وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
دعاى آن حضرت در آغاز ماه رمضان
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) حمد و سپاس خدايى را كه ما را براى سپاسگزارى خود هدايت و راهنمايى فرموده و از اهل سپاسگزارى قرار داد تا براى احسان و نيكى او از سپاسگزاران باشيم و تا اين كه ما را بر آن سپاسگزارى جزاى نيكوكاران و پاداش خوبان را عطا نمايد.
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خدايى را كه دين خود را به ما بخشيد. و ما را به آيين و ملت خود اختصاص داده و برگزيده و در راههاى احسان و نيكيش رهسپار كرد، تا به سبب نعمت و احسانش به سوى بهشتش و خشنودى و رضايش حركت كنيم؛ سپاسى كه آن را از ما بپذيرد و با آن از ما خشنود شود.
(3) و سپاس خدايى را كه از جملهى اين راهها، ماه خود را ماه رمضان قرار داده؛ ماهى كه ماه روزه و ماه اسلام، و ماه پاكيزگى، و ماه خالص كردن و پاك ساخت و ماه قيام و برپا شدن است. ماهى كه قرآن، براى رستگارى مردم، و نشانههاى آشكار از رستگارى و جدا ساختن ميان حق و باطل، در آن فروفرستاده شده است.
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) پس فضيلت و برترى آن را بر ديگر ماهها با قرار دادن حرمت و ارزشهاى زياد، و فضيلت و برتريهاى پيدا و مشهور براى آن، روشن و آشكار ساخت، و در آن ماه براى بزرگداشت آن، آنچه را كه در ديگر ماهها حلال كرده، حرام نمود. و براى گرامى داشت آن، خوردنيها و آشاميدنيها را در آن منع كرد. و براى آن، وقت روشنى قرار داد كه خداى بزرگ و توانا اجازه نمىدهد پيش از آن باشد. و قبول نمىكند كه از آن وقت، تأخير انداخته شود.
(5) آنگاه شبى از شبهاى آن را بر شبهاى هزار ماه برترى و فزونى داده، و آن را شب قدر ناميده است؛ شبى كه در آن، فرشتگان و روح به اذن و اجازهى پروردگارشان از هر دستور و كارى فرود مىآيند. آن شب درود و سلام است كه بركت و خير آن تا هنگام روشنى صبح بر هر كسى كه خدا از بندگانش بخواهد آن چنان كه از قضا و تقدير استوار ساخته و محكم و غير قابل تغيير كرده است، ادامه دارد.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و براى ما شناخت فضل و برترى و بزرگ داشت حرمت و ارزش آن و خوددارى از آنچه را كه در آن منع كردهاى الهام كن. و ما را بر روزه داشتن آن با بازداشتن اندام و اعضا از نافرمانيهاى تو، و با بكار بردن آن اعضا در آن ماه به چيزى كه تو را خشنود سازد، يارى فرما، تا به سخن بيهوده و باطل گوش ندهيم، و به سوى لهب و لعب و كارهاى بازيچه و بازدارندهى از هدف چشم ندوزيم و نشتابيم.
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و تا دستهايمان را به سوى حرام و چيز منع شده دراز نكنيم. و به سوى چيز حرام قدم برنداريم. و تا شكمهايمان ظرفى براى جز آنچه كه تو حلال كردهاى نباشد. و زبانهايمان جز به چيزى كه تو بيان نمودهاى گويا نشود. و جز چيزى را كه به ثواب و پاداش تو نزديك گرداند انجام ندهيم. و جز به چيزى كه از عذاب تو نگاه مىدارد، دست نيازيم. سپس همهى آن اعمال و كردارها را از رياى رياكاران و از سمعه و بگوش كشيدن شنوندگان، خالص و پاكيزه گردان. به گونهاى كه كسى را در آن با تو شريك نگردانيم. و جز تو هدف و منظورى در آن نجوييم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و ما را در اين ماه بر وقت نمازهاى پنجگانه با حدود و احكامشان كه مشخص كردهاى، و با واجباتش كه فرض و واجب نمودهاى، و با وظيفه و آدابش كه مقرر ساختهاى، و با اوقات و زمانش كه معين كردهاى آگاه و واقف فرما.
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و ما را در نماز از جملهى كسانى قرار ده كه به درجات آن رسيده، اركان آن را حفظ، و آن را در وقتش همانگونه كه بنده و پيامبرت- كه درود تو بر او و آل او باد- سنت قرار داده ادا مىكنند و ركوع و سجود و همهى فضيلتهاى آن را در نهايت طهارت و پاكى و با كمال خشوع و فروتنى انجام مىدهند.
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و ما را در اين ماه، توفيق ده كه با نيكى و بخشش به خويشاوندان خود، صله و نيكى كنيم. و به همسايگان خود با احسان و عطا رسيدگى نماييم. و داراييها و اموالمان را از وبالها و مظالم خالص نماييم. و آنها را با بيرون كردن زكاتها پاك كنيم. و به كسى كه از ما دورى گزيده بازگريم. و به كسى كه به ما ظلم و ستم روا داشته راه انصاف و جوانمردى پيش گيريم. و با كسى كه با ما دشمنى كرده آشتى كنيم. جز آن كس كه براى تو با او دشمنى شده باشد، كه او دشمنى است كه او را دوست نمىگيريم، و حزب و دسته و گروهى است كه با او صفا نمىكنيم.
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) و ما را توفيق ده كه در اين ماه از اعمال پربركت و رشد و نمو كننده به سوى تو پيش آريم و به تو نزديك شويم، و با كردارى به تو تقرب جوييم كه ما را با آن از گناهان پاك كنى. و در اين ماه، ما را از اين كه به عيبها و زشتيها بازگرديم و آنها را دوباره از سر گيريم نگهدار، تا يكى از فرشتگانت (آن را) به پيشگاه تو وارد نسازد جز آن كه كمتر از آن باشد كه ما از ابواب طاعت، و فرمانبردارى تو، و انواع تقرب و نزديكى، براى تو بجا مىآوريم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) بار خدايا! من از تو مىخواهم به احترام و حق اين ماه، و به حق كسى كه براى تو در اين ماه از آغاز تا انتهايش، بندگى كرده و در عبادت تو كوشيده، از فرشتهاى كه او را مقرب درگاه خود كردهاى، و يا پيغمبرى كه او را فرستادهاى، و يا بندهى شايسته و صالحى كه او را پسنديده و برگزيدهاى، كه بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرستى، و ما را در اين ماه براى آنچه از كرامت و بخششت كه به دوستانت وعده دادهاى لايق و سزاوار گردان. و آنچه را كه در اين ماه براى آنان كه در طاعت و فرمانبرى تو اصرار و كوشش فراوان كنند لازم كردهاى، براى ما لازم نما. و ما را در زمرهى كسانى قرار ده كه به سبب رحمت و مهربانيت سزاوار رتبهى بالا و درجهى برترند.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست و ما را از شرك در توحيدت، و بازگشتن از يگانه دانستنت، و از كوتاهى در بزرگ داشتنت، و از شك و ترديد در دين و آيينت، و از كورى و نابينايى از راهت، و از بى خبرى و غافل ماندن از حرمت و رعايت مقام عظمتت، و از فريب خوردن از دشمنت يعنى شيطان رانده شده، دور دار.
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و از آنجايى كه براى تو در هر شبى از شبهاى اين ماه ما، بندگان و گردنهايى كه عفو و آمرزشت آنها را آزاد مىسازد، و با گذشت تو آنها را مورد بخشش قرار مىدهد، پس گردنهاى ما را از آن گردنها بگردان، و ما را براى ماه ما از بهترين اصحاب و ياران قرار ده.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و با محو شدن هلال اين ماه، گناهان ما را نيز محو و نابود ساز. و با سپرى شدن روزهايش، و زر و وبالهاى ما را از ما بركن، تا اين كه اين ماه از ما پايان يابد در حالى كه ما را از گناهان، خالص و جدا ساختهاى، و ما را در آن، از بديها و زشتيها وارهانيدهاى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، و اگر در اين ماه از جاده بيرون رفتيم پس ما را به راه بازگردان. و اگر در آن، به راه كج رفتيم، پس ما را به راه راست آور. و اگر دشمن تو شيطان ما را در برگيرد، پس ما را از او برهان.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) بار خدايا! با عبادت و بندگيمان به درگاه تو ماه مبارك رمضانمان را پرگردان. و اوقات و ساعتهاى آن را با فرمانبرى و اطاعت ما براى تو، زينت ده و آراسته نما. و ما را در روزش به روزهدارى آن، و در شبش به نماز، زارى، كوچكى و فروتنى، و به خوارى در برابر خودت يارى فرما. تا اين كه روزش بر ما به بى خبرى و غفلت و شبش به كوتاهى و تقصير گواهى ندهد.
(18) بار خدايا! و در ديگر ماهها و روزها نيز تا وقتى كه براى ما عمر و زندگى بخشى ما را همچنان قرار ده، و ما را از بندگان شايسته و صالحت بگردان؛ آنان كه فردوس و بهشت برين را ارث مىبرند در حالى كه آنها در آن هميشگى هستند، و آنان كه آنچه را مىدهند در حالى است كه دلهايشان از بازگشت به سوى پروردگارشان ترسان است. و ما را از كسانى قرار ده كه در خيرات و نيكيها مىشتابند در حالى كه آنها براى آن نيكيها پيش قدمند.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) بار خدايا! بر محمد و آل محمد درود و رحمت بفرست، در هر وقت و هر زمان و در هر حال به تعداد آنچه كه درود فرستادى بر هر كه (تا حال) درود فرستادهاى. و چند برابر همهى اينها به چندين برابرى كه جز تو كسى نمىتواند آنها را بشمارد، كه تو آنچه را كه بخواهى بجا آورنده هستى.