وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
از دعاهاى آن حضرت است هنگامى كه ماه رمضان فرامىرسيد
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) سپاس و ستايش خداى را كه ما را به سپاس و ستايش راه نمود، و ما را از اهل آن قرار داد تا از سپاسگزاران احسانش باشيم و ما را بر اين سپاس، پاداش نيكوكاران عطا كند.
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس و ستايش خداى را كه دينش را به ما هديه كرد، و ما را به آيين خويش ويژه داشت، و در راههاى احسانش به راه انداخت تا به من و بخشش او راه خشنوديش را بپوييم؛ سپاس و ستايشى كه از ما بپذيرد، و بدان سبب از ما خشنود گردد.
(3) و سپاس و ستايش خدايى را كه يكى از آن راهها را ماه خود، ماه رمضان، ماه روزه، ماه اسلام، ماه طهارت، ماه پاكسازى درونى و ماه شب زندهدارى قرار داد، «ماهى كه قرآن در آن نازل شده كه هدايتگر مردم و نشانههاى روشنى از هدايت و جداسازى حق از باطل است».
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) پس با قرار دادن احترامات بسيار و فضايل مشهور براى آن برترى آن را با ساير ماهها آشكار ساخت؛ از اين رو به خاطر بزرگداشت آن چيزهايى را كه در ماههاى ديگر حلال ساخته بود در آن حرام ساخت، و به جهت گراميداشت آن خوردنىها و نوشيدنىها را در آن ممنوع نمود، و براى آن وقتى روشن قرار داد، و آن خداى عزيز و جليل روا نمىدارد كه آن را از آن وقت پيش افكنند، و نمىپذيرد كه از آن تأخير بيندازند.
(5) آن گاه شبى از شبهاى آن را بر شبهاى هزار ماه برترى داد، و آن را شب قدر ناميد، كه «فرشتگان و روح (كه فرشته بزرگترى است) در آن شب به اذن پروردگارشان براى انجام هر كارى فرود مىآيند بر هر يك از بندگان خدا كه او بخواهد و بر اساس سرنوشتى كه او مقرر نمايد؛ و آن شب سراسر سلامتى و بركت است تا طلوع صبح».
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و شناخت فضيلت و بزرگداشت حرمت اين ماه و خوددارى از آنچه را كه در اين ماه حرام فرمودهاى به ما الهام كن، و ما را با نگاهدارى اعضاى خود از نافرمانىهاى تو، و به كار بردن آنها در آنچه موجب خشنودى توست بر روزه داشتن آن يارى ده، تا با گوشهاى خود به هيچ لغوى گوش نسپاريم، و با ديگران خويش به هيچ لهوى شتاب نورزيم.
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و تا دستهاى خود را به هيچ ممنوعى نگشاييم، و با قدمهاى خويش به سوى هيچ حرامى گام برنداريم، و تا شكمهاى ما جز آنچه حلال شمردهاى در خود جاى ندهد، و زبانهاى ما جز به آنچه تو حكايت كردهاى گويا نشود، و خود را جز در آنچه به پاداش تو نزديك مىسازد به زحمت نيفكنيم، و جز به آنچه از كيفر تو نگاه مىدارد نپردازيم؛ آن گاه همه آنها را از خودنمايى رياكاران و شهرت طلبى شهرت طلبان خالص ساز، به طورى كه احدى را در آن اعمال شريك تو نسازيم، و مرادى را جز تو نجوييم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و ما را بر اوقات نمازهاى پنجگانه با همه حد و مرزهايى كه براى آن قرار داده، و واجباتى كه براى آن مقرر نموده، و وظايفى كه معين فرموده، و اوقاتى كه مشخص نمودهاى آگاه ساز.
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و ما را درباره نماز به منزله كسانى قرار ده كه به منازل و مراتب آن دست يافته، و اركان آن را محافظت نمودهاند و آن را در اوقات خود بر اساس آنچه بنده و رسول تو- كه درود تو بر او و آلش باد- در ركوع و سجود و همه آداب آن سنت نهاده، با طهارت تمام و آداب كامل و برترين و روشنترين و نهايىترين خشوع بجا مىآورند.
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و ما را در اين ماه موفق بدار تا نيكى و هديه با خويشان خود بپيونديم، و با بخشش و عطيه از همسايگان خود سراغ گيريم، و اموال خود را از حقوقى كه به آنها تعلق گرفته رها سازيم، و آنها را با بيرون كردن زكاتها (ى واجب و مستحب) پاكيزه كنيم، و با كسانى كه با ما قهر كردهاند آشتى كنيم، و با كسانى كه به ما ستم كردهاند انصاف ورزيم، و با آنان كه با ما دشمنى ورزيدهاند به مسالمت رفتار نماييم، جز با كسانى كه در راه تو و براى تو با آنان دشمنى مىشود، كه آنان دشمنانى هستند كه هرگز با آنان دوستى نمىكنيم، و حزب و گروهى هستند كه هرگز با آنان صفا و يكرنگى نمىورزيم.
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) و نيز توفيق ده كه در اين ماه با اعمال پاكيزهاى به درگاهت تقرب جوييم كه بدان وسيله ما را از گناهان پاك مىسازى، و از آلوده شدن به عيبهاى تازه نگاه مىدارى، تا آن كه هيچ يك از فرشتگانت اعمالى به درگاهت نياورند مگر فروتر و كمتر از طاعتهاى گوناگونى كه ما به پيشگاهت عرضه مىداريم، و انواع اعمالى كه براى تقرب به تو بجا مىآوريم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) خدايا، به حق اين ماه و به حق كسانى كه در اين ماه از آغاز تا انجام آن تو را بندگى كردهاند، از فرشتهاى كه او را مقرب گردانيدهاى، يا پيامبرى كه او را برانگيختهاى، يا بنده صالحى كه او را به خود اختصاص دادهاى، از تو مىخواهم كه بر محمد و آل او درود فرستى، و ما را در اين ماه شايسته كرامتهايى ساز كه به اولياى خود وعده دادهاى، و براى ما لازم ساز آنچه را كه براى تلاشگران در طاعتت لازم ساختهاى، و ما را در صف كسانى قرار ده كه در پرتو رحمت تو بالاترين مقامات بهشت را مستحق گشتهاند.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و ما را از كجروى در توحيدت، و كوتاهى كردن در تمجيدت، و شك در دينت، و گمراهى از راهت، و ناديده گرفتن حرمتت، و فريب خوردن از دشمنت شيطان رانده شده، دور بدار.
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و اكنون كه در هر شبى از شبهاى اين ماه مان تو را بندگى است كه عفو وگذشت تو آنها را (از آتش دوزخ) آزاد مىسازى، يا چشمپوشى تو آنها را مىبخشد، پس ما را هم از زمره همان بندگان قرار ده، و براى اين ماهمان از بهترين خويشان و ياران بگردان.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و با محو شدن هلال اين ماه گناهان ما را هم محو فرما، و با سپرى شدن روزهاى آن جامه وزر و وبال گناهان ما را نيز از تن ما بكن، تا اين ماه به گونهاى از ما سپرى شود كه ما را در آن از خطاهامان پاك نموده، و از گناهانمان پيراسته باشى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) خدايا، بر محمد و آل ا و درود فرست، و اگر در اين ماه كجروى كردهايم ما را راست بدار، و اگر منحرف شدهايم استوار بساز، و اگر دشمنت شيطان بر ما چيره شده ما را از چنگال او برهان.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) خدايا، اين ماه را از بندگى و پرستش ما به درگاه خود پر ساز، و اوقات آن را به طاعت ما از خود بياراى، و ما را در روز اين ماه بر روزه دارى، و در شب آن بر نماز و ناله و زارى به درگاه خود و خشوع و فروتنى و خوارى نمودن در برابر خويش يارى رسان، تا جايى كه روزش به غفلت ما و شبش به كم كارى ما گواهى ندهد.
(18) خدايا، و ما را تا پايان عمرى كه به ما مىدهى در ساير ماهها و روزها نيز همين گونه قرار ده، و ما را از آن بندگان شايستهات قرار ده كه «فردوس برين را به ارث مىبرند و در آن جاودانند»، «و آنان كه مىدهند آنچه مىدهند و باز هم دلهاشان ترسان است از اين كه به سوى پروردگارشان بازمىگردند (كه شايد مقبول درگاه او واقع نشوند)»، و نيز از كسانى قرار ده كه «در كارهاى خير مىشتابند و به سوى آن پيشى مىگيرند».
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) خدايا، بر محمد و آل او درود فرست در هر وقت و آنى، و بر هر حال و احوالى، به اندازه درودهايى كه بر ديگران فرستادهاى و نيز چند برابر آن به حدى كه جز تو كسى شمار آنها را نداند، كه تو هر چه خواهى به آسانى انجام مىدهى.