديگر پيشى مىجويند.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) بار خدايا! درود بر محمد و خاندانش، و در هر زمان و در هر حال به شمارهى رحمتى كه بر هر كس فرستادهاى و چندين برابر آنها و باز هم با اضعافى كه جز تو كس تواناى شمارش كردن آن را ندارد، زيرا كه تو هر چه را اراده فرمايى به جاى خواهى آورد.