وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
دعاى (امام) به هنگام فرا رسيدن ماه (مبارك) رمضان
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) سپاس خدا را كه به حمد و سپاس خود هدايتمان فرمود و ما را در خور (اين موهبت) گردانيد تا درشمار شكرگزاران او باشيم، به خاطر آن پاداش نيكوكاران را به ما عنايت كرد؛
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خدا را كه دين خود را به ما كرامت كرد و ما را به آيين خود (اسلام) اختصاص داد و راهى طرق احسان خود كرد تا در (سايهى) لطف و بزرگوارى او تا به سمت رضا و خشنودى او حركت كنيم، همان سپاسى كه با پذيرش آن از ما خشنود شود؛
(3) و خدا را سپاس كه ماه خود- ما رمضان- را يكى از راههاى (احسان) خود قرار داد، ماه روزه و ماه اسلام (و ماه تسليم شدن در برابر اوامر و نواهى او) و ماه طهارت و پاكى و ماه (خودسازى و) و آزمون، و ماه قيام، همان ماهى كه قرآن را در آن (براى هدايت مردم) نازل كرد با نشانههاى روشنى كه در ميانهى حق و باطل جدايى افكند؛
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) (و به خاطر نزول قرآن) و حرمت بسيار و فضايل آشكارى كه در اين ماه بود،
برترى آن را بر ساير ماهها روشن و آشكار كرد، و از اين روى آن چه در ساير ماهها حلال بود در ماه رمضان حرام فرمود، و خوردن و نوشيدن آنها را (در ساعات روزه دارى) ممنوع كرد، و براى روزه دارى مدت زمان مشخصى را معين فرمود و (از ين جهت است كه) پيش و پس انداختن زمان (روزهى) واجب را (از كسى) نمىپذيرد.
(5) آن گاه شبى از شبهاى ماه مبارك رمضان را بر شبهاى هزار ماه برترى و مزيت داد و آن را شب قدر ناميد، شبى كه فرشتگان و روح به دستور پروردگار خود را براى انجام امورى كه مقدر فرموده است (از آسمان به زمين) فرود مىآيند، شب قدر شب بركت و فزونى است كه تا سپيده دمان (آن شب) در مورد بندگانش ادامه، بندگانى كه قضاى (مقدر الهى) اين بركت را بر آنان روا داشته است.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و معرفت فضيلت اين ماه و پاسدارى از حرمت او را به ما الهام كن تا از امورى كه (در ماه مبارك رمضان) حرام كردهاى، بپرهيزيم، و ما را به روزه دارى اين ماه يارى ده تا اعضاى بدن ما به نافرمانى تو آلوده نگردد، و ما را به كارى كه موجب خشنودى توست وادار تا به سخنان ياوه و بيهوده گوشش نسپاريم و چشمان خود را به سوى امورى كه فايدهاى بر آنها مترتب نيست، نگشاييم و به سمت آنها نشتابيم؛
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و دستهاى خود را به سوى حرام دراز نكنيم، و با گامهاى خود به طرف امورى كه (ما را از انجام آن) باز داشتهاى حركت نكنيم، تا آن جا كه شكمهايمان جز به حلال تو پر نگردد و زيانهايمان به غير آن چه تو فرمان دادهاى گويا نشود، و جز در امورى كه با ثواب و پاداش تو همراه است نكوشيم، و جز به آن چه ما را از كيفر تو باز دارد نپردازيم. پس از آن كه اين توفيقات را نصيب ما كردى
اعمال ما را از (آلايش) رياى رياكاران و شهرت طلبى شهرت جويان پاك گردان تا جز تو را در كار خود شريك نسازيم و مرادى جز تو برنگزينيم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و ما را در ماه مبارك رمضان از اوقات نمازهاى (واجب) پنج گانه و حدود و احكام و شروطى كه مقرر فرمودهاى، آگاه فرما (و به انجام آن توفيق ده)؛
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و ما را در امر نماز در زمرهى كسانى قرار ده كه درجات و منزلتهاى آن را دريافتهاند و اركان آن را پاس مىدارند و آن را همانند بنده و پيامبرت (حضرت محمد كه بر او و خاندان او درود باد) در وقت خود به جاى مىآورند و در نهايت طهارت و فروتنى ركوع سجود (نماز) و همهى فضيلتهاى آن را ادا مىكنند،
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و در ماه مبارك رمضان به نيكى در حق خويشاوندان و پيوند با آنان و نيز عطا و احسان به همسايگان توفيقمان ده، تا اموال و دارايى زكاتى كه به آن تعلق مىگيرد پاكيزهاش كنيم، و با كسى كه از ما به قهر بريده است، آشتى كنيم و در حق كسى كه ستم بر ما روا داشته است با انصاف مدارا رفتار نماييم، و با دشمنان خود به مدارا بر خيزيم مگر آن كه دشمنى آنان با ما به خاطر تو و براى تو باش، كه با چنين دشمنى هرگز دوستى نكنيم، چرا كه در شمار گروهى هتسند كه دل ما با آنان صاف نگردد (و كينهى آنان از سينهى ما بيرون نرود)؛
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) و در اين ماه به ما توفيق عنايت كن تا به درگاه تو با اعمال پاك و شايستهاى تقرب جوييم كه ما را از (آلايش) گناهان پاك سازد و ما را از كاستىها و زشتىهاى تازه باز دارد تا آن جا كه فرشتهاى از فرشتگان تو نتواند بالاتر از عباداتى كه ما به جاى آوردهايم- در زمينههاى طاعت و تقرب به درگاهت به محضر خدوانديت عرضه كند.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) بارالها! به حق اين ماه (مبارك) و به حق كسى كه از آغاز تا پايان اين ماه به طاعت و اطاعت تو برخاست- از فرشته مقرب و پيمبر مرسل گرفته تا بنده صالح و شايسته تو- بر محمد و آل او درود فرست و ما را شايستهى كراماتى گردان كه به دوستان خود مژده دادهاى و از آن چه براى عبادت كنندگان كوشا در طاعت و بندگى خود مقرر داشتهاى بخوردارمان ساز، و ما را در زمرهى كسانى قرار ده كه در اثر رحمت تو شايستهى مرتبهاى ارجمندند.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و ما را از انكار در يگانگى خودت و از كوتاهى در ستايشت ترديد در دينت، و كورى (و عدم شناخت) راهت و غفلت در حرمتت و فريب دشمنت- شيطان رانده شده- بر حذر دار.
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و از بخشش تو در هر شب از شبهاى اين ماه مبارك (گروهى از) بندگان (خطاكار) از (عذاب و عقاب) آزاد مىگردند و مورد آمرزش قرار مىگيرند، و ما را نيز در زمرهى همان بندگان قرار ده و از بهترين اصحاب و شايستهترين مصاحبان اين ماه به شمار آور.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست و با زوال تدريجى هلال ماه رمضان از گناهان ما بكاه همزمان با سپرى شدن روزهاى پايانى اين ماه، بدىها و زشتىها را در (وجود) ما ريشه كن كن كه با (پشت سرگذاشتن و) گذشتن اين ماه،ما را از (آلايش) لغزشها پاك و از گناهان پاكيزه كرده باشى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) بارالها! بر محمد و آل او درود فرست، و اگر در اين ماه (از راه راست) منحرف گرديم، ما را (به صراط مستقيم هدايت) بازگردان، و اگر در اين ماه مبارك (از حق و حقيقت فاصله بگيريم و) به بيراهه در افتيم ما را به راه صواب رهنمون باش و از انحراف باز دار، و اگر دشمن تو- شيطان- بر ما چيره شد ما را از (شر وسوسههاى) او رهايى بخش.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) بارالها! اين ماه را از بندگى و عبادت ما سرشار ساز، و اوقات آن را به طاعت ما بياراى، و در روزهاى اين ماه مبارك به روزه دارى و شبهاى آن به نماز و نياز و زارى و فروتنى و خاكسارى به درگاهت ياريمان فرما، تا روز آن شاهد غفلت ما و شب آن گواه كوتاهى ما نباشد.
(18) بارالها! (نه تنها در طول ماه مبارك رمضان بلكه) در اسير ماهها و روزها تا عمر داريم ما را بر اين حال بدار و ما را از بندگان صالح و شايستهى خود قرارده، همان بندگان نيكوكارى كه بهشت را به ارث مىبرند و در آن جاودانه زندگى مىكنند، همان كسان كه با دلى بيمناك از بازگشت به سوى پروردگارشان از آنچه دارند (در راه خدا) انفاق مىكنند، همان بندگانى كه با شتاب در امور خير بر ديگران پيشى مىگيرند (و گوى سبقت را از همگنان مىربايند).
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) بارالها! در هر هنگام و هر زمان و در هر حال و چندين برابر درودهايى كه به ديگران فرستادهاى، بر محمد و آل او درود فرست كه كسى را ياراى بر شمردن آن نباشد، كه تو آن چه را كه اراده كنى انجام مىدهى.