وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
از دعاهاى امام عليهالسلام است هنگامى كه ماه رمضان مىرسيد
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) سپاس خدائى را سزا است كه ما را براى سپاسگزارى خود راهنمائى نمود، و از اهل سپاس قرار داد تا براى احسان و نيكيش از سپاسگزاران باشيم، و ما را بر آن سپاسگزارى پاداش نيكوكاران دهد،
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خدائى را سزا است كه (راهنمائى به) دين خود را به ما عطا نمود، و ما را به ملت خويش (اسلام) اختصاص داد و در راههاى احسان و نيكيش درآورد تا به وسيلهى نعمتش در آن راهها رفته به سوى رضايش دست يابيم سپاسى كه آن را از ما بپذيرد و به وسيلهى آن از ما خوشنود گردد،
(3) و سپاس خدائى را سزا است كه ماه خود ماه رمضان (: رمضان يكى از نامهاى خداى تعالى است) ماه صيام و روزه، و ماه اسلام (و فرمانبرى) و ماه پاكيزگى، و ماه تصفيه و پاك كردن (از گناهان) و ماه قيام را يكى از آن راههاى احسان قرار داد، آنچنان ماهى كه قرآن در آن فرو فرستاده شد در حاليكه براى مردم راهنما و نشانههاى آشكار رهبرى و جداكننده ميان حق و باطل است،
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) پس برترى آن را بر ماههاى ديگر به سبب حرمتها و گرامى داشتنهاى بسيار و فضائل و برتريهاى آشكار كه براى آن قرار داد هويدا گردانيد، و در آن ماه از جهت بزرگ داشتن آنچه را كه در ماههاى ديگر حلال كرده حرام نمود، و از جهت گرامى داشتن خوردنيها و آشاميدنيها را در (روزهاى) آن منع كرد، و براى آن وقت آشكار (معينى) قرار داد، كه خداى بزرگ و توانا جائز نمىداند كه پيش انداخته شود، و نمىپذيرد كه از آن وقت به تاخير افتد
(5) پس از آن (عبادت در) شبى از شبهاى آن را بر (بندگى در) شبهاى هزار ماه برترى داد و آن (شب) را شب قدر ناميد (شبى كه اجلها و روزيها و هر كار در آن مقدر مىشود) در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان براى هر كارى (كه خدا مقدر فرموده) فرود مىآيند، آن شب سلام و درود (فرشتگان) است بر هر كه از بندگانش بخواهد با قضا و قدرى محكم و بركت و خير آن تا طلوع صبح دايم است
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و الهام نما بر ما شناسائى برترى آن را و بزرگ داشتن حرمت آن را، و خود نگهدارى و دورى گزيدن از آنچه را كه حرام كردهاى در آن و ما را به روزه داشتن آن به وسيلهى بازداشتن اندام از گناهان و به كار بردن آن اندام در آن ماه به آنچه تو را راضى گرداند يارى فرما تا با گوشهامان سخن بيهوده گوش ندهيم و با چشمهامان به سوى بازى و لهو نشتابيم،
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و تا دستهامان را به (طلب يا فرا گرفتن) حرام دراز ننمائيم و با پاهايمان به سوى آنچه حرام گشته نرويم، و تا شكمهامان نگاه ندارد و گرد نياورد جز آنچه را كه تو حلال گردانيدهاى، و زبانهامان گويا نشود جز به آنچه تو خبر داده و بيان فرمودهاى و رنج نكشيم جز در آنچه به پاداش تو نزديك گرداند، و بجا نياوريم جز آنچه را كه از كيفر تو نگاه دارد، سپس همهى آن كردارها از رياء و خودنمائى خودنمايان و از سمعه و شنواندن اهل سمعه خالص گردان كه در آن كسى را با تو شريك نگردانيم، و جز تو در آن مقصود و خواستهاى نطلبيم،
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست و ما را در آن بر اوقات نمازهاى پنجگانه با حدود و احكامش كه مقرر نمودهاى و واجباتش كه واجب كردهاى، و وظائفش كه معين كردهاى،و اوقاتش كه معلوم كردهاى آگاه فرما،
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و ما را در نماز همچون كسانى قرار ده كه مراتب شايستهى آن را دريافته اركان و جوانب آن را نگاهدارندگانند، آن را در اوقات خود به همان طريقى كه بنده و، و فرستادهى تو- درودهايت بر او و بر آل او باد- در ركوع و سجود و همهى فضيلتها و درجات رفيعهاش قرار داده با كاملترين طهارت و پاكى و رساترين خشوع و فروتنى بجا آورندهاند،
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و ما را در آن ماه توفيق ده كه با نيكى فراوان و بخشش به خويشان خود نيكى كنيم، و با احسان و عطا از همسايگانمان جويا شويم، و دارائيهايمان را از مظالم و آنچه از راه ظلم بدست آمده خالص نمائيم و آنها را با بيرون كردن زكاتها پاك كنيم، و به كسى كه از ما دورى گزيده باز گرديم، و به كسى كه به ما ستم نموده از روى انصاف رفتار كنيم و به كسى كه به ما دشمنى كرده آشتى نمائيم جز كسى كه در راه تو و براى تو با او دشمنى شده باشد زيرا او دشمنى است كه او را دوست نمىگيريم، و حزب و گروهى است كه با او از روى دل دوستى نمىكنيم،
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) و ما را توفيق ده كه در آن به سوى تو تقرب جسته نزديك شويم به وسيلهى كردارهاى پاكيزه كه ما را به آن از گناهان پاك كنى، و در آن ما را حفظ كرده نگاهدارى از اينكه بخواهيم عيوب و زشتىها را از سر گيريم تا هيچ يك از فرشتگانت (كه نويسندگان اعمال هستند گناهان ما را) بر تو پيشنهاد ننمايند جز آنكه كمتر باشد از اقسام طاعت و بندگى براى تو و انواع تقرب به سوى تو كه ما بجا آورديم
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) بار خدايا از تو درخواست مىنمايم به حق (و به فضيلت و برترى) اين ماه، و به حق كسى كه در آن از آغاز تا انجامش در عبادت و بندگى براى تو كوشيده از فرشتهاى كه او را مقرب ساختهاى يا پيغمبرى كه فرستادهاى يا بندهى شايستهاى كه برگزيدهاى، كه بر محمد و آل او درود فرستى، و ما را در آن براى كرامت و ارجمندى كه به دوستانت وعده دادهاى سزاوار گردان، و آنچه كه براى كوشش كنندگان در طاعت و فرمانبريت واجب و لازم كردهاى براى ما لازم نما، و به رحمت و مهربانيت ما را در صف كسانى كه سزاوار بالاترين مرتبهى (بهشت) هستند قرار ده،
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در توحيد و يگانگيت از عدول و بازگشتن (و كفر و شرك) و در بزرگ داشتنت از تقصير و كوتاهى و در دين (اسلام) تو از شك و دودلى، و از راه (حق) تو از كورى (گمراهى) و براى حرمتت از سهلانگارى، و از دشمنت شيطان رانده شده از فريب خوردن دور گردان،
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست و هرگاه در هر شب از شبهاى اين ماه ما براى تو بندگانى باشد كه عفو و بخشيدنت آنها را آزاد مىنمايد، يا گذشتت ايشان را مىبخشد پس ما بندگان را از آن بندگان بگردان، و ما را براى ماه ما از بهترين شايستگان و ياران قرار ده
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و با كاسته شدن ماه آن گناهان ما را بكاه، و با به پايان رسيدن روزهايش بديها و گرفتاريهاى ما را از ما بكن تا اينكه اين ماه از ما بگذرد در حاليكه ما را از خطاها پاكيزه گردانيده، و از بديها و زشتىها خالص و آراسته ساخته باشى،
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و اگر در آن از حق برگرديم ما را (به سوى آن) باز گردان، و اگر در آن به راه كج رفتيم ما را به راه راست آور، و اگر دشمن تو شيطان ما را احاطه كرده و فرا گيرد از او رهائيمان ده
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) بار خدايا ماه رمضان را از عبادت ما تو را مملو و پر گردان، و اوقات آن را به طاعت و فرمانبرى ما براى تو آراسته نما، و ما را در روزش به روزه داشتن، و در شبش به نماز و زارى به سوى (درگاه) تو، و فروتنى براى تو، و خوارى در برابر (عظمت) تو يارى فرما تا روزش بر ما به غفلت و بىخبرى (از عمل به وظيفه) و شبش به تقصير و كوتاهى گواهى ندهد
(18) بار خدايا و ما را در باقى ماهها و روزها تا زمانى كه زنده دارى همچنين قرار ده، و ما را از بندگان شايستهات بگردان كه آنان بهشت را به ميراث مىبرند در حاليكه در آن جاويد هستند، و آنانكه آنچه (صدقات) را مىدهند در حالى مىدهند كه دلهاشان از (انديشه) بازگشت به سوى پروردگارشان ترسان است و از آنانكه در نيكيها مىشتابند و ايشان براى آن نيكيها (بر ديگران) پيشى گيرندهاند
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، در هر هنگام و هر زمان، و بر هر حال به شمارهى درودى كه فرستادهاى و بر هر كه درود فرستادهاى و چندان برابر همهى آنها به چندان برابرى جز تو آنها را نتواند شمرد، زيرا تو هر چه بخواهى بجا آورندهاى