وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
دعاء در ورود به ماه رمضان
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) الحمد لله الذى هدانا لحمده. حمد و ستايش خدا را كه ما را به حمد خود رهبرى و هدايت فرمود ما را از اهل حمد به فضل خود قرار داد تا به الطاف او از شاكرين و ستايش گران باشيم و بر حمد خود جزاى نيكوكاران را پاداشى نيكو دهد، شكر
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خدا را كه دين خود را به ما عطا فرمود و ما را به ملت خود (يعنى دين و ملت اسلام) اختصاص داد و شرافت بخشيد. شكر خدا را كه ما را در راه احسان خود برد و سير و سلوك سعادتمندى به ما آموخت كه آخرين هدفش رضوان و بهشت است، حمدى كه از ما خشنود شود و راضى گردد
(3) حمد خداى را كه ماه رمضان را كه يكى از راههاى رضوان است به ما نشان داد و درهاى آن را به سوى ما گشود، زيرا ماه رمضان شهر الله است و درى از رحمت خود بر ما گشوده است ماه رمضان به ماه صيام، ماه اسلام، شهر طهور پاك سازنده شهر تمحيص، خالصكننده از غل و غش و آثام و ماه خدا موسوم است.
در اين ماه آفريننده نقد ناسره مردمان به عبارت آن ماه در كوره امتحان مىنهد. تا خالص گرداند و زرناب به دست آورد رمضان ماه قيام است كه شبها بر پا بايستند و بخوانند و به عبادت قيامكنند. شهرى است كه در آن قرآن نازل شده و شمع فروزانى براى رهبرى و هدايت همچون قرآن در اين ماه قرار داده است،
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) فضيلت اين ماه را بر ساير ماهها روشن و ظاهر ساخت و در آن چيزهائى را حرام كرد و فضايلى را برقرار ساخت تا امتياز آن بر ساير شهور روشن باشد. در اين ماه آنچه را كه در ماههاى ديگر حرام كرده حلال كرد و آنچه را كه در ماههاى ديگر حلال كرده است حرام كرده اين ماه را وقتى روشن قرار داد تا بر وظايف آن قيامكنند
(5) و يك شب از شبهاى آن را بر شبها هزاران فضيلت و برترى داد سرنوشت موجودات را در يكى از شبهاى اين ماه گذاشت و او را شب قدر ناميد و ملائكه و روح را در اين شب نازل گردانيد تا به اذن پروردگار خير و بركت فرو آورند. در آن شب سلامتى هميشگى را تضمين كرد تا هر كسى بتواند تا دم صبح از آن خوان نعمت بهره گيرد و سرنوشت خود را با سعى در طاعت به صورت نيكوئى درآورد.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) بار خدايا رحمت فرست بر محمد و آل او و ما را ملهم گردان به شناختن فضيلت اين ماه، تا از معاصى دور شويم و به آنچه رضاى تو در آن است مبادرت كنيم و از حرام و حلال اين ماه مستفيذ گرديم خدايا ما را به روزه داشتن اعضاء و كار يارى ده و در آنچه رضاى تو در آن است موفق بدار. زيرا موقعى قبل افتد، كه تمام اعضاء روزهدار باشند و گوش به سخنان بيهوده و هرزه تسليم نشود و چشم از ديدن لهو و لعب خوددارى كند
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و دست به سوى حرام دراز نگردد و گام به طرف خطا و لغزش منحرف نشود، تا در آنجا كه در شكم جاى ندهيم مگر آنچه تو حلال كردى و سخن نگوئيم مگر به آنچه تو ممثل ساختهاى (يعنى تلاوت قرآن) و رنج به خود ندهيم مگر براى قرب به جوار رحمت تو و خوض نكنيم در چيزى مگر آن كه ما را از عقاب تو باز دارد، خدايا همه اين اعمال را خالص گردان و توفيق عنايت فرما كه با خلوص نيت همه اين عبادت را به جاى آورم، چنان كه ريا و سمعه تظاهر و شيبه در آن نباشد تا آن جا جز تو در نظرمان نباشد و هيچ كسى را در آن شريك نسازيم و از غير تو مراد و مقصدى نطلبم،
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) بار خدايا رحمت فرست بر محمد و آل او و ما را واقف به اوقات نماز بدار كه مواضع و مواقع نماز پنجگانه را بدانيم و در اداء فرايض به وقت جدى و جهدى نمائيم و به وظايفى كه براى ما مقرر فرمودى قيام كنيم و اوقات فرايض را بشناسيم و در انجام آن مراقبت كنيم.
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) پروردگارا در اين ماه ما را در منزلت كسانى قرار ده كه اوقات نماز و فرايض را شناخته و به اركان و جوانب آن عمل كردهاند و نمازهاى پنجگانه را به حالتى كه رضاى تو در آن بود از ركوع و سجود و جميع فواضل و مستحبات آن با طهارت كامل و حضور قلب با خضوع و خشيت به حد كمال انجام دادهاند.
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) خدايا ما را توفيق ده در اين ماه كه صلهرحم كنيم و ارحام خود را به بر و احسان و هدايا و صلات و تحف راضى و خشنود سازيم و حقوق همسايگان را برآوريم. خدايا توفيق ده تا خالصترين و پاكترين اموال خود را در راه تو انفاق كنيم و با دادن زكات آن را تزكيه و طاهر نمائيم، با كسى كه از ما دورى گرفته و از ما بريده، از روى عطوفت و لطف و محبت و داد تجديد مودت كنيم و رشته دوستى را وصل و مبانى آن را تحكيم نمائيم و با عدل و انصاف با كسانيكه بر ما ستم كردهاند صلح كنيم و رفتار نيكو نمائيم مگر كسانى كه دشمنى آنها در راه دوستى با تو باشد كه هرگز با آنها دوست نشويم و سينه با ايمان ما با آنها صاف و پاك نگردد تا روزى كه دوست تو نشوند.
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) خدايا توفيق ده تا در اين ماه با اعمال صالح و پاكيزه از گناهان دور شويم و بار سنگين و كمر شكن معاصى را به اين وسيله از دوش خود كنار گذارده و ديگر مرتكب اين خطيئات نشويم به حدى كه عمل فرشتگان تو پستتر باشد از اعمال و طاعات ما نزد تو، و ابواب رحمت تو را به سوى ما نبندند.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) پروردگارا تو را به مقام و منزلت اين شهر مىخوانيم و به حق كسانى كه در اين ماه عبادت تو را به نحو شايستهى انجام دادهاند و به فرشتگان مقرب و انبياء مرسل و بندگان صالح كه آنها را به مكرمت خود اختصاص دادهاى كه رحمت بر محمد و آل او فرستى و ما را سزاوار و شايسته وعدههاى خود گردانى و آنچه از كرامتهاى خود بر آنها بخشودهاى بر ما ثابت بدارى و آنچه را براى صالحين كه مبالغه و سعى در طاعت كردهاند بر ما عنايت فرمائى، خدايا ما را در زمره كسانى بدار كه سزاوار مكان رفيع و مقام عالى از رحمت شدهاند،
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) بار خدايا رحمت فرست بر محمد و آل او و دور دار ما را از ميل و عدول از حق و از تقصير و قصور در تعظيم تو و از شك در دين تو و از كورى و گمراهى از جاده مستقيم تو و از غفلت در انجام فرايض تو و پرهيز از حرام و فريفته شدن به دشمن تو كه شيطان و راندهى درگاه تو است.
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) رحمت بر محمد و آل او.
خدايا هر شبى از شبهاى اين ماه را كه در آن آزاد مىكنى گناهكاران را از عذاب دوزخ و آنها را عفو مىكنى ما را نيز از جملهى بخشودگان و عفوشدگان قرار ده و از كسانى قرار ده كه از اين ماه حداكثر خير و صلاح را استيفاء كنيم.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) رحمت بر محمد و آل او. خدايا گناهان ما را بيامرز و محو فرما و با گذشتن ساعات و روزها و هفتهها و ماه تا به هلال برگردد وبال گناهان ما را از ما بزداى و ما را بيامرز تا آن كه چون ماه منقضى شود گناهان و خطيئات ما نيز محو و برطرف گردد،
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) رحمت فرست بر محمد و آل او. بار خدايا چون ميل راستى به ما دادى توفيق ده كه با عبادت تو در اين ماه به راه راست رفته و پاك شويم و اگر دشمن تو به ما احاطه كند ما را از چنگ شيطان رجيم برهان.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) بار خدايا توفيق ده تا عبادت كنيم و در اين ماه از عبادت خود اوقات ما را مملو ساز و به طاعت خود زمان ماه رمضان را زينت بخش.
خدايا يارى ده ما را از روزه داشتن روز و به نماز گذاشتن شب و زارى نمودن به سوى تو و خاشع شدن و تذلل كردن در پيشگاه تو تا روز اين ماه گواهى به غفلت ما ندهد و شب آن را مقصر در طاعت نخواند،
(18) خدايا در باقى روزها و ماهها نيز اين توفيق را به ما عطا كن كه در اين ماه درخواست كرديم و تا آن روز كه ما زنده هستيم توفيق عنايت فرما، خدايا ما را از زمرهى بندگانى قرار ده كه از روى استحقاق ميراث مىبرند و فرودس برين به استحقاق به ايشان كرامت مىشود تا در آن جاودان بمانند و از جملهى آنان بدار كه زكات مىدهند و صدقات مىبخشند و توسل به حضرت تو مىجويند و به انواع خيرات و مبرات دلهاى ايشان بيمناك و هراسان است و از روزى كه به تو برمىگردند ترسانند كه مبادا وظيفه را نشناخته و عمل نكرده باشند.
خدايا ما را از آن كسان قرار ده كه به خيرات مىشتابند و در طاعات و عبادات و احسان و شفقت سبقت مىگيرند.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) رحمت خدا بر محمد و آل او باد در هر زمان و مكانى در هر حال و مقالى، رحمتى كه در شمار نيايد رحمتى كه بر همهى مرحومين كردهاى چندان برابر از آن رحمت كه بر هيچ قوم و ملتى شماره نتوان كرد بر محمد و آل او باد. خدايا تو فعال ما تريد هستى و تو قادرى آنچه مىخواهى بكنى.
الهى چگونه شكر اين نعمت به جاى آورم كه اذنم دادى تو را بخوانم و دست نياز به درگاه بىنياز تو دراز نمايم زهى كرم و عطوفت كه سلطان السلاطين با كمال بىنيازى و اقتدار اذن دهد و ذره خاك بىمقدار با او تكلم كند و او را با هزاران واسطه دعوت كند و به انواع انعام و اكرام پرورد الهى جز تو اين صفت كه را شايد، آرى غير از تو اين كار از كسى برنيايد.
الهى آنچه تو را سزاست مرا تعليم ده
و بر قضاى خود مرا سير تسليم ده
الهى محبت غير خود را از دلم دور كن و دلم را به ياد خود معمور كن و از ديدار خود مرا مسرور كن و جانم را به مشاهده خود غريق نور كن.
الهى اگر سرمايه عمر از دست دادم رشتهى اميد به تو را ننهادم.
الهى گمانم آن است كه زارى بنده را دوست مىدارى كه فرمودى انين المذنين احب الى من تسبيح المسبحين. از آن آلوده دامانى نمودم اختيار خود
كه بحر رحمت تو دامن آلوده مىخواهد
الهى اگر گناهكارم معترفم و مقرم و به رحمت واسعهى تو اميدوارم.
الهى تو ستارى عيبم بپوش كه عيب پوشى كار تو است و ببخش كه غفارى شعار تو است.
الهى لئامت من مظهر كرامت تو است كه اشياء مظهر و صفات تواند.
الهى بشير رحمتت (حضرت محمد ص) خبر داد كه خداوند فرموده نبى عبادى عنى انا الغفور الرحيم.
الهى زبانى ده كه شكر الاء تو گويم و قدرتى ده كه راه رضاى تو پويم و چشمى ده جز تو نبينم و همتى ده كه جز تو نخواهم.
بارالها مرا از ايشان كن
مشكلاتم به راهت آسان كن
گرچه شرمندهام در اين درگاه
خجلم از وفور جرم و گناه
نه مرا طاعتى است زيبنده
هستم از كار خود سرافكنده
هست دردم همه فسوس و ندم
حاصلم نيست جز اميد و كرم